یکی از کمدین‌های معروف امریکا به نام استیون کولبرت در سال ۲۰۰۷ در مورد رویداد غم‌انگیز دوران کودکی خود (وقتی که ۱۰ ساله بود، پدر و دو برادرش را در سانحه هوایی از دست داد) با مجله پرادا مصاحبه‌ای انجام داد. در این مصاحبه او گفت پس‌ازاین رویداد غم‌انگیز غرق در ترس و اندوه شده بود و یک‌شب که در یک گروه نمایش کمدی مشغول شاگردی بود ناگهان خنده به لب‌هایش آمد و شروع به خندیدن کرد. او می‌گوید: «آن شب چیزی از درون من فوران کرد و درنهایت دیگر نمی‌خواستم که مثل یک آدم افسرده باشم.»
اگر فرد خندانی باشید، امکان بروز اضطراب و ترس در شما دشوارتر خواهد شد، چون شوخ‌طبعی و لبخند یک ابزار مفید برای مبارزه با افسردگی است. آقای چارلی چاپلین می‌گفت: «برای اینکه واقعا بخندید، باید توانایی تحمل درد و بازی با آن را داشته باشید.» همین توانایی کمدین‌هایی همچون استیون کولبرت، رابین ویلیامز و بن استیلر باعث شد که بتوانند دوران رنج و عذاب خود را به‌خوبی سپری کنند. به‌طورکلی، این را باید گفت که در خنده یا حتی خنده نخودی یک پیام پنهان وجود دارد و این پیام این است که «من قول می‌دهم شما می‌توانید از عهده این مشکل برآیید.»
شوخ‌طبعی یک عامل التیام‌بخش قدرتمند برای افسردگی و اضطراب است. به‌طورکلی، خندیدن ـ حتی خنده نخودی یا تبسم – مزیت‌های سلامتی فراوانی دارد که در این مقاله به ۵ مورد از مهم‌ترین مزیت‌های سلامتی خنده اشاره می‌کنیم.
خنده درد را کاهش می‌دهد. تیمی از کارشناس‌های سوئدی متخصص درزمینه درد در سال ۲۰۱۳ تحقیقی را درزمینه چگونگی تاثیر شوخ‌طبعی در تسکین درد مزمن بیماران انجام دادند. یکی از نویسندگان این تحقیق به نام آقای توماس بنز می‌گوید: «از سویی شوخ‌طبعی یک راهکار مناسب برای کاهش تحمل درد است و از سوی دیگر شوخ‌طبعی کیفیت زندگی افراد مبتلابه درد مزمن را بهبود می‌بخشد.» این تاثیر مثبت شوخ‌طبعی به این دلیل است که شوخ‌طبعی ترشح اندورفین‌ها را فعال می‌سازد و باعث تسکین تنش عضلانی می‌شود. پروفسور ویلیبالد روچ، از اساتید دانشگاه زوریخ سوئیس می‌گوید: «از شوخ‌طبعی می‌توان به‌عنوان یک تکنیک شناختی موثر برای کنترل درد و کاهش تحمل درد استفاده کرد.» دکتر روچ دریکی از تحقیقات خود شرکت‌کننده‌ها را به دو گروه تقسیم کرد و از یکی از گروه‌ها خواست که یک فیلم خنده‌دار ببینند. سپس از هر دو گروه خواسته شد که به هنگام تماشای فیلم دست‌های خود را درون ظرف پر از آب یخ قرار دهند. بر اساس نتایج تحقیق دکتر روچ افرادی که فیلم خنده‌دار می‌دیدند و می‌خندیدند توانستند در مقایسه با گروه دیگر برای مدت بیشتری دست‌های خود را درون ظرف آب یخ نگه‌دارند. به‌عبارت‌دیگر، خنده این افراد باعث شد که توانایی آن‌ها در تحمل درد ناشی از سردی آب یخ بیشتر شود. علاوه بر این،۲۰ دقیقه پس از خندیدن نیز همچنان این توانایی تحمل درد آن‌ها بالابود که این امر نشان‌دهنده تاثیر طولانی‌مدت خنده در افزایش تحمل درد است.
خنده سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. شوخ‌طبعی می‌تواند در مقابله با بیماری‌ها به ما کمک کند. علاوه بر این، شوخ‌طبعی می‌تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن ما شود. وقتی‌که می‌خندیم، با دیافراگم خود نفس می‌کشیم که این امر باعث تمیز شدن سیستم لنفاوی می‌شود. افزایش جریان مایع لنفاوی که از گره‌های لنفاوی عبور می‌کند باعث از بین رفتن سم‌ها می‌شود و افزایش تعداد لنفوسیت‌های جریان داشته در خون می‌تواند ما را از بیماری‌ها محافظت می‌کند. علاوه بر این، خنده التهاب را کاهش می‌دهد. در سال ۱۹۹۶ محققان ژاپنی تحقیقی را روی ۴۱ فرد مبتلابه روماتوئید آرتریت و ۲۳ فرد سالم انجام دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که خنده باعث کاهش سطوح سیتوکین‌های التهاب آور در افراد مبتلابه روماتوئید آرتریت شده است.
در دهه ۱۹۸۰نیز محققان دانشگاه لوما لیندا ایالت کالیفرنیا تحقیقی را درزمینه تاثیر خنده روی سیستم ایمنی بدن انجام دادند. در این تحقیق دکتر لی برک و همکارانش دریافتند که وقتی شرکت‌کننده‌های تحقیق یک فیلم خنده‌دار می‌دیدند، سطوح هورمون بتا اندورفین‌ها (که باعث بهبود خلق‌وخو می‌شود) و هورمون‌های رشد انسانی (که باعث بهبود سیستم ایمنی می‌شوند) به ترتیب ۲۷ درصد و ۸۷ درصد افزایش می‌یافت.
خنده استرس را کاهش می‌دهد. محققان دانشگاه لوندا لیندا در سال ۲۰۰۱ تحقیق دیگری را درزمینه مزیت سلامتی خنده انجام دادند و این بار این موضوع را موردبررسی قرار دادند که انتظار خنده چطور می‌تواند سطوح سه هورمون استرس به نام‌های کورتیزول، اپینفرین (آدرنالین) و دوپاک (یک ماده شیمیایی در مغز که به تولید آدرنالین کمک می‌کند) را کاهش دهد. در یک تحقیق کوچک دیگر که تعداد شرکت‌کننده‌های آن ۱۶ مرد سالم بود تاثیر خنده روی کاهش استرس موردبررسی قرار گرفت. محققان این تحقیق ابتدا این ۱۶ نفر را به دو گروه کنترل و گروه آزمایش (گروهی که انتظار یک رویداد خنده‌آور دارد) تقسیم کردند. خون این دو گروه در سه مرحله قبل از رویداد (انتظار)، در طول رویداد و پس از رویداد موردبررسی قرار گرفت. در مرحله انتظاری سطوح کورتیزول خون گروه آزمایش ۳۹ درصد، سطوح اپینفرین ۷۰ درصد و سطوح دوپاک ۳۸درصد کاهش یافت. دلیل تاثیر مثبت رویداد خنده‌آور در کاهش هورمون‌های استرس این است که خنده با درگیر کردن دیافراگم بدن سیستم عصبی پاراسمپاتیک را به کار می‌اندازد که این امر باعث آرام شدن کل بدن و ترشح اندورفین‌هایی می‌شود که با استرس مقابله می‌کنند.
خنده به پیشگیری از بیماری قلبی کمک می‌کند. در سال ۲۰۰۰ محققان مرکز پزشکی دانشگاه مریلند در شهر بالتیمور تحقیقی را در نشست سالانه کالج متخصصان قلب آمریکا ارائه دادند که بر اساس نتایج آن خنده می‌تواند از وقوع حمله قلبی در افراد جلوگیری کند. محققان این تحقیق دریافتند که در موقعیت‌های مختلف افراد مبتلابه بیماری قلبی در مقایسه با دیگر افراد سالم هم سن و سال خود چهل درصد کمتر می‌خندند. به‌عبارت‌دیگر، افراد مبتلابه بیماری قلبی کمتر می‌خندیدند.
دکتر میشل میلر، مدیر مرکز کاردیولوژی پیشگیرانه در مرکز پزشکی دانشگاه مریلند می‌گوید: «ما هنوز نمی‌دانیم که چرا خندیدن از قلب محافظت می‌کند، اما می‌دانیم که استرس ذهنی با تضعیف اندوتلیوم، جداره محافظتی رگ‌های خونی ما، در ارتباط است. تضعیف اندوتلیوم باعث یک سری از واکنش‌های التهابی می‌شود که تجمع چربی و کلسترول در عروق کرونری را به بار می‌آورد و درنهایت منجر به حمله قلبی می‌شود.» خندیدن فشارخون را تنظیم می‌کند و جریان خون پر از اکسیژن را در سرتاسر بدن افزایش می‌دهد که هردوی این موارد برای سلامتی قلب ضروری هستند. دکتر میلر می‌گوید که توانایی خندیدن، حتی اگر خندیدن یک رفتار اکتسابی باشد، می‌تواند یکی از عوامل مهم در کاهش میزان مرگ‌ومیر در کشورهایی باشد که بیماری قلبی به‌عنوان عامل اصلی مرگ‌ومیر در آن کشورها محسوب می‌شود.
خنده باعث سوزاندن کالری‌ها می‌شود. حقیقت این است که برای خندیدن نیز باید کالری مصرف کنید. یکی از محققان دانشکده پزشکی دانشگاه وندربیلت به نام دکتر ماسیج بوچوسکی در سال ۲۰۰۵ تحقیقی را در کنگره چاقی اروپا ارائه داد که بر اساس نتایج آن خندیدن انرژی را افزایش می‌دهد و میزان ضربان قلب را از ۱۰ تا ۲۰ درصد بالا می‌برد.
دکتر بوچوسکی و یکی دیگر از همکارانش ۴۵ زوج را موردبررسی قراردادند. محققان این تحقیق ابتدا به این افراد فیلم‌های خنده‌داری را نشان دادند و سپس میزان سوخت‌وساز بدن آن‌ها را اندازه گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که خنده ۵ تا ۱۵ دقیقه‌ای می‌تواند باعث سوزاندن ۱۰ تا ۴۵ کالری در هرروز شود؛ بنابراین، اگر فردی هرروز بین ۵ تا ۱۵ دقیقه بخندد می‌تواند در طول یک سال حدود چهار پوند (حدود ۲ کیلوگرم) وزن کم کند.
منبع: وزنامه سپید