در سال‌های اخیر محصولات مختلف این گیاه که سردسته و مشهورترین عضو آنها حشیش نام دارد با اسامی مختلفی چون ماری‌جوانا، گراس، سیگاری، علف، گل، وید، بنگ و… به روش‌هایی مختلف از جمله تدخینی، استنشاقی و خوراکی مصرف میشود.
متاسفانه این گیاه به علت قابلیت کاشت خانگی و گلخانه‌ای‌اش ممکن است برای مصارف فردی توسط افراد مختلف و از جمله جوانان کشت شود و در زمینه مصرف آن خانواده‌ها قطعا نقش بسیار موثرتری از نهادهای حکومتی و انتظامی برعهده دارند.
آیا حشیش اعتیادآور است؟
باوری عمومی در میان اقشار جامعه به اشتباه جاافتاده است که حشیش و هم خانواده‌های آن حتی در صورت مصرف سنگین و منظم، اعتیادآور نیستند و فرد هر زمان بخواهد می‌تواند آن را کنار بگذارد.
این باور اشتباه از آنجا ناشی میشود که مصرف موادمخدر سنتی از جمله افیونی‌هایی مانند تریاک در صورت ترک با علایم جسمی واضحی از جمله بدن درد، اسهال، آبریزش بینی و تب همراهند، اما مصرف این خانواده، با علایم جسمی واضحی همراه نیستند.
این در حالی است که هم خانواده‌های حشیش از جمله موادی هستند که می‌توانند با وابستگی و اجبار شدید روانی برای مصرف همراه باشند به گونه‌ای که عملا ترک این مواد در بسیاری از موارد و بویژه متعاقب مصرف سنگین می‌تواند بسیار دشوارتر از ترک افیونی‌ها باشد؛
زیرا علایم ترک افیونی‌ها معمولا تنها چند روز پس از ترک فروکش می‌کنند، اما وسوسه روانی مصرف خانواده حشیش می‌تواند تا مدت‌ها پس از ترک گریبانگیر فرد وابسته باشد.
علایم مصرف
مصرف حشیش بویژه در صورتی که به صورت تدخینی باشد و مصرف‌کننده تازه کار باشد می‌تواند با علایم آشکاری همراه باشد که دانستن آنها توسط خانواده‌ها در صورت مداخله صحیح می‌تواند کمک‌کننده شود.
متعاقب مصرف حشیش، فرد افزایش روابط اجتماعی پیدا می‌کند و خنده‌های مسری از علایم معروف مصرف حشیش است. همچنین افراد احساس لذت بردن بیش از حد از اتفاقات نسبتا ساده محیطی پیدا می‌کنند و احساس کند شدن زمان به ایشان دست می‌دهد.
مصرف‌کنندگان علایم جسمی مختلفی چون تپش قلب، افت فشار و سرگیجه، قرمزی چشم و افزایش شدید اشتها را ممکن است تجربه کنند. البته بویژه با مصرف مکرر، ممکن است تعدادی از این علایم دیگر در فرد مصرف‌کننده دیده نشوند.
راهکار چیست؟
مهم‌ترین کاری که خانواده‌ها می‌توانند در برخورد با فرد و مشخصا جوان مبتلا به سوءمصرف حشیش داشته باشند این است که بر حس انکار و طبیعی جلوه دادن ماجرا غلبه کنند. بسیار با خانواده‌هایی مواجه می‌شویم که پس از تاثیرات پایدار وابستگی به حشیش فرزند خود را به کلینیک روانپزشکی می‌آورند و می‌گویند: «در ابتدا با خودمان می‌گفتیم که همه جوان‌ها الان حشیش می‌کشند.»
این یک باور اشتباه است و می‌تواند سبب تاخیر در شروع درمان شود. خانواده‌ها باید بدانند اگر وابستگی به حشیش درمانی داشته باشد قطعا این درمان در دست روانپزشک است و باید در اسرع وقت به درمانگاه روانپزشکی مراجعه کنند تا بعدها، یک عمر خودشان را بابت بی‌تفاوتی درباره آینده فرزندشان ملامت نکنند.
ترک سیگار با مصرف حشیش؟!
یکی دیگر از باورهای اشتباه درباره حشیش آن است که مصرف حشیش می‌تواند سبب ترک سیگار شود.
هیچ شکی نیست که سیگار به عنوان عامل اصلی مرگ و میر در انسان‌ها در سراسر جهان شناخته میشود و باید در اسرع وقت برای ترک آن تلاش شود، اما واقعیت این است که نه‌تنها حشیش توان کاهش مصرف سیگار را ندارد.
بلکه مطالعات مختلف نشان داده‌اند کسانی که حشیش و سیگار را مصرف می‌کنند به احتمال زیادتری به سمت وابستگی به مواد دیگر می‌روند و به همین خاطر این دو ماده به عنوان «مواد دروازه‌ای» شناخته میشوند. هم‌اکنون برای ترک مصرف سیگار روش‌های مختلف و موثری وجود دارد که بیشتر آنها نیز در کشور ما در دسترس هستند.
بروز روانپریشی
احتمال این‌که متعاقب یک بار مصرف حشیش فرد دچار روانپریشی و رفتارهای پرخاشگرانه، توهم و هذیان شود بالا نیست، اما مطالعات مختلفی نشان داده‌اند افرادی که وابستگی به حشیش و هم خانواده‌هایش دارند به احتمال بیشتری ممکن است در آینده دچار اختلالات روانپریشی شوند از جمله اسکیزوفرنیا که خود را با توهم، هذیان و افت واضح عملکرد فرد و دیگر علایم نشان می‌دهد.
بی‌انگیزگی؛ عاقبت مصرف حشیش
اگرچه مصرف حشیش در ابتدا می‌تواند سبب بهبود روحیه، انگیزه و حوصله فرد شود، اما متعاقب مدتی مصرف منظم حشیش و هم خانواده‌هایش به‌طور منظم، فرد مصرف‌کننده به «وضعیت بی‌انگیزگی» دچار میشود که طی آن به‌خاطر تخریب پایدار بخش‌هایی از مغز، فرد دچار احساس بی‌حوصلگی، بی‌علاقگی به فعالیت‌های لذتبخش، نداشتن انگیزه، کاهش تعاملات اجتماعی و افزایش خواب و اشتها میشود که ممکن است براحتی حتی باوجود قطع مصرف و درمان دارویی قابل برگشت نباشد.
تاثیرگذاری بر حافظه
خوب است افراد و خانواده‌ها بدانند حشیش با تاثیر مخرب بر بخش‌هایی از مغز که مسئول ذخیره اطلاعات هستند می‌تواند سبب کاهش توانایی فرد در حفظ مطالب شود و این مشکل معمولا با قطع مصرف مواد ممکن است به‌راحتی حل نشود.
مصرف حشیش بویژه در دانشجویان که از قشرهای آسیب‌پذیر جامعه ما در برابر این ماده هستند می‌تواند به آینده و جایگاهشان آسیب جدی وارد کند.
مهدی رضایی
عالی بود مطلبتون