شایعترین علل دردهای حاد زانو عبارتند از:
شکستگی زانو
بهدنبال تصادف اتومبیل یا سقوط از ارتفاع یا در حین ورزش ممکن است بر اثر وارد شدن نیروهای شدید به مفصل زانو، استخوانهای این مفصل دچار شکستگی شوند. این شکستگیها موجب درد شدید همراه با تورم و خونمردگی در ناحیه زانو میشوند. درد شکستگی معمولا بهقدری شدید است که فرد توانایی راه رفتن را از دست میدهد.
در این موارد بیمار باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. تاخیر در مراجعه پزشکی میتواند موجب ایجاد آسیبهای بیشتر شود. پزشک برای بررسی از رادیوگرافی ساده و در صورت لزوم از سیتی اسکن استفاده میکند. درمان معمولا توسط گچگیری یا عمل جراحی است.
رگ به رگ شدن زانو یا آسیب لیگامان جانبی
آسیب لیگامان یا رباط جانبی داخلی زانو MCL شایعترین آسیب لیگامانی زانو است و میتواند موجب درد زانو شود. این رباط میتواند بر اثر ضربه به صورت ناقص یا به صورت کامل پاره شود. بیمار در حین ضربه احساس پاره شدن در زانو میکند. بعد از مدتی، زانو متورم شده و فرد احساس ناپایداری در زانو دارد. پوست سمت داخلی زانو بعد از مدتی کبود میشود.
آسیب لیگامان جانبی زانو معمولا در حین ورزشهای پرتحرک مانند فوتبال، والیبال و اسکی ایجاد میشود. تشخیص این آسیب با معاینه پزشک و رادیوگرافی و MRI است. درمان آسیب این لیگامان معمولا بدون عمل جراحی و با استفاده از استراحت، دارو، بریس و انجام نرمش زیر نظر فیزیوتراپ است. در موارد نادری بیمار نیاز به عمل جراحی پیدا میکند. آسیب لیگامان یا رباط جانبی خارجی زانو هم تقریبا علائم و درمان مشابهی با لیگامان جانبی داخلی دارد، با این تفاوت که در سمت خارجی زانو است.
آسیب لیگامان متقاطع یا رباط صلیبی زانو
در داخل مفصل زانو، دو رباط وجود دارد که یکی را رباط متقاطع قدامی یا صلیبی جلویی میگویند و دیگری رباط متقاطع خلفی یا صلیبی عقبی. شیوع آسیب لیگامان صلیبی قدامی بیشتر از رباط خلفی است. این لیگامان معمولا در حین ورزشهای شدید و با چرخش شدید زانو، آسیب دیده و موجب درد زانو میشوند. در حین آسیب، بیمار صدای پاره شدن را در زانوی خود احساس میکند. زانو متورم شده و ناپایدار میشود. تشخیص این آسیب لیگامان صلیبی زانو با معاینه پزشک و انجام MRI و آرتروسکوپی است. درمان این آسیب بسته به شدت آن با روشهای غیرجراحی یا جراحی است.
پارگی تاندون
تاندون چهارسر ران و تاندون کشکک، دو تاندون در بالا و پایین زانو هستند که ممکن است در حین ورزش پاره شوند. تاندون چهارسر معمولا در سنین بالاتر و تاندون کشکک معمولا در جوانان پاره میشوند. بهدنبال پارگی تاندون چهارسر ران، درد روی تاندون احساس میشود. بیمار ممکن است صدای پاره شدن را در زانوی خود احساس کند. در پارگی کامل، بیمار توانایی مستقیم کردن زانوی خود را از دست داده و ممکن است استخوان کشکک بیمار جابهجا شود. درمان این پارگیها، در صورتی که کامل باشند، معمولا عمل جراحی است.
آسیب مینیسک
آسیب مینیسکها معمولا به علت ضربات شدید به زانو ایجاد میشوند و معمولا بهصورت پاره شدن مینیسک هستند. علائم پارگی مینیسک معمولا بهصورت قفل شدن زانو، تورم و درد زانو و احساس ناپایداری و لقی در مفصل زانو است. پارگی مینیسک در بسیاری از موارد همراه با آسیب لیگامان صلیبی جلویی است. درمان پارگی مینیسک با یا بدون عمل جراحی است. در صورت نیاز به جراحی معمولا از روش آرتروسکوپی استفاده میشود.
دررفتگی زانو
در رفتگی زانو نادر است و بهدنبال وارد شدن نیروهای بسیار شدید به زانو ایجاد میشود. در حین دررفتگی زانو لیگامانها و در بسیاری از موارد عروق و اعصاب زانو هم آسیب میبینند. این آسیب عروقی بسیار خطرناک است، چون در صورتی که به صورت اورژانس درمان نشود، ممکن است منجر به سیاهشدن ساق و در نهایت قطع آن شود. علائم دررفتگی زانو بهصورت درد شدید و تغییر شکل زانو است. درمان این عارضه جااندازی سریع آن است. بیمار بعد از جااندازی تا مدتی در بیمارستان میماند و در این مدت بررسیهایی برای وی انجام میشود تا از سلامت لیگامانها و عروق و اعصاب زانو اطمینان حاصل شود.
دررفتگی کشکک
در رفتگی کشکک معمولا در حین ورزشهایی مانند تنیس یا والیبال و بهدنبال وارد شدن ضربات شدید به زانو ایجاد میشود. دررفتگی کشکک در زنان، در افراد چاق، کسانی که زانوهای به هم چسبیده دارند و در کسانی که استخوان کشکک آنها بالاتر از معمول قرار گرفته، بیشتر دیده میشود. علائم دررفتگی کشکک به صورت جابهجا شدن کشکک و ناتوانی در خم و راست کردن زانو و درد زانو است. درمان بهصورت جااندازی است. بعد از جااندازی پزشک معالج بررسی بیشتری انجام میدهد تا مطمئن شود همراه با دررفتگی، شکستگی وجود نداشته باشد. بعد از آن بیمار تا چند هفته از بریس استفاده کرده و سپس نرمشهای تقویتکننده زانو تحت نظر فیزیوتراپ انجام میشود.
عفونت
عفونت مفصل زانو از اورژانسهای پزشکی است. علائم عفونت زانو بهصورت درد و تورم زانو و تب است. درمان آن در اکثر اوقات عمل جراحی و استفاده از آنتیبیوتیک است.
منبع: روزنامه سپید