در اینجا دلایل تورم پا را بیان کرده و به شما می گوییم که چه زمانی به معاینه پزشک نیاز دارید.عوارض بارداری در دوران بارداری، بروز کمی تورم در مچ و دیگر قسمت‌های پا طبیعی است، اما ورم بیش از حد و ناگهانی پا، ممکن است نشانه پری اکلامپسی باشد. این بیماری خطرناک، با افزایش فشار خون و ورود پروتئین به ادرار، بعد از هفته بیستم بارداری بروز می کند. اگر ورم پاهای شما بسیار شدید است یا با علایمی مانند درد شکم، سردرد، کاهش دفعات ادرار، حالت تهوع و استفراغ یا تغییراتی در بینایی شما همراه است، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
آسیب دیدگی در ناحیه ساق و مچ پا
آسیب دیدگی ساق و مچ پا، باعث ایجاد تورم می شود. پیچ خوردگی مچ پا بسیار رایج است و در اثر ضربه یا گام اشتباه که باعث کشیده شدن رباط ها می شود، اتفاق می افتد. برای کاهش این نوع ورم پا که نتیجه آسیب‌دیدگی است، استراحت کرده و از ایستادن روی پای صدمه دیده، بپرهیزید. از کیسه یخ استفاده کنید، مچ یا هر قسمت آسیب دیده پا را با باندکشی ببندید و هنگام استراحت، پای خود را بالاتر از سطح بدن، روی یک چهارپایه یا بالش قرار دهید.
لنف ادم
لنفا ادم نام یک بیماری است که به دلیل تجمع مایع لنفاوی در سلول ها به وجود می آید و ممکن است در اثر مشکلات عروق لنفاوی، یا بعد از برداشتن غدد لنفاوی بروز کند. لنف یک مایع سرشار از پروتئین است که در شبکه گسترده ای از عروق و مویرگ ها جریان دارد. غدد لنفاوی مانند فیلتر این مایع را از خود عبور می دهند و مواد زائد بدن مانند باکتری ها را به دام می اندازند و از بین می برند. اگر عروق یا غدد لنفاوی دچار مشکل شوند، جریان این مایع مسدود می شود. اگر این مشکل از بین نرود، تجمع مایع لنف، در روند بهبود زخم های بدن اختلال ایجاد می کند و منجر به عفونت و تغییر شکل اندام بدن می‌شود. بیماری لنفادم غالبا در بیماران سرطانی شایع است و در اثر پرتو درمانی یا برداشتن غدد لنفاوی به وجود می آید.
نارسایی سیاهرگی ( وریدی )
تورم مچ و ساق پا، یکی از نشانه های اولیه نارسایی سیاهرگی است. در اثر این بیماری، میزان خونی که از رگ های پا به سمت قلب می رود، کاهش می یابد. به طور طبیعی، رگ‌ها با کمک دریچه های یک طرفه قلب، جریان خون را به سمت قلب هدایت می کنند. اگر این دریچه ها صدمه ببینند یا ضعیف شوند، خون به داخل عروق برمی‌گردد و در بافت نرم پایین پاها، به خصوص مچ و ساق پا، باقی می ماند. نارسایی سیاهرگی مزمن باعث تغییرات پوست، از جمله زخم های پوستی و عفونت می شود.
عفونت
ورم پا یکی از نشانه های عفونت است. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی(اختلال اعصاب محیطی در دیابت)، یا دیگر مشکلات عصبی در پاها، بیشتر در معرض عفونت پا هستند. اگر مبتلا به دیابت هستید، هر روز پاهایتان را از نظر وجود تاول و زخم بررسی کنید، زیرا آسیب دیدگی سلول عصبی احساس درد را کاهش می دهد و در نتیجه زخم پا ممکن است به سرعت پیشرفت کند.
لخته شدن خون
وجود لخته های خون در عروق پاها، از بازگشت خون از پاها به سمت قلب جلوگیری می کند و باعث ایجاد ورم در مچ و دیگر قسمت‌های پایین پا می شود. لخته های خون ممکن است در رگ های سطحی(زیر پوست)، یا عمیق( که ترومبوز عروق عمقی نامیده می‌شود)، وجود داشته باشند. لخته های خون می توانند یک یا چند ورید عمقی در پاها را مسدود کنند. اگر این لخته های خون سست شده و به سمت قلب یا ریه ها حرکت کنند، ممکن است مرگ آور باشند. اگر یکی از پاهای شما متورم شده است، احساس درد می کنید، کمی تب دارید و رنگ پاها کمی تغییر کرده، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است به داروهای رقیق کننده خون احتیاج داشته باشید.
بیماری های قلب، کبد و کلیه
بیماری های قلبی، کلیوی یا کبدی نیز گاهی باعث ایجاد تورم می شوند. ورم مچ پا در هنگام شب، نشانه تجمع نمک و آب در پاهاست که به دلیل عدم توانایی قلب در رساندن خون به سمت راست بدن اتفاق می‌افتد. بیماری کلیه نیز باعث تورم پاها می‌شود. هنگامی که کلیه ها کار خود را به درستی انجام نمی دهند، مایعات در بدن ذخیره می شوند. کبد نوعی پروتئین به نام آلبومین تولید می کند که از نفوذ خون درون رگ ها به بافت های اطراف، جلوگیری می‌کند. بیماری کبد تولید این پروتئین را مختل می کند. اگر آلبومین به اندازه کافی تولید نشود، خون به بیرون از رگ‌ها رسوخ می کند. جاذبه سبب می شود که مایعات بدن بیشتر در پایین پاها ذخیره شوند،اما مایعات در شکم و قفسه سینه نیز انباشته می شوند. اگر تورم پاهای شما با علایم دیگری همچون خستگی، بی اشتهایی و افزایش وزن همراه است، به پزشک مراجعه کنید. اگر تنگی نفس دارید، یا در قفسه سینه احساس درد یا فشار می کنید، با اورژانس تماس بگیرید.
عوارض جانبی داروها :
مصرف بسیاری از داروها باعث ایجاد ورم در پا می شوند. برخی از این داروها عبارتند از :
هورمون هایی از قبیل استروژن ( موجود در قرص های ضد بارداری خوراکی و درمان جایگزینی هورمونی) و تستسترون
مسدود کننده های کانال کلسیم، که نوعی داروی فشار خون هستند
استروئیدها
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
داروهای دیابت
اگر فکر می کنید که علت تورم پای شما مصرف دارو است، با پزشک خود صحبت کنید. فواید یک دارو ممکن است ارزش تحمل کردن کمی ورم را داشته باشد، اما اگر تورم شدید باشد، باید دارو یا میزان مصرف آن را تغییر داد.
*دکتر شاهرخ نوری
منبع: سلامت نیوز