سیاهی و گودی دور چشم در مردان و زنان امری شایع است. سیاهی و گودی دور چشم باعث می شود فرد پیرتر از سن خود به نظر برسد و خلاص شدن از شر آنها نیز سخت است.
اگرچه ممکن است هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد، اما تیرگی در افرادی که: گرچه خستگی منطقی ترین توضیح در مورد این عارضه به نظر می رسد، اما تعدادی از عوامل می توانند باعث سیاهی و ایجاد گودی دور چشم شوند. گرچه خطرناک نیست، اما بسیاری از افراد به دنبال روش هایی برای درمان یا کمرنگ کردن ردپای آنها روی صورت خود هستند.
سیاهی و گودی دور چشم چگونه درمان می شوند؟
با این حال، احتمال می رود حذف کامل آنها امکان پذیر نباشد. به اعتقاد برخی از افراد سیاهی و گودی دور چشم باعث خستگی و پیرتر نشان دادن آنها می شود، بنابراین به دنبال درمان های خانگی و پزشکی برای به حداقل رساندن آن هستند. به گزارش هلث لاین، برای بهبود سیاهی و گودی دور چشم ادامه مطلب را بخوانید.
چه عواملی باعث سیاهی و گودی دور چشم می شوند؟
برخی عوامل باعث سیاهی و گودی دور چشم می شوند، برخی از دلایل عمده عبارتند از:
خستگی
خواب زیاد، خستگی مفرط یا کم خوابیدن می تواند باعث سیاهی و گودی دور چشم شوند. کمبود خواب می تواند باعث کدر شدن و رنگ پریدگی پوست شود این امر باعث نمایان شدن بافت های تیره و رگ های خونی زیر پوست می شوند، همچنین کمبود خواب باعث ایجاد مایعات زیر چشم و پف کردگی آنها می شود. در نتیجه برخی تیرگی هایی قابل مشاهده احتمال می رود در واقع سایه های ایجاد شده توسط پلک های پف کرده باشد.
سن
پیری به عنوان یکی دیگر از دلایل عمده سیاهی و گودی دور چشم محسوب می شود. با روند افزایش سن پوست نازک تر می شود، همچنین چربی و کلاژن مورد نیاز برای حفظ قابلیت ارتجاعی پوست از بین می رود. با وقوع این امر، رگ های خونی تیره زیر پوست بیشتر نمایان و باعث تیرگی و گودی زیر چشم می شوند.
خستگی چشم
خیره شدن به صفحه تلویزیون یا رایانه فشار زیادی به چشم وارد می کند. این فشار باعث بزرگ شدن رگ های خونی اطراف چشم در نتیجه تیرگی و گودی پوست اطراف چشم می شود.
آلرژی
واکنش های آلرژیک و خشکی چشم باعث تیرگی و گودی چشم می شوند. هنگام وجود واکنش آلرژیک بدن هیستامین ها را به عنوان پاسخی به باکتری های مضر آزاد می کند. به غیر از ایجاد علائم ناخوشایند از جمله خارش، قرمزی و پف کردگی چشم، همچنین هیستامین باعث گشاد شدن رگ های خونی و مشاهده آن زیر پوست می شود. به علاوه، آلرژی مالش و خارش پوست دور چشم را نیز افزایش می دهد.
این اقدامات می توانند با تشدید علائم باعث التهاب، تورم و پارگی رگ های خونی شوند که در نتیجه سایه های تیره و گودی دور چشم ایجاد می کنند.
کمبود آب بدن
کمبود آب بدن یکی از دلایل عمده ایجاد سیاهی و گودی دور چشم محسوب می شود. هنگامی که آب کافی به بدن نمی رسد پوست دور چشم کدر و چشمان فرورفته به نظر می رسد که این امر به دلیل نزدیکی آنها با استخوان زیرین رخ می دهد.
بیش از حد قرار گرفتن در معرض نور خورشید
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب باعث افزایش تولید ملانین در بدن می شود، رنگدانه ای که به پوست رنگ می بخشد. آفتاب زیاد به ویژه برای چشم باعث تیره شدن رنگدانه ها در پوست اطراف آن می شود.
ژنتیک
سابقه خانوادگی نیز در ایجاد تیرگی و گودی دور چشم نقش دارد. این امر می تواند یک ویژگی ارثی باشد که در اوایل دوران کودکی مشاهده می شود و احتمال می رود با افزایش سن یا به تدریج ناپدید و محو شود. دارا بودن شرایط برای ابتلا به سایر بیماری ها مانند بیماری تیروئید نیز منجر به ایجاد تیرگی و گودی دور چشم می شود.
درمان های خانگی برای رفع سیاهی و گودی دور چشم
درمان تیرگی و گودی دور چشم به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. با این حال، برخی از درمان های خانگی برای مدیریت این بیماری موجود است. برخی از متداول ترین روش ها عبارتند از:
کمپرس سرد استفاده کنید. کمپرس سرد به کاهش تورم و کوچک شدن رگ های خونی متسع کمک می کند. این امر می تواند ضمن کاهش پف دور چشم در از بین بردن سیاهی و گودی نیز موثر باشد.
چند تکه یخ را لای پارچه ای تمیز بپیچید و روی چشم خود بمالید، همچنین می توانید پارچه را با آب سرد مرطوب کرده و به مدت 20 دقیقه آن را روی پوست زیر چشم خود بمالید. در صورت گرم شدن پارچه یا ذوب شدن یخ این روند را تکرار کنید.
خواب کافی به کاهش سیاهی و گودی دور چشم کمک می کند. کمبود خواب باعث رنگ پریدگی پوست می شود و تیرگی و گودی دور چشم بیشتر مشخص می شود. هفت تا هشت ساعت استراحت از بروز سیاهی و گودی دور چشم جلوگیری می کند.
سر خود را بلند کنید. کمبود خواب در ایجاد تیرگی و گودی دور چشم نقش دارد، اما برخی اوقات نحوه خوابیدن نیز مهم است. سر خود را برای جلوگیری از تجمع مایعات زیر چشمان با چند بالش بالاتر ببرید زیرا جمع شدن مایع باعث پف کردگی و متورم شدن آنها می شود.
با چای کیسه ای دور چشم را مرطوب کنید. استفاده از چای کیسه ای سرد روی چشم می تواند ظاهر آنها را بهبود بخشد. کافئین و آنتی اکسیدان موجود در چای به تحریک گردش خون، کوچک شدن رگ های خونی و کاهش احتباس مایعات زیر پوست کمک می کند.
دو عدد چای کیسه ای سیاه یا سبز را به مدت پنج دقیقه در آب داغ قرار دهید، سپس بگذارید به مدت 15 تا 20 دقیقه در یخچال خنک شوند. پس از سرد شدن کیسه های چای را به مدت 10 تا 20 دقیقه روی چشمان بسته خود قرار دهید. پس از برداشتن آنها چشمان خود را با آب خنک بشویید.
با مواد آرایشی مناسب گودی و سیاهی دور چشم را محو کنید. گرچه آرایش و مواد آرایشی سیاهی و گودی دور چشم را درمان نمی کنند، اما به استتار آنها کمک می کنند.
کانسیلرها می توانند سیاهی ها را بپوشانند، بنابراین با رنگ طبیعی پوست ترکیب می شوند. با این حال، مانند هر نوع محصول موضعی یا آرایشی دیگر از برندهای مناسب استفاده کنید.
برخی از محصولات با تشدید علائم باعث بروز واکنش آلرژیک می شوند. اگر علائم ناشی از درمان موضعی شروع شد بلافاصله استفاده محصول را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
برش های خیار و کیسه های چای
برخی اوقات مردم برای کاهش سیاهی و گودی دور چشم برش های خیار را به چشم خود می مالند. اگرچه مکانیسم تاثیر آن هنوز ناشناخته است، اما درجه حرارت سرد برش های خیار تورم ناشی از خواب، اگزما یا آلرژی را بهبود می بخشد.
برخی افراد از کیسه های چای نیز استفاده می کنند. بگذارید آنها در یخچال خنک شوند، سپس گذاشتن آنها روی چشم احتمال می رود همان اثر مشابه کمپرس یا برش های خیار سرد را داشته باشند. برخی پیشنهاد می کنند از چای های کیسه ای حاوی کافئین استفاده شود زیرا کافئین رگ های خونی را منقبض کرده و از ظهور آنها در سطح پوست می کاهد، همچنین کافئین می تواند جریان خون را از طریق رگ های خونی اطراف چشم تسریع کرده و ظاهری جوان و شاداب را به پوست ببخشد.
توجه به این نکته مهم است محققان اثرات استفاده از برش های خیار یا چای های کیسه ای سرد روی چشم را برای جلوگیری یا درمان تیرگی چشم مورد مطالعه قرار نداده اند.
ویتامین C
ویتامین C با افزایش تولید کلاژن باعث کاهش ایستایی خون و تغییر رنگ می شود. استاز خون به خون تجمع یافته در رگ های خونی گفته می شود. افراد هنگام استفاده از محصولات زیبایی با غلظت زیاد ویتامین C متوجه بهبود سیاهی و گودی دور چشم خود می شوند.
کرم های رتینوئید
کرم های رتینوئید ضمن کمک به تولید کلاژن تیرگی و گودی دور چشم را بهبود می بخشند. این کرم های مشتق شده از ویتامین A باعث کاهش میزان ملانین در پوست می شوند، ملانین به پوست رنگ می بخشد. کرم های رتینوئید برای همه افراد گزینه مناسبی نیستند، بنابراین قبل از استفاده از آنها باید با پزشک مشورت شود.
کرم های هیدروکینون، اسید کوجیک و آربوتین
ترکیبات هیدروکینون، اسید کوجیک و آربوتین تولید ملانین در پوست را مختل می کنند. طبق مقاله ای منتشر شده در مجله پوست و کلینیک و زیبایی، غلظت کم هیدروکینون و اسید کوجیک موثر است. دسترسی افراد در برخی کشورها به کرم های هیدروکینون محدود است زیرا باعث بروز عوارض جانبی می شود. کوجیک اسید و آربوتین از مواد طبیعی مشتق شده هستند.
دوزهای کم آربوتین باعث کاهش سیاهی و گودی دور چشم می شود. قبل از استفاده از یک محصول زیبایی حاوی هیدروکینون، اسید کوجیک یا آربوتین افراد باید با متخصص پوست مشورت شود.
ویتامین K
در یک مطالعه، محققان کارایی پد ضدچروک و حلقه تیره چشم را که حاوی سه درصد کافئین و یک درصد ویتامین E بود را مورد ارزیابی قرار دادند. شرکت کنندگان به مدت چهار هفته هر شب به مدت یک ساعت از پد چشم استفاده می کردند.
محققان در پایان مطالعه متوجه کاهش تیرگی و گودی دور چشم شدند. برای تایید کارآیی بالشتک های حاوی ویتامین K و کافئین برای کاهش تیرگی های چشم مطالعات بیشتری نیاز است.
درمان های پزشکی برای رفع سیاهی و گودی دور چشم
برخی از درمان های پزشکی برای کاهش سیاهی ها و گودی دور چشم در دسترس است. برخی از متداول ترین روش ها عبارتند از:
لایه برداری شیمیایی برای کاهش رنگدانه ها
جراحی لیزر برای ظاهر شدن سطح پوست و تقویت سفت شدن پوست
تزریق رنگدانه ها به نواحی نازک پوست
پرکننده های بافتی برای پنهان کردن رگ های خونی و ملانین که باعث تغییر رنگ پوست زیر چشم می شوند
حذف چربی برای از بین بردن چربی و پوست اضافی، سطح صاف و یک دست تری را نشان می دهد
تزریق چربی یا محصولات مصنوعی
قبل از تصمیم گیری درباره هر روش زیبایی گزینه های خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید. درمان های تهاجمی پزشکی گران قیمت و دردناک است و اغلب به بهبودی طولانی مدت نیاز دارند.
هنگام مشاهده سیاهی و گودی دور چشم می توان روش درمانی مناسب را انتخاب کرد. برخی از افراد عادت های زندگی خود را تغییر می دهند در حالی که برخی دیگر به درمان ها و محصولاتی روی می آورند که در فروشگاه های زیبایی یافت می شوند.
گرچه محصولات زیبایی و مراقبتی گزینه های بی خطری هستند، اما بیشتر این درمان های خانگی ممکن است بی نتیجه باشند. احتمال می رود تیرگی و گودی دور چشم به طور کلی حذف نشوند، اما برخی روش های درمانی به حداقل رساندن سیاهی و گودی چشم کمک می کنند.
زمان مراجعه به پزشک
سیاهی و گودی دور چشم برای سلامتی فرد مضر نیست، اما احتمال می رود برخی از افراد برای اهداف زیبایی با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنند. افرادی که به دلیل تیرگی و سیاهی دور چشم از اعتماد به نفس پایین یا کیفیت پایین زندگی رنج می برند باید از کمک پزشکی بهره مند شوند.
پزشک یا متخصص پوست به تشخیص و طبقه بندی سیاهی و گودی دور چشم کمک می کند این امر در انتخاب مناسب ترین روش درمانی یا تغییر سبک زندگی موثر است، همچنین پزشک می تواند به افراد کمک کند تا انتظارات خود را در مورد اثربخشی هر روش درمانی مدیریت کند.
به خاطر داشته باشید بیشتر روش های درمانی قبل از اینکه شخص متوجه تغییر قابل توجهی شود به ماه ها استفاده روزانه نیاز دارد. برخی اوقات پزشکان روش های غیرتهاجمی مانند پالس شدید نور، فرکانس رادیویی، لیزرهای سوئیچ شده و لیزرهای پالسی رنگی را برای کاهش سیاهی دور چشم پیشنهاد می دهند. با این حال، برخی از افراد ممکن است به تکنیک های تهاجمی نیاز داشته باشند، مانند:
لایه برداری شیمیایی
خالکوبی پزشکی
لیزر مجدد سطح
فیلر هیالورونیک اسید
تزریق چربی
عمل جراحي
کاشت
افراد فقط باید در موارد شدید این گزینه ها را انتخاب کنند.
پرسش و پاسخ:
«از این سوال که چرا زیر چشمت گود افتاده و سیاه است، خسته شدهام!» یلدا خانمی 37 ساله است که دور چشمش به طور ژنتیکی تیره است. او میگوید: «اهل آرایش نیستم و به همین دلیل معمولا از کرمهای سفیدکننده و کانسیلر دور چشم استفاده نمیکنم تا مشکلم را بپوشانم. به دوران عادت ماهانه که میرسم، مشکلم بیشتر به چشم میآید. به متخصص پوست مراجعه کردم که گفتند تیرگی دور چشم درمانی قطعی ندارد. لطفا راهنماییام کنید،آیا میتوانم به پیامهای تلگرامی اعتماد کنم و درمان شوم؟ چه کنم؟»
اصلاح تیرگی دور چشم با اصلاح مزاج
در طب سنتی، سیاهی و تیرگی پوست ناشی از غلبه سوداست که همان مزاج سرد و خشک است. برای درمان قطعی توصیه میکنیم بیمار بیشتر از غذاهای گرم و تر استفاده کند. به همین دلیل مصرف مواد غذایی سوداوی مثل چای، پنیر و برنج را ممنوع میکنیم و از بیمار میخواهیم عسل، شیره انگور و آب ولرم بخورد. البته برای رفع تیرگی دور چشم درمانهای موضعی هم وجود دارد که همیشگی نیست و دورهای میتواند تیرگی را درمان کند و بیماری عود خواهد کرد. برای درمان قطعی به بیمار توصیه میشود در عین حال که تغذیه و مزاجش را به سمت گرمی و تری میبرد از برخی داروهای موضعی هم استفاده کند، تا کبدش تقویت شود. این بیماران باید مصرف مواد غذایی ترش که سرد و خشک است را کنار بگذارند و در عوض از داروهایی مثل سیاهدانه و عسل که سودای کبد را کاهش میدهد و تقویتکننده کبد و گرمکننده معده است، استفاده کنند. زدن روغن بادام شیرین به پوست و ماسک عسل هم مفید است. توصیه میکنم افراد برای گرفتن نتیجه بهتر از ماسک عسل یا شیرین بیان یا روغن شترمرغ و بادام که گرم و تر هستند، استفاده کنند. به برخی توصیههای تلگرامی برای درمان تیرگی دور چشم اشاره میکنم:
• یخ: یخ مزاج سرد و خشک دارد و بسیار بد است.
• سیبزمینی: سرد و خشک است و توصیه نمیشود.
• گلاب: به دلیل ایجاد لطافت مناسب است.
• عصاره خیار: مزاج سرد و تری دارد و مصرف آن بد نیست.
• بابونه: مزاج گرمی دارد و مناسب است.
• چای کیسهای: مزاج سرد و خشکی دارد و اصلا توصیه نمیشود.
• ماسک بادام و لیموترش: مزاج معتدلی دارد و خوب است.
• عصاره برگ نعناع: مزاج گرمی دارد و بد نیست.
آب پرتقال و گلیسیرین: آب پرتقال بیتاثیر است اما گلیسیرین خوب است.
• رب گوجهفرنگی: سودازاست و اصلا توصیه نمیشود.
• ماسک خیار و سیبزمینی: به دلیل داشتن سیبزمینی خوب نیست.
• روغن بادام: از نظر طب سنتی، عالی است و بهترین درمان محسوب میشود.
دکتر محمد فصیحیدستجردی – متخصص بیماریهای عفونی و محقق طب سنتی
چرا دور چشم سیاه میشود؟
سیاهی دورچشم و تیرگیهای اطراف آن مشکلی است که علاوه بر بههمزدن زیبایی چشم و چهره، نگرانیهایی را در رابطه با سلامت ایجاد میکند. برخی از مردم میگویند تیرگی اطراف چشم ارثی است و هیچ کاری هم برای درمان نباید انجام داد اما این باور در طب سنتی و طب مدرن پذیرفتهشده نیست چراکه با تغییرات درست در تغذیه و شیوه زندگی به راحتی میتوان مشکل سیاهی زیر چشم را کمتر یا برطرف کرد. براساس نتایج مقالات متعدد و تحقیقات، ژنتیک از علل شایع این بیماری محسوب میشوند. هرچند شاید در کودکی خبری از این سیاهی نبوده، اما معمولا بعد از سن بلوغ، جوانی و میانسالی خود را نشان میدهد. حتی در دوره عادت ماهانه ممکن است تیرگی دور چشم بیشتر شود. در طب سنتی، پزشکان عقیده دارند تیرگی دور چشم ناشی از ضعف کبد است اما در طب کلاسیک فرد دچار تیرگی اطراف چشم ممکن است مشکلات زیر را داشته باشد و با درمان آنها تیرگی به راحتی رفع شود:
1) افرادی که زمینهآلرژی یا حساسیتهای پوستی دارند.
2) افرادی که مستعد حساسیتهای تنفسی هستند.
3) مبتلایان به مشکلات داخلی مانند کمخونی فقر آهن.
4) مبتلایان به اختلالات تیرویید.
5) مبتلایان به خستگی و کمخوابی.
روشهای خانگی متعددی هم برای درمان تیرگی اطراف چشم پیشنهاد شده که حتما باید صحت آنها را از پزشک جویا شوید.
دکتر محمد جواد ناظمی – عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
درمان تیرگی دور چشم چیست؟
تیرگی دور چشم یک بیماری با زمینه ژنتیکی است که البته برخی عوامل خارجی مانند مواجهه با نور آفتاب، استفاده از عینک و کمآبی هم میتواند مسبب یا تشدید کننده آن باشد. با افزایش سن نیز تغییراتی در بافت اطراف چشم بروز میکند و با کاهش آب میانبافتی و کاهش تولید الاستین و کلاژن تیرگی و چین و چروک اطراف چشم بیشتر میشود.
به طور کلی، برای درمان تیرگی دور چشم درمان قطعی وجود ندارد. استفاده از کرمهای دور چشم که حاوی ویتامین K و انواع رطوبترسانها و تحریککننده رشد کلاژن و الاستین هستند مفیدند. انواعی از کرمها که حاوی داروهای ضدالتهاب و ضدقرمزی و کاهشدهنده مویرگهای قابلرویت هستند و ویتامینهای ترمیمکننده بافت و متعادلکننده آب و چربی دارند، میتواند تا حدی مفید واقع شود اما از نظر بیماران نتیجه حاصله چندان رضایتبخش نیست.
مزوتراپی روش دیگری است که در آن انواع ویتامین بهعلاوه اسیدآمینههای ضروری و پلیساکاروئیدها و … در چندین نوبت به محل تزریق میشود. در این روش بهبودی نسبی است و برخی بیماران از نتیجه آن راضیاند. پیآرپی روش موثر دیگری است که البته انجام آن درحالحاضر از سوی وزارت بهداشت به حالت تعلیق در آمده است.
در این روش پلاسما و پلاکت زیر پوست تزریق میشود که به رشد و تولید الاستین و کلاژن کمک میکنند. تزریق چربی نیز در افرادی که زیر چشمشان گودرفته میتواند سبب روشنترشدن تیرگی ناحیه شود. در صورتی که تیرگی اطراف چشم ناشی از زدن عینک باشد توصیه میکنیم اگر عینک طبی است از شیشههای رفلکس استفاده کنند تا با برگرداندن اشعههای مضر آفتاب از آسیب پوست اطراف چشم پیشگیری کرده و احتمال پیری پوست کاهش یابد.
در مورد انتخاب عینکهای آفتابی نیز باید به استانداردبودن شیشه و قابلیت فیلتر اشعه مضر آفتاب بهوسیله آن دقت کرد. یکی دیگر از دلایل تیرگی دور چشم کم آبی بدن است.
در افرادی که مبتلا به اسهال و استفراغ میشوند این تیرگی مشهودتر است اما غیر از این در افرادی که زیاد سر پا میایستند یا دچار کمخوابی هستند نیز به دلیل کاهش آب میانبافتی در اطراف چشم شاهد گودرفتگی و تیرگی بافت این ناحیه هستیم. در برخی افراد نیز تیرگی میتواند ناشی از اختلالات هورونی باشد.
به عنوان مثال در خانمهای چاق چربی بیشتر در اطراف تخمدانها ذخیره میشود و اختلالات هورمونی ناشی از این موضوع باعث تیرگی بیشتر پوست کشاله ران، زیر بغل و پشت گردن میشود و بعید نیست که تیرگی دور چشم نیز به آن مربوط باشد گرچه در کتابهای مرجع به این موضوع اشاره نشده است.
زمانی که بیماران برای درمان این مسئله مراجعه میکنند در مورد داروهای گیاهی یا موضعی میپرسند که آیا میتوان برای دور چشم استفاده کرد یا نه. متخصص پوست تنها میتواند درمانهایی را تجویز کند که در کتب علمی در مورد موثربودن آنها دلایل و مدارک معتبری وجود دارد.
برخی از درمانها مثل استفاده از اسیدهای میوه شاید سبب پرخونی منطقه و روشنترشدن پوست شود اما ضرر آن بیش از منفعتاش است و میتواند پوست ناحیه را بسوزاند. به همین علت بنده چنین توصیههایی ندارم.
دکتر محمدکریم رحیمی – عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
رفع تیرگی و پُف زیر چشم با طب سنتی / پف چشم بیان کننده کدام بیماریهاست؟!
مترجم: الهه زارعی
مریم
چهار ماهه که گودی چشم گرفتم