لطفا ابتدای مطلب را در «12 عامل موثر در افزایش قد- (قسمت اول)» بخوانید
بسیاری از مکمل‌ها و مواد مغذی و هورمون‌ها ضروری برای این منظور به صورت طبیعی و صنعتی وجود دارند که در فرآیند رشد استخوان و افزایش قد موثر هستند.
7-ویتامینK
این ویتامین به بدن کمک می‌کند که یک پروتئین استخوان کاملا کاربردی به نام استئوکلسین را بسازد. استئوکلسین با کمک این ویتامین و با اتصال مناسب املاح کلسیم و فسفر در استخوان موجب تقویت و استحکام بافت اسکلتی شده و با افزایش تراکم توده استخوان رشد استخوان‌ها را موجب می‌شود.
8-فسفر
ساختار اصلی استخوان‌ها از کلسیم و فسفر است و قسمت اعظم استخوان‌ها را فسفات (از مشتقات فسفر است) تشکیل می‌دهد. فسفر بیشتر در منابع غذایی حاوی پروتئین از قبیل انواع گوشت سفید مانند مرغ و ماهی، تخم‌مرغ و در لبنیات و برخی از حبوبات یافت می‌شود که در کنار کلسیم ساختار محکم استخوان‌ها را شکل می‌دهد و تعادل مناسب میان دریافت کلسیم و فسفر می‌تواند باعث رشد قدی مناسب شود.
9-سایر املاح و ویتامین‌هابسیاری از املاح و ویتامین‌ها با تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بر ساخت بافت‌های همبند و ماتریکس استخوانی باعث افزایش نشست کلسیم و سایر املاح دیگر در استخوان شده و فعالیت سلول‌های سازنده بافت استخوانی را افزایش می‌دهند که از این رهگذر باعث افزایش رشد طولی استخوان‌ها و افزایش قد می‌شوند.
از این املاح می‌توان روی، مس، منگنز، سلیکون، استرانسیوم، فلوراید را نام برد. حتی املاحی مانند ید (به طور مستقیم تاثیری بر متابولیسم کلسیم نمی‌گذارد اما برای تولید هورمون‌های T۴، T۳ که توسط غده تیروئید ترشح می‌شوند نیاز است. کم کاری و پرکاری غده تیروئدی هر دو در گردش املاح استخوانی موثر هستند) هم در افزایش قد به طور غیرمستقیم موثر هستند. سایر ویتامین‌ها و پیش سازهای آنها مانند ویتامین A و بتاکاروتن هم در سلامت استخوان و غضروف‌ها موثر هستند.
10-درشت مغذی‌ها
علاوه بر املاح و ویتامین ها، درشت مغذی‌ها هم بر رشد قدی و سلامت بافت‌های بدن از جمله بافت اسکلتی تاثیر بسزایی دارند. غذاهای حاوی پروتئین از طریق تحریک آزادسازی هورمون رشد در سلامتی و افزایش قد موثرند. البته علاوه بر پروتئین ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها نیز برای آزادشدن هورمون رشد مورد نیاز می‌باشند.
پروتئین‌ها منبع خوبی برای آمینواسیدها هستند که برای تولید هورمون رشد لازم است. غذاهای حاوی پروتئین بالا شامل گوشت کم چربی، مرغ، ماهی، شیر، شیرسویا، پنیر، تخم‌مرغ، لوبیا سبز، لوبیای سویا، تخمه کدو و هندوانه، بادام، بادام زمینی، حبوبات، جو دوسر می‌باشند.
استفاده از چربی متعادل در رژیم غذایی به رشد کمک می‌کند. رژیم‌های غذایی با چربی بالا باعث کاهش دریافت پروتئین شده و اثر آن را بر آزادسازی هورمون رشد کم می‌کند و از طرفی اینگونه رژیم‌ها باعث افزایش دفع کلسیم و املاح از طریق دستگاه گوارش می‌شود.
11-آرژنین
آرژنین یکی از اسیدآمینه‌های مهم برای تحریک آزادسازی هورمون رشد در بدن می‌شود. این اسیدآمینه هم به صورت طبیعی در غذا وجود دارد و هم به صورت صنعتی برای مقاصد مختلف از جمله رشد قدی ساخته شده است (ال- آرژنین). معمولا این اسید آمینه در افراد با رژیم غذایی مناسب و سالم به طور طبیعی تامین می‌شود و نیازی به خوردن آن به صورت مکمل نیست. اما در کودکان دچار کوتاهی قد مکمل‌های آن ممکن است با تحریک بیشتر هورمون رشد باعث رفع این مشکل شوند.
12-هورمون رشد
درمان با آن اغلب بدون عارضه است ولی ممکن است موجب افزایش فشار داخل مغزی، التهاب لوزالمعده، تنگی کانال عصب در مچ دست، کاهش قند خون و کومای دیابتی، عمل تحمل گلوکز و افزایش قند خون و دیابت ملیتوس، عملکرد ناکافی تیروئید، آکرومگالی (رشد بیش از اندازه استخوان‌ها و بافت همبند که منجر به تغییراتی در چهره مانند بیرون زدگی استخوان فک و پیشانی می‌شود)، بزرگ شدن قلب و آسیب قلبی (به صورت احتمالی و غیرقابل برگشت)، افزایش فشار خون، ضخیم شدن پوست، رشد غیرطبیعی مو، آسیب کبدی، ناتوانی جنسی در بزرگسالی، آرتریت و التهاب مفاصل شود.
خواب منظم و کافی و نیز ورزش در ترشح هورمون رشد به صورت طبیعی تاثیرگذار هستند زیرا حدود ۵۰ درصد ترشح هورمون رشد در هنگام خواب عمیق است و در هنگام ورزش ترشح هورمون رشد بیشتر می‌شود.
در پایان توجه به این نکته مهم است که تمام موارد کوتاهی قد غیرطبیعی نیستند و تاثیر ژنتیک افراد را نباید نادیده گرفت. در رابطه با کوتاهی قد ناشی از تغذیه نادرست و کمبود ریزمغذی ها، می‌توان با تغذیه درست و رژیم غذایی تامین‌کننده نیازهای بدن این مشکل را تا حدودی مرتفع ساخت.
در موارد کوتاه قدی ناشی از وجود بیماری‌های مزمن و سایر علل هورمونی رفع مشکل زمینه‌ای و درمان بیماری‌ها اولویت نخست را دارد. روش‌های جراحی و کشیدن استخوان و استفاده از پروتزهای استخوانی به دلیل عوارض زیاد و درصد پایین موفقیت معمولا توصیه نمی‌شوند. درمان کوتاه قدی همواره باید به گونه‌ای باشد که سلامت عمومی افراد را دچار مخاطره نکند.
منبع: سلامت نیوز