استئوآرتریت یا همان آرتروز شایعترین شکل ورم مفاصل است. این عارضه یک بیماری تخریبی مفصل است که بر غضروف انتهای استخوان اثر می‌گذارد. غضروف یک بافت لغزنده است که با ایجاد یک سطح صاف به حرکت نرم و منعطف مفصل‌‌ها کمک می‌کند. سینوویوم و غضروف دو بخش اصلی هر مفصل هستند که به حرکت هرچه بهتر آن کمک می‌کنند. بافت سینوویوم مفصل را پوشش می‌دهد. این بافت با تولید یک مایع سیال، سطح حرکت غضروف را روان می‌کند و مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز غضروف را تامین می‌نماید.
آشنایی با آرتروز
در افراد مبتلا به آرتروز، غضروف مفصلی به تدریج از بین می‌رود و استخوان در زیر آن بدون محافظ می‌ماند. در این شرایط، غضروف به مرور زمان خشک شده و می‌شکند. وقتی غضروف می‌شکند، باعث درد، تورم و مشکلات حرکتی در مفصل می‌شود. این علائم ممکن است به مرور زمان بدتر شوند.
آرتروز می‌تواند بر هر مفصلی اثر بگذارد. زانو و لگن شایعترین مفاصلی هستند که دچار این عارضه می‌شوند. مفاصل انگشتان دست نیز کوچک‌ترین مفاصل آسیب‌پذیر هستند. مفاصل زانو باعث انعطاف‌پذیری زانو شده و از عضلات زانو پشتیبانی می‌کنند. آرتروز می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما احتمال بروز آن در افراد بالای 65 سال بیشتر است. بر اساس آمار بنیاد آرتروز، از هر 2 فرد بزرگسال 1 نفر علائم آرتروز زانو را تجربه می‌کند. عوامل خطرزای مشخصی وجود دارد که شانس ابتلای فرد به آرتروز را افزایش می‌دهد. این عوامل عبارتند از:
• بالا رفتن سن
• چاقی
• آسیب‌دیدگی قبلی مفاصل
• به‌کارگیری بیش از حد مفصل
• ضعیف بودن عضلات ران
• ژنتیک
مراحل آرتروز زانو
استئوآرتریت یا آرتروز زانو به تدریج و طی چند سال رخ می‌دهد. درمان این عارضه دشوار است و اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده نمی‌شود، تا اینکه بیماری به مراحل پیشرفته می‌رسد. در این زمان، بیمار علائم آرتروز را به وضوح تجربه می‌کند. آرتروز یک بیماری پیش‌رونده است. افراد مبتلا به آرتروز زانو باید به علائم موجود توجه کنند و با در نظر گرفتن مرحله بیماریشان، وضعیت پیش روی خود را کنترل نمایند.
مرحله صفر- سلامت طبیعی زانو
مرحله صفر دوره‌ای است که آسیب‌دیدگی زانو از طریق معاینه جسمی یا عکس‌برداری اشعه ایکس تشخیص داده می‌شود. اشعه ایکس تصاویر دقیقی از استخوان می‌گیرد که پزشک را در امر تشخیص یاری می‌کند. پزشک به کمک این تصاویر تشخیص می‌دهد که فرد دچار آرتروز است یا خیر. در این مرحله، اشعه ایکس نمی‌تواند شدت آسیب‌های وارده را نشان دهد. از این رو، مفاصل زانو سالم به نظر می‌رسند و هیچ نشانه‌ای از آرتروز دیده نمی‌شود.
مرحله 1 -مینور
در این مرحله، یک توده کوچک استخوانی (موسوم به استئوفیت) در ناحیه زانو رشد می‌کند. غضروف ممکن است کمی آسیب دیده باشد. اما هیچ نشانه‌ای مبنی بر کاهش فضای بین استخوانی و شکستن غضروف وجود ندارد. در مرحله 1، مبتلایان به آرتروز احساس درد یا ناراحتی نمی‌کنند. حتی تصاویر اشعه ایکس از مفصل نیز نرمال به نظر می‌رسند.
مرحله 2 -خفیف
در این مرحله، علائم آرتروز به تدریج نمایان می‌شوند و پزشک می‌تواند برخی از علائم را به طور مشخص مشاهده کند. اشعه ایکس و اسکن مفاصل زانو به وضوح نشان می‌دهد که یک توده استخوانی در ناحیه زانو رشد کرده و غضروف نازک شده است. فضای بین استخوانی کماکان عادی است، اما سطح تماس استخوان و بافت سفت می‌شود. سفت شدن این بخش باعث می‌شود که زانو ضخیم‌تر و متراکم‌تر جلوه کند. این وضعیت با تشکیل یک لایه نازک استخوانی در زیر غضروف مفصل همراه است.
در این مرحله، افراد مبتلا به آرتروز علائمی مانند سفتی یا درد مفاصل را تجربه می‌کنند. همچنین، ناحیه اطراف مفصل زانو ممکن است کمی سفت و دردناک احساس شود. با اینکه احتمال بروز آسیب‌های جزئی وجود دارد، اما استخوان‌ها به هم ساییده نمی‌شوند. مایع سینوویال هنوز وجود دارد و به کاهش اصطکاک استخوان زانو کمک می‌کند.
منبع: medicalnewstoday
قسمت دوم را اینجا بخوانید
برای پیشگیری از آرتروز زانو چه کارهایی انجام دهیم؟