معده یکی از مهم ترین و در عین حال آسیب پذیرترین ارگان های بدن است. یک ضرب المثل چینی می گوید اگر مرض در معده بیمار نباشد نمی میرد. همین ضرب المثل ساده نشانگر اهمیت این عضو گوارشی است. معمولا معده دچار مشکلاتی شده و بسیاری از افراد را به دردسر می اندازد. مشکلاتی مانند ریفلاکس معده (بازگشت اسید معده)، زخم معده و غیره جزو مشکلاتی است که خیلی ها را درگیر کرده است. بسیاری از این مشکلات با مصرف داروهایی که برای کاهش حالت اسیدیته معده تولید شده اند قابل درمان است. اما در این بین افراد زیادی نیز هستند که خودسرانه انواع داروها را مصرف می کنند. متاسفانه این داروها عوارض جانبی نیز دارند که بویژه به فلور روده آسیب می زنند. در این مطلب شما را بیشتر با عوارض این داروها آشنا کرده و در خواست می کنیم خودسرانه نسبت به مصرف آنها اقدام نکنید.
هر چه مصرف طولانی تر خطرات آن نیز بیشتر
اکثر داروهایی که در درمان سوزش و درد معده مورد استفاده قرار می گیرند حاوی ترکیبات ضداسیدی هستند که از مخاط محافظت کرده و حالت اسیدیته ترشعات معده را کاهش می دهند مانند داروهای مهارکننده گیرنده های H2 یا آنتی H2 و مهارکننده های پمپ پروتن یا IPP ها. IPP ها بیشتری داروهای تجویز شده برای مشکلات معده هستند.
به عقیده برخی محققان داروهای IPP عامل عدم جذب درست کلسیم هستند و به این ترتیب در افزایش خطر شکستگی را افزایش می دهند و بعد از مصرف طولانی مدت این داروها خطر بروز پوکی استخوان نیز افزایش می یابد.
این داروها مانند هر نوع داروی دیگری علاوه بر اثرات مثبت عوارض جانبی نیز دارد. بخصوص زمانی که به مدت طولانی مصرف می شوند عوارض آنها نیز جدی تر می شوند که می توان به اسهال یا یبوست اشاره کرد. خوشبختانه این عوارض با قطع مصرف دارو از بین می رود.
داروهای مهارکننده های پمپ پروتن یا IPP:خطر بروز عفونت های روده
مهارکننده های پمپ پروتن جزو داروهای جدیدی برای برطرف کردن مشکلات معده هستند که عوارضی را روی فلور روده ایجاد کرده و باعث تغییر آن می شوند. در واقع این داروها حالت اسیدیته معده را کاهش داده و نقش خود را در نابودی باکتری ها ایفا می کنند. باکتری های زیادی هستند که معده، روده کوچک و کولون را تحت تسط خود در آورده اند.
به عقیده محققان مصرف زیادی داروهای IPP خطر بروز عفونت های گوارشی و غیره را افزایش می دهد. نتایج بررسی های متعدد نشان داده است که بین عفونت های روده بویژه کولیک عفونی و مصرف داروهای IPP ارتباط وجود دارد. خطر بروز عفونت روده ای در بین افرادی که تحت درمان با IPP هستند دو برابر بیشتر از افرادی است که از این داروها استفاده نمی کنند. نتایج بررسی های متعدد همچنین از ارتباط بین این داروها و ذات الریه حکایت دارند.
داروهای ضد اسید و خطر بروز کمبود آهن
از دیگر عوارض جانبی IPP ها می توان به بروز خطر کمبودویتامین ها و مواد معدنی اشاره کرد. دلیل آن نیز نبود اسید معده است که در جذب مواد مغذی در دستگاه گوارشی مشکل ایجاد می کند. نتایج بررسی ها نشان می دهد افرادی که به مدت بیش از 2 سال داروهای IPP مصرف می کنند در مقایسه با افرادی که تحت درمان این داورها نیستند بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین B12 قرار می گیرند. از دیگر کمبودهای ناشی از مصرف این داروها می توان به کمبود منیزیم و آهن اشاره کرد.
پوکی استخوان و حتی : داروهایی که بی خطر نیستند
به عقیده برخی محققان داروهای IPP عامل عدم جذب درست کلسیم هستند و به این ترتیب در افزایش خطر شکستگی را افزایش می دهند و بعد از مصرف طولانی مدت این داروها خطر بروز پوکی استخوان نیز افزایش می یابد. از دیگر عوارض جانبی این داروها می توان به تاثیر آنها در کاهش تاثیر آسپرین اشاره کرد. معمولا آسپرین برای رقیق شدن خون و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی تجویز می شود. به عقیده محققان مصرف همزمان این داروها ممکن است در روند جذب آسپرین اختلال ایجاد کند. البته این ادعا نیاز به بررسی های بیشتر دارد. از دیگر خطرات احتمالی مصرف زیاد داروهای IPP که به ندرت بروز می کند می توان به نفریت(التهاب کلیه) یا خطر بروز سرطان مخاط معده اشاره کرد.
اجازه ندهید کارتان به مصرف داروهای ضداسید برسد
گفتیم که داروهای IPP بویژه برای مقابله با سوزش معده تجویز و مصرف می شوند. با توجه به عوارضی که اشاره شد برای مقابله با آن بهتر است از مصرف خودسرانه این داروها بشدت پرهیز کرده و آنها را تحت نظر پزشک و به مدت کوتاه مصرف کرد. باید بدانید که با رعایت بهداشت غذایی تا حد زیادی می شود از بالا آمدن اسید و سوزش معده پیشگیری کرد.در گام اول بهتر است از مواد غذایی آسیب رسان به مخاط مری مانند قهوه، آب پرتقال، محصولات لبنی و گوشت های قرمز به میزان زیاد پرهیز کرده و مصرف مواد غذایی محافظت کننده از این مخاط مانند میوه ها و سبزیجات، پروتئین های گیاهی، روغن زیتون و روغن کلزا را افزایش دهید. تمام این موارد ساده باعث افزایش مقاومت مخاط شده و نیاز شما به مصرف داروهای ضداسید را کاهش می دهد.
منبع: سلامت نیوز