تیرویید یک غده ی درون ریز است که در قسمت عرضی حنجره و جلوی گلو قرار دارد.
این غده دو هورمون مختلف به نام های T4 (تیروکسین) و T3(تری یودوتیرونین) ترشح می کند که مسوولیت تنظیم متابولیسم بدن را بر عهده داشته و سرعت واکنش های بدن را کنترل می کند.
بدن ما با این دو هورمون پیام هایی برای سوزاندن انرژی و تنظیم متابولیسم دریافت می کند به این ترتیب تیرویید مسوول توانمندی بدن در سوزاندن چربی ها، تنظیم وزن و مدت زمان خواب است.
زمانی که غده تیرویید کم کار می شود متابولیسم بدن کند شده و منجر به بروز علایمی نظیر چاقی، خستگی دایم، شکننده شدن و یا ریزش مو، نفخ، شکننده شدن ناخن ها، گزگز پوست، بی حالی و بدخلقی، اختلالات حافظه و فراموشی، افسردگی، گرفتگی عضلات به خصوص در دست ها و مشکلات پوستی (خشکی پوست، لکه های پوستی) در فرد مبتلا می شود.
کم کاری تیرویید با یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص است و داروهایی هم برای کمک به تنظیم عملکرد این غده وجود دارد.
دکتر مهدی شادنوش- متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی در این خصوص گفت: به طور کلی می توان گفت اختلالات تیروییدی مانند سایر اختلالات اندوکرین طیف وسیعی از علایم را ایجاد می کنند که به علت نقش گسترده آن ها در ارگان های مختلف بدن و تنظیم متابولیسم است.
دکتر مهدی شادنوش افزود: ریزش مو از جمله اختلالات شایع و گسترده ای است که یکی از دلایل آن می تواند اختلالات تیرویید به علت برهم خوردن تعادل برخی هورمون ها و از بین رفتن فولیکول های مو باشد.
وی ادامه داد: اولین گام درمان این عارضه تشخیص علت آن توسط پزشک است زیرا با توجه به گستردگی علل ریزش مو ارتباط آن با مشکلات تیروییدی باید به خوبی بررسی شود. به عنوان مثال ریزش مو می تواند تحت تاثیر استرس، رژیم غذایی نامناسب، برخی بیماری ها مانند بیماری های پوستی و سیستم ایمنی، برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی و سرطان ها، افزایش سن، بارداری قرار گیرد.
تاثیر رژیم های غذایی بر ریزش مو
این متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی گفت: کمبودهای غذایی خاص مانند کمبود پروتیین، آهن و روی می تواند از علل ریزش مو باشد.
دکتر شادنوش افزود: آن دسته از اختلالات ریزش مو که با کمبودهای غذایی همراه هستند معمولا در افراد دارای تغذیه نامناسب به همراه اختلالات خوردن و رژیم های غذایی ناسالم مشاهده می شوند. اختلالات جذب گوارشی و برخی بیماری ها نیز ممکن است بر دریافت ناکافی مواد مغذی موثر باشند.
وی ادامه داد: در صورتی که فرد به علت اختلالات تغذیه ای به ریزش مو مبتلا شده باشد در درجه اول اصلاح رژیم غذایی توصیه می شود.
شادنوش تصریح کرد: با صلاحدید متخصصان مربوطه استفاده از مولتی ویتامین یا برخی مکمل های خاص ممکن است در بهبود شرایط موثر باشد.
شایع ترین علت ریزش مو در خانم کمبود آهن و روی است
متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی اظهار داشت: کمبود آهن که اغلب اوقات همراه با کمبود سایر مواد مغذی مانند روی است از شایع ترین علل ریزش مو در خانم ها محسوب می شود که برای حل این مساله افزایش کیفیت پروتیین باید مورد توجه قرار گیرد.
شادنوش افزود: انواع گوشت ها، غذاهای دریایی، تخم مرغ، حبوبات و لبنیات کم چرب باید به تناوب مورد استفاده قرار بگیرد.
وی تصریح کرد: مصرف مناسب اسیدهای چرب ضروری مانند چربی های امگا 3 از طریق غذاهای دریایی، روغن های گیاهی و مغزها نیز توصیه می شوند.
دکتر شادنوش افزود: برای تامین مواد مغذی مورد نیاز برای سلامت موها انواع ویتامین ها، پروتیین ها، مواد معدنی و استفاده از مواد متنوع در همه گروه های غذایی شامل غلات کامل، گوشت ها و لبنیات، میوه ها و انواع سبزی های تازه به افراد توصیه می شود.
وی اضافه کرد: همچنین خودداری از رژیم های کاهش وزن ناگهانی و مصرف بیش از حد و خودسرانه ویتامین ها به علت اثرات نامناسب بر سلامت موها باید مورد توجه قرار گیرد.
تاثیر کم کاری تیرویید بر اضافه وزن
متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی گفت: بیماران مبتلا به کم کاری تیرویید به علت کاهش میزان متابولیسم یا سوخت و ساز بدن با افزایش وزن روبرو می شوند و کاهش وزن نیز در آنها با دشواری بیشتری همراه است.
دکتر شادنوش ادامه داد: اختلالات اندوکرین بسیار پیچیده است و در مواردی مانند کم کاری تیروییدی معمولا بیمار تنها با دریافت دارو قادر به بازیابی وزن گذشته خود نمی باشد بنابر این تنظیم برنامه غذایی و افزایش فعالیت بدنی در کنار دارو و درمانی های رایج باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه دریافت انرژی متناسب با نیازهای بدن در درجه اول حایز اهمیت است، افزود: در چارچوب یک رژیم غذایی با انرژی متعادل، تغییر نوع مواد غذای نیز دارای اهمیت است.
این متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی تصریح کرد: جایگزینی گروه های غذایی سالم و غنی از مواد مغذی مانند انواع میوه ها و سبزی ها، غلات حاوی سبوس و پروتیین های با کیفیت بالا و کم چرب به جای مصرف مقادیر بالا چربی های اشباع و ترانس، غذاهای بیش از حد شور و شیرین، نوشیدنی های ناسالم و فست فودها به کنترل وزن در همه افراد کمک می کند.
دکتر شادنوش با تاکید براینکه افزایش فعالیت بدنی و ورزش منظم نیز به تنظیم تعادل انرژی دریافتی و مصرفی کمک می کند، ورزش هایی با شدت متوسط در اکثر روزهای هفته را به افراد توصیه کرد.
تاثیر کلسیم بر کاهش وزن
این متخصص تغدیه اظهار داشت: اگر چه اثرات کلسیم بر توده چربی بدن و تنظیم وزن در برخی مطالعات مورد توجه قرار گرفته است اما باید توجه داشت که میزان کلسیم مصرفی نیز باید در حد متعادل باشد و از سهم های روزانه لبنیات تجاوز نکند.
شادنوش افزود: همچنین لبنیات مصرفی نباید از نوع پرچرب باشند و به طور کلی رعایت همه اجزا رژیم غذایی سالم و در واقع یک الگوی غذایی مناسب دارای اهمیت بیشتری نسبت به یک ماده مغذی خاص مانند کلسیم است که این مساله در افراد دارای متابولیسم غیرطبیعی مانند اختلالات تیروییدی اهمیت بیشتری دارد.
وی ادامه داد: عنصر ید برای تولید هورمون های تیرویید لازم و ضروری است از این رو مصرف کافی ید و کاهش مواد غذایی که با جذب آن تداخل دارند برای مبتلایان به کم کاری تیروئید حایز اهمیت است.
شادنوش خاطر نشان کرد: منابع غنی ید شامل نمک یددار به شرط مصرف در میزان نرمال، غذاهای دریایی و مغزها همچنین دریافت مقادیر کافی از انواع ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه ویتامین های گروه B (ب ) به این بیماران توصیه می شود.
وی افزود: مصرف برخی سبزی های خام مانند انواع کلم ها (بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل) و اسفناج می توانند با جذب ید تداخل داشته باشد.
منبع: ایرنا
لینک مرتبط: چطور غده تیروئید می تواند دچار کم کاری و پرکاری شود؟