کودکان در مقایسه با بزرگ‌سالان، به‌واسطه فعالیت‌های روزانه بسیار سریع‌تر آب بدن خود را از دست می‌دهند و این کمبود ممکن است اثراتی همچون گیجی، عدم‌تمرکز، بدخلقی، بهانه‌گیری، رخوت و بی‌حالی در پی داشته باشد. تحقیقات شرکت آب دماوند که با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه ایران انجام شده حاکی از آن است که حدود 90 درصد دانش‌آموزان تهرانی، روزانه مایعات کمتری نسبت به استانداردهای سازمان بهداشت جهانی مصرف می‌کنند.
الگوی مصرف مایعات در دانش‌آموزان تهرانی
شرکت آب دماوند به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده آب بسته‌بندی در کشور، در طول سالیان اخیر تحقیقات و فعالیت‌های بسیاری در زمینه فرهنگ‌سازی مصرف آب ترتیب داده که یکی از آن‌ها بررسی الگوی مصرف مایعات در میان کودکان و نوجوانان 8 تا17 ساله شهر تهران است. بر اساس این تحقیق، میزان مصرف مایعات دانش‌آموزان پسر 8 تا 13 سال در شهر تهران یک‌هزار و 400 میلی‌لیتر در روز و این رقم برای دختران در همین رده سنی برابر با هزار و 217 میلی‌لیتر در روز است. این آمار نشان می‌دهد که 90 درصد دانش‌آموزان، روزانه مایعات کمتری نسبت به استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، یعنی دو هزار و 400 میلی‌لیتر مایعات، مصرف می‌کنند. حال آن‌که این رقم در دانش‌آموزان دختر به 85 درصد کاهش می‌یابد.
همچنین این آمار برای دانش‌آموزان پسر در رده سنی 14 تا 17 سال، به 100 درصد و در دختران به 90 درصد افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده شدت کاهش مصرف مایعات در میان نوجوانان است. آماری که امروزه با تغییر الگوی مصرف و گرایش افراد به مصرف کمتر آب و جایگزینی دیگر مایعات، لزوم توجه به این موضوع را بیش از پیش می‌کند.
برای جلوگیری از کمبود میزان آب بدن فرزندانمان چه کنیم؟
کمبود آب در بدن، نشانه‌های ظاهری چندانی ندارد و وقتی فرد احساس تشنگی می‌کند یعنی بدن مقدار زیادی آب از دست داده است؛ اما نشانه‌هایی مانند خشکی زبان، احساس تشنگی و گود افتادن زیر چشم‌ها می‌تواند از علائم کمبود آب در بدن باشد. والدین با رعایت چند نکته و آموزش آن‌ها به فرزندانشان، می‌توانند از بروز کم‌آبی‌های خطرناک در بدن آن‌ها جلوگیری کنند:
- از همان خردسالی به فرزندان آموزش دهید که بدن هنگام بازی و فعالیت‌های جسمانی نیاز به آب دارد، همچنین آن‌ها را تشویق کنید که پیش، در حین و پس از فعالیت‌های بدنی حتماً به میزان کافی آب بنوشند.
- بهتر است به آن‌ها بطری آب بسته‌بندی بدهید تا زمانی که در مدرسه هستند به‌راحتی بتوانند آب بنوشند.
- از بطری‌های جذاب و ورزشی درصورتی‌که موجب ترغیب فرزندانتان به نوشیدن آب می‌شود، استفاده کنید.
- به فرزندانتان آموزش دهید که از نوشیدنی‌های شیرین برای رفع تشنگی خود استفاده نکنند. اگر نوشیدن آب را به‌تنهایی دوست ندارند، با افزودن چند قطره مرکبات مانند پرتقال یا لیمو در آب، آن را مقداری مزه‌دار کنید تا در طول روز میزان بیشتری آب بنوشند.
بر اساس تحقیق دیگری که شرکت آب دماوند در خصوص مصرف مایعات در جمعیت بزرگ‌سالان شهر تهران انجام داده، 10 درصد مردان و 25 درصد زنان، در روز کمتر از 1.2 لیتر مایعات مینوشند که این مقدار بسیار کمتر از حد استاندارد برای سلامت بدن است. از سوی دیگر، از این موضوع می‌توان چنین استنباط کرد که عادت به نوشیدن آب و تأمین مایعات موردنیاز بدن، از همان سنین کودکی شکل می‌گیرد. عادت به نوشیدن کافی مایعات سالم باعث می‌شود تا افراد در بزرگ‌سالی کمتر دچار عارضه چاقی و ابتلا به بیماری‌هایی چون دیابت نوع 2 و فشارخون شوند. همچنین آب به دلیل آن‌که فاقد هر نوع کالری، شکر و مواد افزودنی است، سالم‌ترین نوشیدنی برای پیشگیری از سنگ کلیه به شمار می‌رود.
لینک مرتبط: شناسایی سلامت آب فقط با یک تراشه! +تصاویر
هشدار به مادران؛ تغذیه دختران دانش آموز باید فرق داشته باشد!