زمانی که در چرخه رژیم غذایی مناسب و ورزش هستید و متوجه میشوید که عدد روی ترازو مدام کم و کم و کمتر میشود، شاید وسوسهآمیز باشد که به این مسئله فکر کنید: «این مسئله زیاد هم سخت و طاقتفرسا نیست. پس باید نگران چه باشم؟» کم کردن ۲.۵ کیلوی آغازین وزنتان چندان کار دشواری نیست، بنابراین اگر مثلا وزنتان ۹۰ کیلو است کم کردن ۷ تا ۱۰ کیلوی اول چندان برایتان توأم با دردسر نخواهد بود. اما زمانی که این کار را کردید، بدنتان این سیگنال را به شما میدهد که گویی در وضعیت گرسنگی هستید، در واقع در واکنش به افزایش میزان هورمونهای افزایشدهنده اشتها مانند گرلین و یا کاهش هورمون اشباع مانند لپتین. همه اینها ولع شما را بیشتر میکند و دیگر به سختی قادر خواهید بود در برابر پاستا، نان و شیرینی جلوی خود را بگیرید. در اینجا به سه تا از مهمترین سدهای کاهش وزن و راهحلهای مرتبط با آن اشاره میکنیم که دوباره شما را به چرخه سلامت بازمیگرداند.
مانع: روشهای خاص پیشگیری از بارداری
تحقیقات زیادی نشان داده که روشهای کنترل بارداری مخصوص هورمون ساختگی پروژستین از جمله قرصهای خاص ضدبارداری، پروژستین IUD Mirena و ایمپلنت Implanon پروژسترون – همه و همه میتوانند میزان افزایش وزن را بالا ببرند. در واقع محققان به طور دقیق این مسئله را روشن نکردند که چرا چنین اتفاقی میافتد: یک نظریه این است که پروژسترون باعث افزایش گرسنگی شده و همین باعث میشود بیشتر بخورید.
راهحل: به دنبال روشهای کنترل بارداری غیرهورمونی باشید مانند استفاده از کاندوم یا IUD مسی. روشهای سنتی کنترل بارداری که در واقع تلفیقی از استروژن و پروژسترون بوده هم یکی از گزینههای موجود است چرا که این نوع از قرصها باعث افزایش وزن نخواهند شد.
مانع: تغییرات هورمونی، خصوصا در دوران پیش از یائسگی
وقتی در جریان تغییرات هورمونی قرار میگیرید، که در واقع در اواخر دهه سوم زندگیتان رخ میدهد، تنها گرگرفتگی و تغییر خلق و خو برایتان رخ نمیدهد، بلکه اشتهایتان هم زیاد میشود. میزان استروژن شما مدام در حال نوسان و تغییر است و هر زمانی که این میزان زیاد میشود، میزان کورتیزول بالا رفته و اشتهایتان هم زیاد خواهد شد. البته نباید فراموش کرد که گرگرفتگیها هم در این دوران منجر به خواب نامنظم میشوند که آن هم با افزایش وزن مرتبط است.
راهحل: شما میتوانید با افزایش میزان ورزشهای منظم خود، شدت فعالیتهای هورمون گرسنگی را کاهش دهید. تحقیقات نشان میدهد انجام ۴۵ دقیقه ورزش با شدت متوسط و تقریبا شدید، میزان علاقه و ویار شما را به خوردن غذا کاهش خواهد داد. همچنین خواب کافی هم شرط است، چرا که کمبود خواب میل به تنقلات را با افزایش میزان گرلین و کاهش لپتین، بالا میبرد. دو مکمل گیاهی یعنی ایزوفلاوُنز و پیکنوژنول (۵۰ گرم موقع خواب) هم میتوانند در رفع مشکل بیخوابی در دوران پیش از یائسگی مؤثر واقع شوند.
مانع: زمانی که به دوران یائسگی میرسید، کاهش وزن دشوار خواهد شد
در دوران یائسگی و بعد از آن، معمولا افزایش وزن با زیاد شدن حجم شکم همراه است. در شرایطی که تخمدان دیگر استروژن تولید نمیکند، تنها مکانی که هورمون در آن میتواند تولید شود سلولهای چربی شکمی شماست. بنابراین به منظور به دست آوردن استروژن، بدن شما به طور طبیعی در جهت ذخیره چربی در آن ناحیه، آن را جذب میکند. اما این چربی احشایی بسیار سمی است: در واقع نه تنها کورتیزول و پروتئینهای التهابی یا سیتوکینین تولید میکند، بلکه باعث میشود تا بدنتان میزان زیادی انسولین هم ترشح کند که همین باعث افزایش اشتها و بالا رفتن میزان چربی در سلولهای چربی شده و حجم شکمتان را افزایش خواهد داد.
راهحل: اگر هورموندرمانی را در مرحله مناسبی آغاز کنید، میتواند این مشکل را حل کند. اگر در شرایطی که علائم پیش از یائسگی دارید بخواهید هورموندرمانی انجام دهید، این روش میتواند از افزایش بیشتر حجم شکمی پیشگیری کند. اما اگر صبر کنید تا زمانی که یائسگیتان آغاز شود، دیگر برای پیشگیری از تغییر در ذخیره چربی دیر خواهد بود. اگر نمیتوانید هورموندرمانی انجام دهید یا ترجیح میدهید که این کار را نکنید، بهتر است بیشتر بر رژیمهای غذایی با پروتئین بالا و گلوکز کم تمرکز کنید. به خاطر داشته باشید که حدود ۳۰ درصد از غذای شما باید پروتئین و بقیه آن غذاهایی با گلوکز کم باشد. (در واقع غذاهای که باعث افزایش سریع قند خونتان نشود، مانند سبزیجات غیرنشاستهای، آجیل، لوبیا و برخی میوهها). توصیه میشود که همیشه غذا را با سبزیجات و پروتئین آغاز کرده و نشاسته را در انتها بخورید.
منبع: prevention
راهحلهایی برای رفع برخی موانع کاهش وزن خانمها
مهرناز زاوه
کم کردن ۲.۵ کیلوی آغازین وزنتان چندان کار دشواری نیست، بنابراین اگر مثلا وزنتان ۹۰ کیلو است کم کردن ۷ تا ۱۰ کیلوی اول چندان برایتان توأم با دردسر نخواهد بود. اما زمانی که این کار را کردید، بدنتان این سیگنال را به شما میدهد که گویی در وضعیت گرسنگی هستید.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟