لیزا کولاگروسی که 2 فرزند دارد، یک روزنامه‌نگار شناخته‌شده در شهر نیویورک بود. به گفته شوهرش، تاد کرافورد، «او بدترین سردردهای عمرش را تجربه می‌کرد. مثل این بود که سرش در حال منفجر شدن است.» لیزا علاوه بر سردرد وحشتناک، از سفتی گردن، احساس سوزن سوزن شدن روی صورت و حساسیت به نور نیز رنج می‌برد. «سردرد او چند روز یا چند ساعت ادامه داشت و ناگهان دو سه روزی فروکش می‌کرد. همیشه به او می‌گفتم که برای معاینه به پزشک مراجعه کند، اما می‌گفت وقت ندارد و نمی‌تواند به مطب دکتر برود و برای همین مشکل‌اش را پشت گوش انداختیم. متاسفانه در ماه مارس سال 2015 – سه هفته پس از شروع سردردها – متوجه شدیم که سردرد لیزا یک بیماری جدی و مهلک است.» به گفته پزشکان، لیزا دچار پارگی آنوریسم شده بود.
«مسئله‌ای که بیش از هر چیز مرا آزار می‌دهد این است که چطور نتوانستیم از موضوع سر در بیاوریم؟ هر قدر بیشتر درباره آنوریسم مطالعه می‌کنم، می‌بینیم که تعداد انگشت‌شماری از بیماران در این باره صحبت کرده‌اند. رسانه‌ها هم کار چندانی در زمینه آگاهی‌رسانی در قبال علائم هشداردهنده آنوریسم انجام نداده‌اند.» تاد برای بهبود آگاهی‌رسانی در قبال این عارضه، بنیاد لیزا کولاگروسی (TLCF) را تاسیس کرد.
بنیاد لیزا در ماه گذشته یک نظرسنجی برگزار کرد و دریافت که 90٪ از شهروندان آمریکایی هیچ اطلاعی از آنوریسم مغزی ندارند. همچنین، هیچ‌کس در این نظرسنجی نتوانست به درستی تمام علائم و نشانه‌های آنوریسم را شناسایی کند.
مبانی آنوریسم
آنوریسم مغزی چیست؟ به گفته هاوارد رینا، جراح مغز و اعصاب در مرکز پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک، «آنوریسم به بزرگ شدن یا بیرون‌زدگی دیواره سرخرگ در اثر ضعف دیواره سرخرگ اطلاق می‌شود.»
وقتی خون وارد مغز شما می‌شود، سرخرگ‌ها به دلیل ضعف دیواره دچار برآمدگی یا بیرون‌زدگی می‌شوند. این برآمدگی یا بیرون‌زدگی که خیلی شبیه یک بادکنک باد شده است، می‌تواند به راحتی بترکد یا پاره شود. امری که موجب نشت خون در بافت مغز خواهد شد. تا زمانی که پارگی سرخرگ رخ ندهد، فرد در صحت و سلامت کامل به سر می‌برد و از مشکلش نیز خبر نخواهد داشت. بر اساس آمار بنیاد لیزا، گفته می‌شود 6 تا 9 درصد از بیماران از مشکل خود بی‌خبر هستند.
اما بسیاری از موارد آنوریسم به پارگی سرخرگ ختم نمی‌شود، از این رو بیمار هرگز از مشکلش باخبر نمی‌شود. حتی اگر ام‌.آر.ای و عکس‌برداری از مغز حاکی از آنوریسم باشد، تا زمانی که میزان برآمدگی یا بیرون‌زدگی سرخرگ به حد قابل‌توجهی نرسیده یا فرد سابقه خانوادگی نداشته باشد، هیچ درمانی توصیه نمی‌شود.
زمان پارگی آنوریسم چه اتفاقی می‌افتد؟
پارگی آنوریسم باعث نمی‌شود که خون از شما سرازیر شود؛ البته ممکن است چند ثانیه خونریزی کنید، اما سریعا برطرف خواهد شد. برخی از بیماران مانند لیزا، چند هفته قبل از پارگی دچار خونریزی می‌شوند. شاید مقدار خونریزی قابل‌توجه نباشد، اما همین خونریزی اندک نیز برای مغز شما خطرناک خواهد بود. خونریزی باعث افزایش فشار داخل جمجمه می‌شود. نشت و پارگی همچنین باعث می‌شود که خون از مسیر مغز و بافت‌هایی که به یک منبع ثابت خون نیاز دارند، منحرف شود. افزایش فشار و کمبود خون ناشی از پارگی آنوریسم می‌تواند به سرعت منجر به بیهوشی و مرگ فرد شود. 30 تا 50 درصد از افراد مبتلا به آنوریسم پس از پارگی آنوریسم جان خود را از دست می‌دهند.
چه باید کرد؟
اگر کسی را می‌شناسید که از علائم فوق رنج می‌برد، سریعا با 115 تماس بگیرید یا به اورژانس پزشکی مراجعه کنید. روش‌های زیادی برای کاهش فشار ناشی از پارگی آنوریسم وجود دارد که می‌توانند از بروز عوارض حاد جلوگیری کنند. این را به خاطر داشته باشید که هیچ‌کس از آهن ساخته نشده و مغز یک عضو بسیار حساس است. حتی اگر فرد از پارگی آنوریسم جان سالم به در ببرد و تحت درمان قرار بگیرید، ممکن است بعدها جانش را از دست بدهد یا حداقل دچار عوارض جانبی شود. اما یک‌سوم از بیماران به وضعیت عادی خود بر می‌گردند.
کرافورد می‌گوید بنیاد لیزا که آن را به یاد و خاطره همسرش تاسیس کرده، این هدف را دنبال می‌کند که تعداد بازماندگان آنوریسم را افزایش دهد. او معتقد است «اگر کسی پیش از این برای افزایش آگاهی‌رسانی در این زمینه تلاش کرده بود، لیزا و میلیون‌ها نفر دیگر اکنون زنده بودند.»
منبع: prevention 

فایده‌ی جالب خوابیدن به پهلو برای مغز