پیری پوست از چه سنی آغاز می‌شود؟
روند پیری نه تنها درمورد پوست بلکه درمورد سایر ارگان‌های بدن نیز از سنین پایین آغاز می‌شود. برای مثال در بررسی کودکان زیر یک سال (دارای زمینه ژنتیکی تصلب‌‌شرایین و چربی خون بالا) دیده شده که در دیواره عروق‌شان چربی تجمع یافته است. به‌طور کلی می‌توان گفت که تغییرات مشهود پیری پوست از اواخر دهه3 و اوایل دهه4 زندگی به‌وجود می‌آیند.
عوامل و علائم پیری پوست کدامند؟
به‌طور کلی پیری پوست یک فرایند بیولوژیک پیچیده است که می‌توان عوامل موثر بر آن را به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم‌بندی کرد. در ادامه جزئیات هر یک از این عوامل را می‌خوانید.
مکانیسم و عوامل داخلی پیری پوست:
رادیکال‌های آزاد اکسیژن، ژنتیک، فرایندهای متابولیک و هورمونی، کاهش حجم چربی و عضله، تجمع چربی در مناطق خاص و فعالیت زیاد عضلات از جمله عوامل داخلی هستند که روند پیری سلولی را موجب می‌شوند.
جاذبه زمین و تحلیل عضلات
مکانیسم و عوامل داخلی پیری پوست بیشتر به آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد اکسیژن در بدن مربوط می‌شوند. از دیگر عوامل داخلی که با تاثیر بر ساختارهای صورت سبب ایجاد چروک می‌شوند، می‌توان به تغییرات عضلات صورت، کاهش چربی زیر پوستی و در سنین خیلی بالاتر و تحلیل بافت استخوانی اشاره کرد. جاذبه زمین نیز به‌عنوان یک عامل خارجی، تاثیر تجمع چربی در نواحی چانه و بالای چشم را تشدید می‌کند و به مرور زمان باعث شلی و افتادگی پوست و برآمدگی پلک و غبغب می‌شود. البته بعضی افراد با گذر سن در ناحیه زیر چشم دچار کاهش حجم چربی و فرو رفتگی پلک می‌شوند. عامل چروک‌هایی که از 30سالگی هنگام حرکت دادن صورت ظاهر می‌شوند هم اغلب فعالیت زیاد عضلات در نواحی مختلف مثل پیشانی، خط اخم و اطراف چشم است.
پیری ناشی از تغییرات هورمونی
برجستگی‌های «سبورئیک کراتوز» از دیگر تغییرات پوستی هستند که براثر گذر زمان ایجاد می‌شوند. این ضایعات خوش‌خیم بوده و معمولا از دهه سوم تا پنجم زندگی تظاهر پیدا می‌کنند. اگرچه ممکن است نور آفتاب آنها را تشدید کند اما باید توجه داشت که عامل اصلی پیدایش این برجستگی‌ها، پیری درونی پوست است. ضایعات عروقی (آنژیوم) نیز معمولا براثر افزایش سن و به‌عنوان تظاهری از پیری داخلی به‌صورت ناهنجاری‌های عروقی قرمز تا بنفش روی پوست ظاهر می‌شوند. کمبود برخی هورمون‌ها مثل استروژن و پروژسترون به‌خصوص در خانم‌های یائسه و کاهش تستوسترون در مردان مسن هم میتواند پوست را خشک و مستعد چروک کند. کمبود هورمون رشد و اختلال در ترشح هورمون‌های دیگر مثل کورتیزول و ملاتونین نیز در این امر نقش دارند. ژنتیک از دیگر عوامل داخلی موثر بر کیفیت و سلامت پوست است.
عوامل خارجی پیری پوست:
مهمترین عامل خارجی پیری پوست، اشعهUV آفتاب و منابع مصنوعی آن است. این اشعه میتواند باعث خشکی و زبری پوست و ایجاد ضایعات کراتوز آفتابی شود که در درصد کمی از موارد به بدخیمی تبدیل می‌شوند. علاوه براین، نور آفتاب میتواند تغییرات رنگدانه‌ای در پوست ایجاد کند و باعث ظهور کک و مک یا لنتیگو شود. البته تاثیر آفتاب همیشه به‌صورت تیره شدن پوست خود را نشان نمی‌دهد بلکه در بعضی قسمت‌ها به شکل نقاط کم‌رنگ و قطره‌مانند تظاهر پیدا می‌کند. نور آفتاب همچنین میتواند با تغییر در قسمت‌های عمقی‌تر پوست از طریق کاهش و تخریب کلاژن باعث ایجاد چین و چروک شود. تماس طولانی‌مدت با نور آفتاب، عروق سطحی را هم گشاد کرده و به پوست ظاهری قرمز‌رنگ می‌دهد. علاوه براین میتواند باعث اتساع منافذ چربی و ایجاد کومدون‌های بزرگ و متعدد (نقاط سر‌سیاه) شود. بعضی افراد نیز براثر آفتاب دچار «هیپرپلازی سباسه» (بزرگ شدن غدد چربی) می‌شوند. در این شرایط سلول‌های غدد چربی بالغ نمی‌شوند و به رشد خود ادامه می‌دهند و نقاطی نارنجی‌رنگ روی پوست ایجاد می‌کنند. از دیگر عوامل خارجی پیری پوست می‌توان به مصرف سیگار ، زندگی پراسترس، آلودگی هوا و… اشاره کرد.
آیا پیری پوست قابل پیشگیری و درمان است؟
برای پیشگیری از پیری پوست اقدامات بسیار زیادی وجود دارد. البته عواملی همچون ژنتیک و گذر زمان به هیچ عنوان تغییر‌پذیر نیستند اما عوامل خارجی و برخی دیگر از عوامل داخلی را می‌توان با چند راهکار تحت‌کنترل درآورد.
جنس پوست‌تان چیست؟
مراقبت مناسب و خوب از پوست، کلید سلامت آن است ولی این، همه‌چیز نیست. شما باید از محصولات زیبایی مناسب با نوع پوست‌تان استفاده کنید تا بتوانید بهترین نتیجه را از این مراقبت‌ها دریافت کنید.
20 سالگی
در این سن در عین حال که پوست میتواند بسیار شاداب و باطراوت و بدون چروک باشد، مستعد جوش و آکنه هم خواهد بود. بنابراین باید از همین حالا یک برنامه روزانه برای مراقبت پوستی در نظر بگیرید. در این سن شما نیاز به هیچ محصول ضدپیری ندارید و خرید این محصولات هیچ لزومی ندارد چون پوست‌تان نیازی به آن ندارد.
20 سالگی سنی نیست که شما به دنبال کرم‌های ضدچروک، جوانسازی و لیفتینگ باشید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که با محصولات آرایشی و بهداشتی مناسب از پوست‌تان مراقبت کنید و از آسیب پوست‌تان جلوگیری کنید.
چه کار باید بکنید
پاک کننده استفاده کنید
اگر پوست‌تان معمولی است و چربی و خشکی خاصی ندارید بهتر است شب‌ها پیش از خواب صورت‌تان را بشویید اما اگر در رده پوست‌های چرب یا خشک قرار دارید بهتر است از یک پاک کننده ملایم استفاده کنید. این پاک کننده در افرادی که پوست‌شان چرب است حال ژلی دارد اما برای پوست‌های خشک از شیر در محتویات این پاک کننده استفاده می‌شود.
ضدآفتاب یادتان نرود
ضد آفتاب از آن کرم‌هایی است که باید همیشه و در هر سنی استفاده شود. SPF ای که برای این سن لازم است حتما باید بالای 15 باشد تا شما را در برابر اشعه های مضر ماوراءبنفش محافظت کند. استفاده از ضدآفتاب میتواند از پیری پوست جلوگیری کند.
لایه بردار ضعیف استفاده کنید
در هر سنی که باشید سلول‌های مرده میتواند روی سطح پوست‌تان بنشیند. تنها راه خلاصی از این سلول‌های مرده استفاده از یک لایه بردار است اما باید حواستان باشد که این لایه بردار زیاد قوی نباشد. باتوجه به نوع پوست‌تان و میزان حساسیتی که دارد می‌توانید، هفته‌ای یک تا سه بار استفاده کنید و پوست شما را از سلول‌های مرده پاک کنید و پوست جدید و سالمی داشته باشید. استفاده از ماسک هفتگی هم میتواند منافذ پوست را پاک کند و چربی‌های روی پوست را کم کرده و منافذ آن را کوچک‌تر کند.
مرطوب‌کننده بزنید
آنچه در مورد استفاده از مرطوب کننده باید به آن دقت کنید مواد به کار رفته در آن و سازگاری آن با پوست‌تان است. اما می‌توانید روزانه از آن استفاده کنید.
30 سالگی
این عدد باید شما را خیلی محتاط کند چون شروع تاثیرات مخرب عواملی مانند اشعه ماوراء بنفش خورشید، آلودگی‌ها، استرس و… روی پوست شماست. این عواملی که نام برده شده میتواند باعث ایجاد رادیکال‌های آزاد در پوست شما شود و کلاژن و الاستین پوست‌تان را که باعث کشسانی پوست می‌شود از بین برده و پوستی شل به شما تحویل دهد. با از بین رفتن حالت ارتجاعی پوست، خطوط و چین و چروک در اطراف چشم و دهان بروز می‌کند. زیر چشم خطوط ریزی ایجاد می‌شود و چون پوست نازکی دارد اثرات آن فوری آشکار می‌شود. از سوی دیگری بیخوابی ناشی از کار زیاد یا مادر شدن میتواند باعث ایجاد تیرگی زیر چشم‌ها شود.
چه کار باید بکنید
رژیم غذایی مناسب داشته باشید
برای اینکه شفافیت و رطوبت لازم را به پوست‌تان هدیه کنید باید مایعات زیادی مانند آب و آبمیوه را در برنامه غذایی‌تان قرار دهید. اگر می‌خواهید چشمان‌تان مانند سابق زیبایی خود را داشته باشد باید از یک کرم دور چشم که حاوی آنتی اکسیدان و ضدآفتاب است استفاده کنید.
ضدآفتاب را فراموش نکنید
همانطور که گفته شد، کرم ضدآفتاب از آن محصولاتی است که سن و سال نمی‌شناسد و باید همیشه مورد استفاده قرار گیرد. اشعه ماوراءبنفش میتواند باعث پیری زودرس پوست شود. بنابراین نباید حتی یک روز هم این کرم را فراموش کنید. تفاوت استفاده از ضدآفتاب در این سن با دهه دوم زندگی این است که در این کرم‌ها علاوه بر SPF بالای 15 باید به دنبال آنتی‌اکسیدان‌هایی، مانند چای سبز و سفید، ویتامین C و… در محتویات این کرم‌ها باشید.
پاک‌کننده و مرطوب‌کننده بزنید
هر شب قبل از خواب صورت‌تان را با یک پاک کننده ملایم شسته و همانطور که صورت‌تان نم دار است کرم مرطوب‌کننده بزنید و بخوابید. به این ترتیب رطوبت‌رسانی لازم را به پوست‌تان انجام داده‌اید.
40 سالگی
آن روزها که جلوی آفتاب دراز می‌کشیدید تا برنزه شوید، به جز رنگ قهوه ای که پوست‌تان می‌گرفت، آثار دیگری روی آن مشاهده نمی‌کردید اما 40 سالگی زمانی است که اثرات مخرب اشعه آفتاب به صورت لکه‌های تیره و نقاط قرمز و التهاب گونه روی پوست‌تان خود را نشان می‌دهد حالا دیگر پوست‌تان کلاژن‌سازی کمتری دارد و همین موضوع باعث می‌شود خاصیت ارتجاعی پوست رفته رفته کم شود و پوست شما هر روز یک خط و شیار تازه را روی خود تجربه کند. اما نگران نباشید چون مراقبت به موقع همه این اتفاق ها را عقب می اندازد. از آنجا که پوست درخشندگی سابق را ندارد و هرچه بیشتر دچار خشکی و کاهش تولید چربی شده، باید مراقبت بیشتری از آن به عمل آورید.
چه کار باید بکنید
محصولات تغذیه‌کننده و ضدپیری استفاده کنید
در این سن و سال باید یک برنامه منظم و روتین برای تغذیه و رطوبت رسانی به پوست‌تان داشته باشید. واقعیت این است که استفاده از کرم‌ها، لوسیون‌ها و سرم‌های حاوی آنتی‌اکسیدان و پپتید که کلاژن را تقویت می‌کنند تاثیر بسیار زیادی خواهند داشت. برای رفع خشکی پوست باید از کرم‌های مرطوب کننده قوی که حاوی اسید هیالورونیک، پترولتوم یا بوتر شی هستند، استفاده کنید. دیگر کرم‌هایی که از 40 سالگی به بعد هیچ وقت استفاده از آنها را نباید فراموش کنید استفاده از ضدآفتاب و پاک‌کننده است. ضمن آنکه تغذیه مناسب را هم نباید فراموش کنید.
منبع: مجله ی سیب سبز