سرمای بدی خورده‌اید و دماغتان هم حسابی گرفته است. در این موقعیت چه کار می‌کنید؟ به احتمال زیاد آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید و شاید از این مسئله اطلاع کمی داشته باشید که در معرض بحران جدی‌تری قرار دارید. فکر می‌کنید این دو چه ارتباطی با هم داشته باشند؟ گفته می‌شود که آنتی‌بیوتیک یکی از مفیدترین داروهای نجات‌بخش در جهان محسوب می‌شود اما توصیه می‌شود پیش از آنکه به این مسئله ایمان بیاورید که این دارو حلال مسائل و اکسیر حیات است، در این باره تجدید نظر کنید.
با اینکه آنتی‌بیوتیک، باکتری را می‌کشد اما نسبت به ویروس چنین قدرتی ندارد. ۹۰ تا ۹۸ درصد از عفونت‌های سینوسی به خاطر ویروس ایجاد می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که ۵۳ درصد از افراد بدون تجویز پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف کرده و ۱۸ درصد آن را نگه می‌دارند تا بعدا اگر دچار علائم مشابهی شده یا خانواده‌شان این مشکل را داشت مصرف کنند. اما چیزی که اغلب افراد به آن علاقه‌ای ندارند درک این مسئله است که در واقع زمینه‌ساز مقاومت به آنتی‌بیوتیک هستند و این بدان معناست که آنتی‌بیوتیکی که در حال حاضر برایتان مفید است ضرورتا در یک بحران سلامت در آینده زمانی که به آن نیاز دارید ممکن است مؤثر نباشد.
مقاومت به آنتی‌بیوتیک چیست؟
ریزسازواره‌ها (یا میکروب‌ها) به طور پیوسته دچار تغییر و تحول می‌شوند تا بتوانند به شکل مؤثری با محیط جدید سازگاری پیدا کرده و مقاومت به آنتی‌بیوتیک هم نمونه‌ای از این سازگاری است. قابلیت ریزسازواره‌ها برای رشد در حضور آتی‌بیوتیک که در حالت عادی می‌تواند آنها را بکشد یا رشدشان را کم کند مقاومت به آنتی‌بیوتیک نامیده می‌شود. این باکتریِ مقاوم‌شده منجر به بروز عفونت‌هایی می‌شود که نمی‌توان آنها را با داروهای معمولی، دوزهای مختلف و یا تغلیظ دارو درمان نمود. باکتری‌هایی را که باعث افزایش مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های چندگانه می‌شوند، باکتری مقاومت چنددارویی (MDR) یا سوپرباگ می‌نامند.
چه چیزی سبب مقاومت به آنتی‌بیوتیک می‌شود؟
مقاومت به آنتی‌بیوتیک به خاطر سوء‌عملکرد آن به پدیده‌ای شایع تبدیل شده است. در واقع این پدیده می‌تواند در قالب نوعی خوددرمانی نامنظم، تجویز دوزهای نادرست، عدم اعمال و رعایت دوزهای تجویزشده و یا مصرف بیش از اندازه آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیر باشد. از دلایل مهم دیگر آن می‌توان به تجویز آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی معمولی اشاره کرد.
چرا مقاومت به آنتی‌بیوتیک خطرناک است؟
میزان در دسترس بودن آنتی‌بیوتیک باعث تغییر مسیر تاریخی آن شده است. تا پیش از این درمان مشخصی برای بسیاری از عفونت‌ها شناخته نشده بود. اما با افزیش خطرات مربوط به باکتری مقاوم، در حال حاضر با عفونت‌های حادی روبه‌رو هستیم که تقریبا هیچ آنتی‌بیوتیکی برای درمان آن وجود ندارد. داروهای موجود تأثیرات کمی نسبت به باکتری مقاوم آنتی‌بیوتیک دارند. بیماری‌هایی که با آنتی‌بیوتیک‌های معمولی هم به راحتی قابل درمان بودند، در حال حاضر باید با ترکیب قوی‌تری از آنتی‌بیوتیک‌ها آنها را درمان کرد.
برخی عفونت‌های شایع مقاومت به آنتی‌بیوتیک
سل: سالانه حدود ۴۴۰ هزار مورد جدید از سل مقاوم به چند دارو منجر به بروز ۱۵۰ هزار مرگ می‌شود. این آمار در سال ۲۰۱۰ در هند چیزی حدود ۶۳ هزار مورد مرگ بود. در واقع باید گفت که سل مقاوم به چند دارو حداقل به دو داروی ضدسل در صدر این لیست دارویی که از همه قوی‌تر هستند واکنشی نشان نمی‌دهد. این شکل از بیماری به بیش از ۲ سال درمان چنددارویی نیاز دارد.
عفونت‌های بیمارستانی: استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) نوعی عفونت بیمارستانی است که طی چهار دهه اخیر، به یک نگرانی عمومی در جوامع تبدیل شده است. انتروکوکسی‌های مقاوم به ونکومایسین هم می‌توانند سبب بروز این نوع عفونت‌ها شوند.
عفونت ناشی از باکتری‌های گِرم منفی: افزایش مقاومت نسبت به بسیاری از داروهای آنتی‌بیوتیک موجود یا اکثر آنها در برخی از انواع باکتری‌های گرم منفی گزارش شده که منجر به بروز عفونت‌های درمان‌ناپذیر در بیماران شده است. اکثر این بیماری‌ها معمولا با آنتی‌بیوتیک‌های طیف وسیع بعد از استفاده از کارباپنم که اغلب آخرین راهکار برای مبارزه با عفونت‌های مقاوم باکتریایی است، درمان شدند. با این حال، انتروباکتریاسیس مقاوم به کارباپنم (CRE) یا همان «باکتری کابوس» منجر به مرگ بیش از نیمی از بیمارانی شده که خون‌شان به خاطر آن دچار عفونت شده است.
روش‌هایی برای پیشگیری از مقاومت به آنتی‌بیوتیک
-سعی کنید به دستورات پزشک هنگام مصرف آنتی‌بیوتیک توجه کنید.
-دوره مصرف آنتی‌بیوتیک را به طور کامل تمام کنید، حتی اگر حس کردید بهتر شده‌اید.
-به هیچ وجه آنتی‌بیوتیک‌ها را نگه ندارید تا بعدا مصرف کنید.
-به هیچ وجه آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده برای شخص دیگر را استفاده نکنید، حتی اگر علائم مشابهی داشتید.
-سعی کنید عادات سالمی در زندگی‌تان اعمال کنید. بهداشت را رعایت کرده، دست‌هایتان را مرتب بشویید، رژیم غذایی متعادلی داشته باشید و به طور مرتب ورزش و استراحت کنید. این کارها به پیشگیری از بیماری کمک کرده و در نتیجه از سوء‌مصرف آنتی‌بیوتیک جلوگیری می‌کنند.
منبع: thehealthsite
چرا مقاومت به آنتی‌بیوتیک از آنچه فکر می‌کنید خطرناک‌تر است؟
مهرناز زاوه
گفته می‌شود که آنتی‌بیوتیک یکی از مفیدترین داروهای نجات‌بخش در جهان محسوب می‌شود اما توصیه می‌شود پیش از آنکه به این مسئله ایمان بیاورید که این دارو حلال مسائل و اکسیر حیات است، در این باره تجدید نظر کنید.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟