سرطان حنجره نوعی بیماری است که در آن سلولهای بدخیم یا سرطانی در بافتهای حنجره شکل میگیرد. همانطور که میدانید حنجره بخشی از گلو است که بین ته زبان و نای قرار گرفته و شامل تارهای صوتی است و زمانی که هوا بر خلاف مسیرش هدایت شود، به لرزه در میآید و صوت ایجاد میکند. این صوت از طریق حلق، دهان و بینی منعکس میشود تا صدای فرد را شکل دهد.
حنجره از سه بخش تشکیل شده که عبارت است از: سوپراگلوتیس (شامل اپیگلوت)، گلوتیس (شامل تارهای صوتی) و سابگلوت. بیشتر سرطانهای حنجره در سلولهای فلسپوش شکل میگیرند: سلولهای نازک و صافی که جداره داخلی حنجره را میپوشانند.
سرطان حنجره را باید نوعی سرطان سر و گردن تلقی کرد. استفاده از محصولات حاوی تنباکو میتواند خطر سرطان حنجره را افزایش دهد. در واقع هر آنچه باعث افزایش خطر این بیماری شود، میتوان جزو عوامل خطرزای آن دانست. وجود عوامل خطرزا الزاما به معنای آن نیست که دچار سرطان هستید؛ و البته نداشتن این عوامل هم نشاندهنده آن نیست که مبتلا به سرطان نخواهید شد.
نشانهها و علائم سرطان حنجره شامل گلودرد و گوشدرد است. این علائم همراه با سایر علائم ممکن است به خاطر سرطان حنجره و بیماریهای دیگر بروز کند. اگر هریک از علائم زیر را داشتید حتما آن را با پزشکتان چک کنید:
-گلودرد یا سرفهای که خوب نمیشود
-بروز هر نوع مشکل یا درد هنگام بلعیدن
-گوشدرد
-برجستگی در گردن یا گلو
-تغییر در صدا یا خسخس آن
آزمایشها و روشهای زیر برای کمک به شناسایی، تشخیص و تعیین سطح سرطان حنجره استفاده میشود:
۱.آزمایش فیزیکی گلو و گردن: در واقع این آزمایش برای چک کردن گلو و گردن به خاطر وجود نواحی ناهنجار انجام میشود. پزشک با دستکشی در دست، بخش داخلی دهان را لمس کرده و همراه با چراغ قوهای آینهدار انتهای آن و گلو را معاینه میکند. این کار شامل چک کردن بخش داخلی گونهها و لبها؛ لثهها؛ پشت، سقف و کف دهان؛ بالا، پایین و اطراف زبان و گلو خواهد بود. در واقع گلو به خاطر غدد لنفاویِ متورم معاینه میشود.
۲.بافتبرداری: به برداشتن سلولها و بافتها گفته میشود تا پزشک متخصص آسیبشناس بتواند آنها را زیر میکروسکوپ بررسی کرده و علائم سرطان را شناسایی کند. این بافت نمونه طی یکی از روشهای زیر برداشته خواهد شد:
-حنجرهبینی: روشی که روی حنجره برای چک کردن نوحی ناهنجاری موجود در آن انجام میشود. یک آینه یا دستگاه حنجرهبین (ابزاری باریک و لولهمانند همراه با چراغ و یک لنز برای بررسی) برای مشاهده حنجره به داخل دهان وارد میشود. از ابزار ویژهای که بر روی حنجرهبین یا لارنگوسکوپ وجود دارد برای برداشتن نمونه بافت استفاده میشود.
-آندوسکوپی: روشی برای بررسی و معاینه اندامها و بافتهای داخلی بدن مانند گلو، مری و نای به منظور چک کردن نواحی ناهنجار در آن است. آندوسکوپ، یک لوله باریک و منور و لنزی برای دیدن است که از طریق حفرهای مانند دهان وارد بدن میشود.
۳.سیتی اسکن: روشی که تصاویری با جزئیات دقیق از نواحی داخلی بدن و از زوایای مختلف به دست میدهد. این تصاویر توسط کامپیوتری گرفته میشود که به دستگاه پرتو ایکس متصل است. در این روش، مایعی به درون رگها تزریق شده یا خورده میشود تا باعث شفافیت بیشتر بافتها و اندامها در تصویربرداری شود.
۴.اسکن استخوان: روشی برای چک کردن این مسئله که آیا تقسیم سلولی مثلا سلولهای سرطانی به سرعت در استخوان در حال رخ دادن است یا نه. مقدار کمی ماده رادیواکتیو به داخل رگها تزریق شده و در خون جریان مییابد. این ماده رادیواکتیو داخل استخوان جمع شده و توسط اسکنر شناسایی میشود.
عوامل خاصی هم هستند که بر گزینههای مربوط به تشخیص این بیماری و درمان آن اثر میگذارند. تشخیص (احتمال بازیابی و بهبودی) بسته به عوامل زیر است:
-سطح بیماری
-جایگاه و اندازه تومور
-وضعیت تومور
-سن، جنسیت و وضعیت کلی سلامت بیمار از جمله این مسئله که آیا دچار کمخونی است یا نه.
گزینههای درمانی هم به عوامل زیر ارتباط پیدا میکنند:
-سطح بیماری
-جایگاه و اندازه تومور
-حفظ قابلیت تکلم، غذا خوردن و نفس کشیدن در حد طبیعی
-اینکه آیا سرطان عود کرده است یا نه
بعد از تشخیص سرطان حنجره، آزمایشهایی برای شناسایی انتظار سلولهای سرطانی داخل حنجره یا شیوع آن در سایر بخشهای بدن انجام خواهد گرفت. اطلاعات بهدستآمده از مرحلهبندی این فرآیند میتواند تعیینکننده سطح این بیماری باشد. در واقع شناخت و آگاهی از سطح این بیماری به منظور برنامهریزی برای درمان آن اهمیت زیادی دارد.
این سرطان به سه طریق در کل بدن پخش میشود که عبارت است از:
-بافت: این سرطان از آنجایی انتشار یا شیوع پیدا میکند که از همانجا به نواحی مجاورش رسیده و به درون آنها نفوذ کرده است.
-سیستم لنفاوی: این سرطان از جایی شیوع پیدا میکند که از آنجا به درون سیستم لنفاوی کارش را آغاز کرده است. در واقع این سرطان ار راه رگهای لنفی به سایر نقاط بدن منتقل میشود.
-خون: این سرطان از جایی انتشار خود را آغاز میکند که از همانجا وارد جریان خون شده است.
وقتی سرطان به نواحی دیگر بدن منتشر شده و سرایت پیدا میکند، آن را متاستاز مینامند. در واقع طی این اتفاق، سلولهای سرطانی منشعب شده و به داخل خون و سیستم لنفاوی بدن وارد میشود. تومور متاستازی درست به ماند سرطان در قالب تومور اولیه شناخته میشود. برای مثال اگر سرطان حنجره به ریهها برسد، سلولهای سرطانی موجود در ریه به واقع سلولهای سرطانی حنجره تلقی خواهد شد. در آن صورت باید این بیماری را سرطان حنجره متاستازی تلقی کرد، نه سرطان ریه.
مراحل زیر را باید برای سرطان حنجره مد نظر قرار داد:
مرحله صفر
در این مرحله، سلولهای ناهنجار در جداره حنجره دیده میشوند. این سلولهای ناهنجار به مرور سرطانی شده و به بافتهای مجاور سرایت پیدا میکنند. همچنین این مرحله را «کارسینوما در جا» مینامند.
مرحله اول
در این مرحله سرطان شکل میگیرد. مرحله اول سرطان حنجره به این مسئله ارتباط پیدا میکند که سرطان از چه ناحیهای در حنجره آغاز شده است:
-سوپراگلوتیس: یعنی سرطان در ناحیهای از سوپراگلوتیس بوده و تارهای صوتی میتوانند به طور طبیعی ارتعاش خود را داشته باشد.
-گلوتیس: یعنی سرطان در یک تار صوتی یا هر دوی آنها قرار داشته و تارهای صوتی میتوانند به طور طبیعی حرکت کنند.
سابگلوتیس: یعنی سرطان فقط در ناحیه سابگلوتیس واقع شده است.
مرحله دوم
در این مرحله، سرطان تنها در ناحیه حنجره واقع است. مرحله دوم سرطان حنجره به جایی مربوط میشود که سرطان در حنجره از آن آغاز شده است:
-سوپراگلوتیس: یعنی سرطان در بیش از یک ناحیه از سوپراگلوتیس یا بافتهای اطراف آن شیوع پیدا کرده است.
-گلوتیس: یعنی سرطان به سوپرگلوتیس و یا سابگلوتیس سرایت کرده و تارهای صوتی نمیتوانند به طور طبیع حرکت کنند.
-سابگلوتیس: یعنی سرطان به یک یا چند تار صوتی سرایت کرده در حدی که نیمتوانند به طور طبیعی حرکت کنند.
مرحله سوم
مرحله سوم سرطان حنجره به این مسئله مربوط میشود که آیا سرطان از نواحی سوپراگلوتیس، گلوتیس و یا سابگلوتیس به جاهای دیگر سرایت کرده است یا نه.
در مرحله سوم سرطان در سوپراگلوتیس:
-سرطان تنها در حنجره شیوع پیدا کرده و تارهای صوتی قادر به حرکت نخواهند بود و یا ممکن است سرطان به بافتهایی در مجاورت حنجره هم سرایت کرده باشد. ممکن است سرطان به یک غده لنفاوی در ناحیه مشابهی در گردن در قالب تومور اصلی سرایت کرده باشد. این غده لنفاوی ۳ سانتیمتر یا کوچکتر است و یا:
-ممکن است سرطان در یک ناحیه از سوپراگلوتیس و یک غده لنفاوی در ناحیه مشابهی از گردن در قالب تومور اصلی وجود داشته باشد؛ این غده لنفاوی حدودا ۳ سانتیمتر یا کوچکتر بوده و تارهای صوتی میتواند به طور طبیعی حرکت کند و یا:
-ممکن است سرطان در بیش از یک ناحیه از سوپراگلوتیس یا بافتهای اطراف و در یک غده لنفاوی در ناحیه مشابهی در گردن در قالب تومور اصلی شیوع پیدا کرده باشد.
در مرحله سوم از سرطان گلوتیس:
-سرطان تنها در حنجره شیوع پیدا کرده و تارهای صوتی قادر به حرکت نخواهند بود و یا ممکن است سرطان به بافتهایی در مجاورت حنجره هم سرایت کرده باشد. ممکن است سرطان به یک غده لنفاوی در ناحیه مشابهی در گردن در قالب تومور اصلی سرایت کرده باشد. این غده لنفاوی ۳ سانتیمتر یا کوچکتر است و یا:
-ممکن است سرطان در یک تار صوتی یا چندتا از آنها و نیز در یک غده لنفی در ناحیه مشابهی از گردن در قالب تومور اصلی شیوع پیدا کند.
-ممکن است سرطان به سوپراگلوتیس و یا سابگلوتیس سرایت کرده و یا تارهای صوتی نتواند به طور طبیعی حرکت کند. همچنین ممکن است سرطان به یک غده لنفی در ناحیه مشابهی از گردن در قالب تومور اصلی رسیده باشد.
منبع: webmd
هرآنچه باید درباره درمان سرطان حنجره بدانید
مهرناز زاوه
سرطان حنجره را باید نوعی سرطان سر و گردن تلقی کرد. استفاده از محصولات حاوی تنباکو میتواند خطر سرطان حنجره را افزایش دهد.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟