دو
نوع زخم معده وجود دارند که همان گونه که اشاره شد، یک نوع در معده و دیگری در بخش
بالایی روده کوچک شکل می گیرد. شایع‌ترین دلیل بروز زخم معده عفونتی است که به
واسطه باکتری هلیوباکتر پیلوری (H. Pylori) شکل می گیرد. از دیگر
دلایل ابتلا به زخم معده می توان به استفاده بلند مدت از آسپرین و برخی داروهای
مسکن مانند ایبوبروفن و ناپروکسن سدیم اشاره کرد.
شایع‌ترین نشانه ابتلا به
زخم معده درد در معده است. اسید معده و همچنین خالی بودن معده موجب تشدید درد می
شود. از دیگر نشانه های زخم معده می توان به احساس سیری، نفخ، عدم تحمل غذاهای
چرب، سوزش سر دل، ضعف، از دست دادن اشتها، و کاهش وزن غیر قابل توضیح اشاره کرد.
در صورت سیگار کشیدن، نوشیدن
الکل، مصرف غذاهای تند، و یک زندگی پر استرس خطر رنج کشیدن از زخم معده افزایش می
یابد.
اگر فکر می کنید به زخم معده
مبتلا شده اید، مراجعه به پزشک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. پزشک ممکن است
برای درمان عفونت باکتریایی آنتی بیوتیک تجویز کند و مصرف ضد اسیدها را برای کاهش
میزان اسید در دستگاه گوارش توصیه نماید.
به طور همزمان، فرد باید بر
آن چه مصرف می کند نیز نظارت داشته باشد. یک رژیم غذایی مشخص برای زخم معده وجود
ندارد، اما شما می توانید با خوردن مواد غذایی مشخص شدت نشانه ها را به حداقل
برسانید و بهبودی سریع‌تری را تجربه کنید. در ادامه با برخی غذاها که در صورت
ابتلا به زخم معده باید از آنها پرهیز کرد را معرفی می کنیم.
نوشیدنی های الکلی
مصرف بیش از اندازه الکل یکی
از عوامل خطرآفرین برای ابتلا به زخم معده است و برای فردی مبتلا به زخم معده نیز
یک نوشیدنی مشکل ساز محسوب می شود. الکل می تواند اسیدیته معده را افزایش دهد و از
این رو، نشانه های زخم معده را تشدید کند.
مطالعه ای که در سال 2000 در
نشریه American Jounral of Gastroenterology منتشر شد، نشان داد که
نوشیدنی های الکلی ترشح اسید معده را افزایش می دهند. اسید سوکسینیک و اسید مالئیک
که در برخی نوشیدنی های الکلی وجود دارند نیز ترشح اسید معده را افزایش می دهند.
الکل نه تنها ترشح اسید معده
را افزایش می دهد، بلکه می تواند موجب از دست دادن آب بدن نیز بشود. از این رو،
اگر به زخم معده مبتلا هستید، پرهیز از نوشیدنی های الکلی به طور کامل بهترین
انتخاب محسوب می شود.
قهوه
اگر در پی بهبود زخم معده
هستید، زمان آن فرا رسیده تا میزان مصرف قهوه و دیگر محصولات کافئین‌دار را کاهش
دهید. در شرایطی که قهوه موجب زخم معده نمی شود، اما موجب تحریک زخم معده موجود می
شود. قوه حاوی کافئین و دیگر موادی است که می توانند به افزایش ترشح اسید معده
منجر شوند.
همچنین، قهوه می تواند
فرآیند تخلیه معده را تسریع کند که ممکن است به عبور سریع‌تر از حالت عادی محتوای
بسیار اسیدی معده از روده کوچک منجر شود. این شرایط می تواند نشانه های فعلی زخم
معده را وخیم‌تر سازد.
در کنار قهوه معمولی، شما
باید از مصرف قهوه بدون کافئین نیز پرهیز کنید زیرا این نوشیدنی هم اسیدیته معده
را افزایش می دهد.
غذاهای تند
این که غذاهای تند و پر
ادویه می توانند موجب شکل گیری زخم معده شوند، یک تصور اشتباه رایج است. با این وجود،
غذاهای تند مانند فلفل های تند و چاشنی ها می توانند پوشش معده را تحریک کنند و در
نتیجه موجب تحریک زخم معده موجود شوند. از این رو، غذاهای تند و اسیدی می توانند
به بدتر شدن نشانه های زخم معده در برخی افراد منجر شوند.
با این وجود، تمام انواع
چیلی ها و فلفل ها برای زخم معده بد نیستند. دانشمندان معتقدند که ماده فعال
کپسایسین موجود در فلفل قرمز مانند فلفل کاین، ممکن است به مهار ترشح اسید به جای
تحریک آن کمک کنند.
از مصرف مواد غذایی فرآوری
شده و سرخ شده در روغن زیاد نیز باید پرهیز کنید زیرا برای گوارش آنها به اسید
معده بیشتری نیاز است و نشانه های زخم معده را تشدید می کنند.
گوشت قرمز
افراد مبتلا به زخم معده
باید از خوردن گوشت قرمز پرهیز کنند. گوشت قرمز سرشار از چربی و پروتئین است و
زمان بیشتری برای گوارش نیاز دارد. از آنجایی که گوشت قرمز مدت زمان بیشتری در
معده باقی می ماند، اسید بیشتری برای گوارش آن ترشح می شود. اسید بیشتر در معده می
تواند پوشش معده را تحریک کند و نشانه های زخم معده را تشدید کند.
گوشت قرمز حتی می تواند پوشش
داخلی روده را نیز تضعیف کند که فرآیند گوارش را تحت تاثیر قرار می دهد.
بر همین اساس، تا زمانی که
زخم معده به طور کامل بهبود نیافته است از خوردن گوشت قرمز پرهیز کنید. به خاطر
داشته باشید، گوشت قرمز تنها منبع پروتئین محسوب نمی شود. شما می توانید پروتئین
مورد نیاز خود را از منابع دیگر مانند گوشت مرغ، گوشت بوقلمون یا گوشت ماهی تامین
کنید.
همواره به یاد داشته باشید
که پوست چرب مرغ را پیش از پختن از گوشت آن جدا کنید.
نوشیدنی های گازدار
هر نوع از نوشیدنی های
گازدار می تواند تحریک پوشش داخلی معده و روده کوچک را موجب شود که دو نقطه ای
هستند که زخم در آنها شکل می گیرد. بیشتر نوشیدنی های گازدار حاوی اسید سیتریک به
عنوان یک ماده نگهدارنده و طعم دهنده هستند که اسیدیته نوشیدنی را افزایش می دهد.
در نتیجه، هنگامی که این نوشیدنی ها را مصرف می کنید، میزان اسید معده می تواند
بیشتر از آن چیزی شود که به طور طبیعی برای عملکردی درست و روان نیاز است.
این افزایش در اسید معده می
تواند تحریک زخم های موجود را به همراه داشته باشد، اما موجب شکل گیری زخم های
جدید نمی شود. بر همین اساس، شما باید مصرف نوشیدنی های گازدار را کنار بگذارید تا
از وخیم‌تر شدن نشانه های زخم معده موجود پیشگیری کنید.
شیر و دیگر محصولات لبنی
برای برخی افراد ممکن است
نوشیدن یک فنجان شیر سرد و خامه ای تسکین موقت را به همراه داشته باشد، اما در
حقیقت این کار نشانه های زخم معده را بدتر می سازد.
شیر کامل همانند بسیاری دیگر
از محصولات لبنی سرشار از چربی است که می توانند نشانه های فعلی را تشدید کند.
همچنین، پروتئین موجود در شیر می تواند تولید اسید معده بیشتر را به همراه داشته
باشد که وخیم‌تر شدن شرایط زخم معده را در پی دارد.
حتی نوشیدن شیر هنگامی که
معده پر است می تواند موجب بدتر شدن نشانه ها شود. در کنار شیر کامل، پنیرهایی با
مزه قوی، خامه و دوغ نباید مصرف شوند.
نمک و غذاهای شور
مصرف زیاد نمک با خطر افزایش
یافته زخم معده مرتبط است. در حقیقت، اگر به زخم معده مبتلا هستید، شما باید از
افزودن نمک بیشتر به غذای درون بشقاب خود پرهیز کنید و به برچسب مواد غذایی توجه
داشته باشید تا نمونه هایی با میزان سدیم پایین را انتخاب کنید. نمک مصرفی بیشتر
به معنای تشدید نشانه های زخم معده موجود است.
یک رژیم غذایی سرشار از نمک
می تواند فعالیت ژنی در باکتری اچ پیلوری را موجب شود و آن را خطرناک‌تر سازد و بر
همین اساس، احتمال رنج بردن از نشانه های شدید زخم معده را افزایش دهد.
مصرف زیاد سدیم می تواند اثر
داروهایی که برای درمان زخم معده مصرف می شوند را نیز کاهش دهد. بر همین اساس، اگر
به زخم معده مبتلا هستید تا حد امکان از مصرف نمک و غذاهای شور پرهیز کنید.
منبع: عصر ایران
رژیم غذایی مناسب برای بیماران زخم معده ای چیست؟