دندان‌های شیری نوزادتان، ابزاری موقتی برای غذا خوردن است که طی نخستین سال‌های دبستان جایگزین دندان‌های دائمی می‌شود. اما مراقبت از همین دندان‌ها اهمیت فراوانی دارد؛ چرا که باعث می‌شود عادت سالم نگه داشتن دندان‌ها و حفظ سلامت آنها را در آینده یاد بگیرد و در او پرورده شود. دندان‌های پوسیده یا افتاده نوزاد می‌تواند در روند تغذیه مناسب و پیشرفت تکلمش اختلال ایجاد کند و با عدم ایجاد فضای مناسب برای دندان‌های دائمی، باعث ‌شود که این دندان‌ها به شکل کج و معوج بیرون بیاید. 
چه زمان باید دندان‌های نوزادم را مسواک بزنم؟
شستن و تمیز کردن دندان‌های شیری نوزادتان را می‌توانید از زمانی که کم‌کم بیرون آمد آغاز کنید. برای این کار از یک حوله تمیز و مرطوب، نوار پانسمان و یا یک مسواک انگشتی برای تمیز کردن نخستین دندان‌های شیری در جلوی زبان، بعداز غذا و قبل از خواب استفاده کنید. مسواکی که استفاده می‌کنید باید خیلی نرم باشد و دو تا سه ردیف بیشتر پرده نداشته باشد. اگر دیدید لبه پره‌های مسواک سفت شده آن را دور بریزید (یا بعد از دو تا چهار ماه استفاده از مسواک باید مسواک جدیدی تهیه کنید؛ چرا که ممکن است باعث تجمع باکتری‌ها در دهان‌ نوزاد شود.)
آیا باید لثه‌های نوزادم را هم بشویم؟
متخصصان دهان و دندان توصیه می‌کنند که بعد از غذا دادن به نوزاد، لثه‌هایش را تمیز کنید؛ چرا که این کار مانع از رشد باکتری‌ها در این ناحیه شده و سلامت دهان را تا مدت‌ها پیش از آنکه نخستین دندان نوزاد دربیاید افزایش خواهد داد. به‌جای تمیز کردن لثه نوزاد با مسواک، از یک حوله مرطوب و تمیز و یا مسواک‌های انگشتی سیلیکونی برای این کار استفاده کنید.
آیا می‌توان از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کرد؟
بعد از بیرون آمدن دندان نوزاد، می‌توانید از خمیردندان‌های حاوی فلوراید برای مسواک و شستشوی دندان‌های او استفاده کنید. بهتر است به اندازه یک دانه برنج یا کمی بزرگ‌تر از آن خمیر دندان بردارید و تا سن سه سالگی این میزان را به قدر یک نخود برسانید. و اگر متوجه شدید که نوزاد مقداری از آن را خورده نگران نشوید، چرا که این خمیردندان هیچ آسیبی به او نخواهد زد. وقتی بچه به سن دو سالگی رسید می‌توانید به او یاد بدهید که بعد از شستشو و مسواک زدن، محتویات آب و کف را به بیرون تف کند.
اگر نوزاد از مسواک زدن و شستشوی دندان‌ها متنفر باشد چه باید کرد؟
متأسفانه همه بچه‌ها دوست ندارند که دندان‌هایشان شسته شود یا کسی آنها را مسواک بزند. زمانی که کودک دارد دندان درمی‌آورد و در لثه هایش احساس درد می‌کند، احتمال دارد نسبت به این مسئله مقاومت کند. اگر دیدید برای این کار لجبازی می‌کند بهتر است به این نکات توجه کنید:
-سخت نگیرید: لثه‌ی نوزاد بسیار حساس است (حتی زمانی که دندان‌هایش درنیامده باشد)، بنابراین اگر دیدید واقعا هیچ علاقه‌ای به مسواک زدن نشان نمی‌دهد، از یک حوله نرم استفاده کنید و یا با لمس ملایم این ناحیه، کار را پیش ببرید.
-برایش ترانه‌ای بخوانید: برای برخی نوزادان، کمی حواس‌پرتی، فرآیند مسواک زدن را دلنشین و راحت خواهد کرد. شما می‌توانید حین این کار ترانه مورد علاقه‌اش را بخوانید. مطمئن باشید او هم با لبخندی به شما پاسخ خواهد داد.
-بگذارید بازی کند: احتمالا نوزاد نسبت به مسواک کنجکاو خواهد بود. شما می‌توانید برای رفع این کنجکاوی، مسواک را به دستش بدهید و تشویقش کنید خودش این کار را امتحان کند. 
نکاتی برای جلوگیری از خراب شدن دندان‌ها
همانطور که می‌دانید دندان‌های نوزاد علاوه بر مسواک زدن، به رعایت اموری بیش از آن نیاز دارد. در اینجا به برخی از این نکات اشاره می‌کنیم:
۱.غذاهایی سرشار از ویتامین و مواد معدنی برایش درست کنید
کودک شما برای داشتن دندان‌هایی سفید و سالم به سدهای ساختاری مناسبی نیاز دارد و این بدان معناست که باید به اندازه کافی کلسیم، فسفر، فلوراید و سایر مواد معدنی و ویتامین‌های لازم در غذایش باشد (خصوصا ویتامین C ، که برای سلامت لثه‌هایش بسیار مفید است.)
۲.قند را حذف کنید
شاید حذف کامل قند از غذای کودک، امری غیرممکن به نظر برسد، اما می‌توانید تا حد امکان آن را محدود کنید، خصوصا قندها یا شکرهای تصفیه‌شده (که به وفور در بیسکوییت‌ها یافت می‌شود) و قندهای طبیعی چسبنده (مانند قندهای موجود در میوه‌های خشک‌شده). 
۳.به‌جای بطری، از فنجان استفاده کنید
ممکن است کودکتان هم‌چنان خواستار بطری مورد علاقه‌اش باشد، اما بهتر است به او عادت بدهید تا از فنجان استفاده کند. بطری‌ها و فنجان‌های آب‌خوری که حاوی شیر یا عصاره میوه‌ها هستند می‌توانند سبب پوسیدگی دندان‌ها شوند؛ چرا که باعث خواهند شد مایع درون آن به داخل دهان بچه و روی دندان‌هایش بریزد. اگر فکر می‌کنید ممکن است نوزاد مقدار زیادی از نوشیدنی ناسالم درون فنجان را بخورد، می‌توانید از نی استفاده کنید یا داخل آن آب یا عصاره رقیق میوه‌ها را بریزید.
منبع: parenting 

مراقبت از نوزاد تازه متولد شده