سلامت باروری و فرزندآوری از جمله زمینه های مهم سلامت است.
سلامت باروری
امروزه به دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی و مشکلات زندگی ماشینی، سن ازدواج و به تبع آن فرزندآوری در بسیاری از جوامع از جمله ایران افزایش یافته و سبب بروز بسیاری از مسائل در زمینه باروری زوجین شده است. به گفته پزشکان و بنابر تحقیقات انجام شده در دنیا، افزایش سن سبب بروز تغییرات هورمونی و پیر شدن سیستم تولیدمثل در زوجین شده و می تواند زوجین را با مشکلاتی همچون ناباروری و سقط های مکرر مواجه کند و از همه مهمتر ناهنجاری هایی را متوجه جنین می کند.
به گفته دکتر فاطمه سروری فوق تخصص نازایی و استادیاردانشگاه علوم پزشکی تهران بهترین زمان باروری برای زنان از نظر این که بدن برای باروری کامل شده باشد و آمادگی لازم را داشته باشد، 20 تا 30 سالگی است.
وی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: عوارض جنینی و مادری بعد از 22 سالگی برای بارداری های دوقلو و بعد از 35 سالگی برای بارداری های تک قلو می تواند بیشتر شود.
سروری ادامه داد: ناهنجاری مانند سقط، فشارخون، دیابت بارداری، زایمان زودرس و جداشدن جفت بیشتر در بارداری های بالای 35 سال رخ می دهد.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این با افزایش سن مادر به دلیل اینکه تخمدان ها شروع به پیرشدن می کنند، جنین خوبی تشکیل نمی شود و همین مساله سبب ناباروری و سقط های مکرر می شود.
مصرف مکمل ها خودسرانه ممنوع
سروری در خصوص مصرف مکمل ها تاکید کرد: زنانی که تغذیه مناسب دارند، نیازی به مصرف مکمل ها ندارند و تنها در برخی از سنین مانند چند سال قبل و بعد از یائسگی و در برخی شرایط مانند بارداری باید مکمل مصرف کنند.
وی ادامه داد: زنان تنها پنج سال قبل از یائسگی باید مکمل کلسیم مصرف کنند و همچنین باید میزان ویتامین دی بدن آنها بررسی شود تا اگر پایین باشد، برای آنها تجویز شود.
سروری در خصوص زنان باردار نیز اظهار کرد: زنانی که قصد بارداری دارند، باید قبل از آن فولیک اسید مصرف کنند.
سروری گفت: به طور کلی مصرف ویتامین های محلول در آب اشکالی ندارد اما ویتامین های D، A و K محلول در چربی هستند که ازدیاد آنها باعث مسمومیت ویتامینی می شود.
سرطان سینه
استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، همچنین در مورد سرطان سینه به عنوان شایعترین نوع سرطان در بین زنان اظهار کرد: زنان باید از 30 سالگی تحت معاینه سالانه توسط پزشک قرار گیرند و از 40 سالگی ماموگرافی سالانه داشته باشند.
به گفته سروری، زنانی که سابقه سرطان سینه در بستگان نزدیک به ویژه بستگان مادری دارند، باید از 20 سالگی بررسی های لازم مانند ماموگرافی و سونوگرافی را انجام دهند.
سرطان دهانه رحم
متخصص زنان و مامایی اظهار کرد: برخی سیستم ها در زنان هستند که می توان حالت های پیش سرطانی را برای آنها تشخیص داد؛ به این صورت که با انجام آزمایش هایی احتمال بروز سرطان در این سیستم ها را پیش بینی کرد.
سروری گفت: مهمترین ارگانی که می توان برای آن اقدامات پیشگیرانه انجام داد، دهانه رحم است که با تست پاپ اسمیر قابل تشخیص است.
وی توضیح داد: فردی که دچار سرطان رحم می شود، شاید پروسه آن از 20 سال قبل شروع شده باشد؛ بنابراین اگر قرار است کسی در سن 50 سالگی دچار سرطان دهانه رحم شود، باید در 30 سالگی تحت معاینات پزشکی قرار گیرد تا اگر ضایعه ای مشاهده شد، بتوان آن را به موقع درمان و از بروز سرطان در سال های بعد پیشگیری کرد.
سروری گفت: طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، تست پاپ اسمیر باید از زمان آغاز فعالیت جنسی و ازدواج انجام شود؛ تست پاپ اسمیر به دو صورت تهیه می شود که یک روش قدیمی است که روی لام تهیه می شد و یک روش جدید است که در محیط محلول مایع بررسی می شود که هم از نظر سلول های پیش سرطانی و هم از نظر عفونت های HPV که منجر به زگیل ها و قارچ های تناسلی می شود، نمونه مورد بررسی قرار می گیرد.
وی اظهار کرد: توصیه می شود که زنان در سه سال اول ازدواج سالی یک بار این تست را انجام دهند و اگر مشکلی نبود بعد از آن هر 3 سال یکبار انجام این تست کافی است.
سروری گفت: میزان دقت روش جدید تست پاپ اسمیر (نگهداری نمونه در مایع) 90 درصد است و از آنجا که سلول ها در این روش به خوبی حفظ می شوند، آزمایشگاه می تواند به خوبی سلول های غیرطبیعی را تشخیص دهد.
وی در مورد علت سرطان دهانه رحم اظهار کرد: علت اصلی سرطان دهانه رحم عفونت های اچ پی وی و زگیل های تناسلی است که شیوع رو به افزایشی در جامعه ایرانی یافته است.
سرطان تخمدان
متخصص زنان و مامایی اظهار کرد: در مورد سرطان تخمدان اقدام پیشگیرانه خاصی نمی توان انجام داد اما توصیه می شود که آزمایش خون یا سونوگرافی های واژینال بعد از 40 سالگی و معاینات لگنی به صورت سالانه انجام شود. البته به طور کلی سرطان تخمدان بسیار پیشرونده است و چندان قابل پیش بینی نیست.
سرطان رحم
سروری با بیان اینکه معاینات سالانه در پیشگیری از سرطان رحم بسیار موثر است، افزود: زنانی که خونریزی غیرطبیعی دارند و یا چاق هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند بنابراین باید برای آنها بررسی های دقیق و اقدامات پیشگیرانه صورت گیرد تا از بروز این بیماری پیشگیری شود.
منبع: سلامت نیوز