اکثر مردم به صورت دوره‌ای گردن‌درد می‌گیرند؛ حرکات عادی بدن معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کنند، اما کار کشیدن زیاد از گردن می‌تواند به آسیب‌دیدگی یا جراحت گردن منجر شود. مشکلات و صدمات گردن شایع‌ترین پیامدهای ورزش سنگین در طول روز هستند. همچنین ممکن است حین تفریح، انجام وظایف مربوط به کار و امورات خانه نیز دچار آسیب‌دیدگی شوید.
گردن‌درد ممکن است مثل پیچ‌خوردگی یا گرفتگی عضلانی باشد. این درد معمولا به شانه‌ها، کمر و بازوها نیز منتقل می‌شود و حتی ممکن است باعث سردرد شود. حرکت دادن گردن در این شرایط مناسب نیست. گردن‌درد از جمجمه آغاز شده و محدوده شانه و بازوها را نیز در بر می‌گیرد. به طور کلی، گردن شامل ارگان‌های زیر است:
- استخوان‌ها و مفاصل ستون فقرات (مهره گردن).
- دیسک‌های جداکننده مهره‌های گردن و گیرنده‌های شوک.
- عضلات و رباط‌های گردن که از ستون فقرات پشتیبانی می‌کنند.
گردن‌درد ممکن است به علت آسیب‌دیدگی یک یا چند ارگان مختلف باشد؛ درمان این عارضه اغلب در منزل انجام‌پذیر است و نیاز به مراقبت‌های پزشکی ندارد.
فعالیت‌هایی که ممکن است موجب گردن‌درد شوند
گردن‌درد اغلب بر اثر فشار یا اسپاسم عضلانی یا التهاب مفاصل گردن رخ می‌دهد. فعالیت‌هایی که معمولا موجب گردن‌درد می‌شوند، عبارتند از:
- نگه داشتن سر در یک وضعیت غیرعادی در هنگام کار، تماشای تلویزیون یا کتاب خواندن.
- خوابیدن روی بالشی که بیشازحد برآمده یا صاف باشد یا خوابیدن روی شکم.
- تکیه دادن پیشانی روی دست به مدت طولانی.
- تنش عضلانی. هرگونه فشار و تنش عضلانی ممکن است ماهیچه‌های گردن (عضله ذوزنقه‌ای) را تحریک و دردناک کند.
- کار یا ورزشی که در آن عضلات بالاتنه درگیر باشند.
صدمات ناگهانی (حاد)
سر خوردن، افتادن و پیچ خوردن ستون فقرات از جمله عواملی هستند که باعث بروز گردن‌درد می‌شوند. صدمات شدید گردن در تصادفات رانندگی نیز محتمل است. هرگونه ضربه ناگهانی به سر و گردن نیز می‌تواند باعث گردن‌درد شود.
درد ناشی از یک آسیب ممکن است ناگهانی و شدید باشد. کبودی و تورم از جمله شایع‌ترین علائم آسیب‌دیدگی هستند. صدمات حاد عبارتند از:
- صدمه دیدن رباط‌ها و عضلات گردن، مثل پیچ‌خوردگی. وقتی درد گردن بر اثر فشار عضلانی باشد، ممکن است در ناحیه گردن و شانه‌ها احساس گرفتگی و درد کنید. درد ناشی از این آسیب تیر می‌کشد و به تدریج از ناحیه گردن به بازو و شانه‌ها منتقل می‌شود. اگر تیر کشیدن در هر دو دوست احساس شود، پس با یک آسیب‌دیدگی حاد مواجه هستید.
- شکستگی یا دررفتگی ستون فقرات. این عارضه نیز می‌تواند به یک آسیب نخاعی منجر شود؛ امری که ممکن است شما را به طور دائم فلج کند. از این رو، بهره‌گیری از کمک‌های اولیه اهمیت ویژه‌ای دارد. رعایت اقدامات احتیاطی باعث کاهش خطر فلج دائمی می‌شود.
- پارگی دیسک. اگر پارگی دیسک شدید باشد، ممکن است مواد ژلاتینی داخل دیسک به بیرون نشت کند. این امر باعث اعمال یک فشار شدید بر عصب یا نخاع فرد می‌شود. همچنین ممکن است فرد آسیب‌دیده دچار سردرد، احساس سرگیجه یا ناراحتی معده شود.
اگر مشکل گردن به نخاع شما آسیب بزند، باید به اورژانس مراجعه کنید. علائم آسیب نخاعی شامل از دست دادن حس، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، ایجاد اختلال در کنترل بازوها و پاها و از دست دادن کنترل روده یا مثانه است.
شرایطی که ممکن است باعث بروز مشکلات گردن شوند
مشکلات گردن همیشه به واسطه یک آسیب‌دیدگی رخ نمی‌دهند.
- آرتروز یا آسیب‌دیدگی دیسک گردن می‌تواند باعث گرفتگی عصب یا ماهیچه گردن شود. این گردن‌درد به‌طورکلی در یک طرف از گردن رخ می‌دهد، اما به تدریج بر بازوها نیز اثر می‌گذارد. سایر علائم آرتروز شامل بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف بازو است.
- مننژیت یک بیماری ویروسی یا باکتریایی جدی است که باعث ایجاد التهاب در بافت مغز و نخاع می‌شود. علائم این بیماری شامل سردرد شدید، سفتی گردن، تب و استفراغ است. بیمار مبتلا به مننژیت به سختی می‌تواند چانه‌اش را به قفسه سینه‌اش بچسباند.
- آنفولانزا، که معمولا جدی گرفته نمی‌شود، می‌تواند علائمی مشابه مننژیت داشته باشد. وقتی آنفولانزا عامل گردن‌درد باشد، گردن و سایر نقاط بدن به طور همزمان درد می‌گیرند.
- گردن دردی که با درد قفسه سینه همراه باشد، ممکن است نتیجه یک مشکل جدی مانند ناراحتی قلبی یا سکته باشد.
- استرس و تنش ممکن است ماهیچه‌های پشت گردن را تحت فشار بگذارند؛ در این شرایط ممکن است نتوانید سر و گردن‌تان را به راحتی حرکت دهید.
- تورتیکولی یا کجی مادرزادی گردن که بر اثر انقباض شدید عضلات گردن در یک سمت رخ می‌دهد؛ عارضه‌ای که باعث کج شدن گردن به آن سمت می‌شود. در این شرایط، چانه معمولا به طرف مخالف گردن متمایل می‌شود. تورتیکولی ممکن است در هنگام تولد (مادرزادی) و یا بر اثر آسیب‌دیدگی یا بیماری رخ دهد.
درمان
درمان مشکلات گردن یا آسیب‌دیدگی‌های مرتبط با گردن به کمک‌های اولیه، درمان فیزیکی و یا عمل جراحی نیاز دارد. نوع درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد که رایج‌ترین آنها عبارتند از:
- محل، نوع و شدت آسیب‌دیدگی.
- سن، وضعیت سلامتی و فعالیت‌های روزانه شما (مانند ورزش، کار و یاسرگرمی).
درمان در منزل
درمان در منزل به تسکین درد، تورم و خشکی گردن کمک می‌کند.
- شواهد چندانی مبنی بر تاثیر سرما و گرما بر تسکین درد گردن وجود ندارد. با این حال، شما می‌توانید از این روش‌ها برای کاهش درد استفاده کنید.
یک حوله گرم بردارید و آن را هر 2 ساعت یک بار به مدت 15 تا 20 دقیقه روی گردن بگذارید. یا سعی کنید یک دوش آب گرم بگیرید. همچنین می‌توانید یک گردن‌بند گرمایی بخرید که 8 ساعت در روز گرما می‌دهد.
همچنین می‌توانید از کیسه یخ استفاده کنید؛ کیسه یخ را به مدت 10 تا 15 دقیقه هر 2 تا 3 ساعت یک بار روی گردن‌تان بگذارید.
- نقطه دردناک را به آرامی ماساژ دهید تا جریان خون در آن نقطه بهبود یابد. اگر ماساژ نقطه آسیب‌دیده باعث تشدید درد می‌شود، این کار را نکنید.
- فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهید، مگر اینکه گردن‌درد شدید گرفته باشید. در این شرایط، از انجام هرگونه فعالیت محرک خودداری کنید.
- خوب ایستادن را تمرین کنید. از خم شدن زیاد یا جلو نگه داشتن سر بپرهیزید.
- هنگام خواب، یک بالش کوچک زیر گردن‌تان بگذارید تا گردن‌درد نگیرید.
- وقتی درد به تدریج کاهش یافت، تمرینات گردن را شروع کنید. هر تمرین را دو بار در روز به مدت 5 مرتبه تکرار کنید و آن را به 10 بار در روز برسانید. تمریناتی که باعث تشدید درد می‌شوند کنار بگذارید.
- اگر تنش باعث تشدید گردن‌دردتان می‌شود، ماساژ‌درمانی برایتان مناسب خواهد بود.
سیگار نکشید. سیگار کشیدن روند بهبود درد گردن را کند می‌کند؛ همچنین موجب کاهش سرعت جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده شده و روند ترمیم بافت را به تاخیر می‌اندازد.
جلوگیری
برای جلوگیری از بروز گردن‌درد به نکات زیر توجه کنید:
- بیشازحد خم نشوید و سرتان را رو به جلو نگه ندارید. اگر زیاد روی صندلی می‌نشینید، سعی کنید راست بنشینید یا به یک پشتی مناسب تکیه دهید. پاها را صاف بر روی زمین بگذارید و شانه‌هارا شل نگه دارید. هرگز برای مدت طولانی روی صندلی ننشینید. اگر چاره‌ای ندارید، بهتر است هر چند وقت یک بار بلند شوید و تغییر موقعیت دهید. همچنین بهتر است هر چند ساعت یک بار کمی استراحت کنید و عضلات گردن‌تان را کش بیاورید.
- اگر با کامپیوتر کار می‌کنید، باید صفحه مانیتور را طوری تنظیم کنید که با چشم‌هایتان هم‌سطح باشد. از یک نگهدارنده مناسب استفاده کنید تا اسناد کاربردی‌تان با صفحه نمایش هم‌سطح باشند.
- اگر در طول روز زیاد از تلفن استفاده می‌کنید، بهتر است یک هدست یا بلندگو بخرید تا از نگه داشتن تلفن بر روی شانه‌هایتان معاف شوید.
- صندلی ماشین‌تان را طوری تنظیم کنید که سر و کمرتان تحت فشار نباشند. صندلی ماشین باید طوری تنظیم شود که برای رسیدن به فرمان خودرو به مشکل برنخورید. دست‌هایتان باید کمی خمیده اما در حالت راحتی قرار داشته باشند.
- از تکنیک‌های لیفتینگ مناسب استفاده کنید؛ اگر می‌خواهید وزنه بزنید، بهتر است زانوهایتان را خم کنید تا به کمر و گردن تان فشار وارد نشود.
- مطمئن شوید که فرزندتان کوله‌پشتی‌اش را به درستی روی دوشش می‌گذارد.
- هنگام خواب، یک بالش پشت گردن‌تان بگذارید تا ماهیچه‌های گردن تحت فشار قرار نگیرند. همچنین می‌توانید از حوله داغ برای تسکین درد این ناحیه استفاده کنید.
- هرگز روی شکم نخوابید؛ چون در این حالت گردن خم شده و فشار زیادی به ماهیچه‌های گردن وارد می‌شود.
- اگر در تختخواب کتاب می‌خوانید، کتاب را طوری بگیرید که به دست و بازویتان فشار وارد نشود و مجبور نباشید برای خواندن سرتان را خم نگه دارید. همچنین بهتر است یک بالش نرم زیر بازویتان بگذارید تا در آرامش کامل کتاب بخوانید.
منبع: webmd