به آخرین باری فکر کنید که پرخوری کردید. همان دفعه که در جشن تولد دوستتان نصف کیک را خوردید، یا آن روز که بوقلمون و سیبزمینیهای روی میز را جارو کردید. پس از پایان مهمانی چه احساسی داشتید؟ فقط دلدرد گرفتید یا احساس گناه و عذاب میکردید؟
پرخوری تا حدی یک امر طبیعی است که بعضا به دلایل عاطفی و احساسی رخ میدهد. انسان از بدو تولد با غذا سر و کار دارد. چون برای رشد باید غذا بخورد. اما افرادی که با عارضه پرخوری دست و پنجه نرم میکنند، مواد غذایی را به عنوان تنها راه مقابله با احساسات منفی خود در نظر میگیرند. در نتیجه، اغلب احساس میکنند که نمیتوانند غذا خوردنشان را کنترل کنند. آنها معمولا پس از پرخوری احساس شرم و گناه دارند و حتی ممکن است افسرده شوند. این مسئله با احساس پشیمانی ناشی از پرخوری تفاوت دارد. ممکن است شما یک شب پرخوری کنید و بعد پشیمان شوید که چرا آن لقمه آخر را خوردید. اما این احساس پشیمانی هرگز با احساس شرم و گناه توام نخواهد بود.
برخی از افرادی که پرخوری میکنند، از اختلال افراط بیش از حد در غذا خوردن (BED) رنج میبرند. مبتلایان به این عارضه معمولا در یک مدت زمان کوتاه پرخوری کرده و بلافاصله احساس شرم و گناه میکنند. این عارضه حداقل یک بار در هفته و به مدت 3 ماه ادامه خواهد داشت. باید توجه داشته باشید! هر کسی که پرخوری میکند، دچار مشکل نیست. بسیاری از افراد نه به طور دائم که به صورت گاه و بیگاه پرخوری میکنند.
پرخوری اجباری چطور شروع میشود؟
در اغلب موارد، پرخوری از روی عادت و بدون فکر رخ میدهد. مثلا ممکن است جلوی تلویزیون نشسته باشید و بدون اینکه حواستان باشد یک بسته چیپس کامل را بخورید. این عارضه اغلب به واسطه مشکلات عاطفی رخ میدهد. داشتن یک تصویر منفی از بدن نیز نقش به سزایی دارد.
آیا فرد میتواند به غذا معتاد شود؟
مسئله اعتیاد به مواد غذایی در سالهای اخیر به یک موضوع محبوب در بین محققان تبدیل شده است. محققان بر این باورند که غذاهای پرچرب، شیرین و پرنمک اعتیادآور هستند و باعث ایجاد تغییراتی در مغز انسان میشوند که مشابه تغییرات ناشی از مصرف مواد مخدر است.
ایده اعتیاد به مواد غذایی مورد بحث و بررسیهای فراوانی قرار گرفته است. تنها درمان استاندارد برای جلوگیری از اعتیاد پرهیز غذایی است. رژیم غذایی نیز نقش به سزایی در توقف چرخه پرخوری ایفا میکند.
شکی نیست که غذا خوردن باعث انتشار مواد شیمیایی محرک در مغز میشود. اما این مواد باعث نمیشوند که یک غذای خاص اعتیادآور شود. در واقع، این چرخه رفتاری انسان است که وابستگی ایجاد میکند و خود غذا نقشی در این رابطه ندارد. از این رو، محققان معتقدند که اصطلاح «اعتیاد به خوردن» باید جایگزین اصطلاح «اعتیاد به غذا» شود.
چگونه میتوان غذا خوردن اجباری را کنترل کرد؟
کمک بگیرید. جلوگیری از پرخوری اجباری به تنهایی کار سختی است، به خصوص اگر مشکلات عاطفی داشته باشید. رابین بی. کانارک، استاد روانشناسی دانشگاه تافتس معتقد است که صحبت کردن با یک مشاور میتواند به شما کمک کند. مشاور شما را در امر کشف عوامل روانی -مانند داشتن تصویر منفی از بدن- یاری کرده و کمک میکند که از تداوم این عوامل جلوگیری کنید.
به خودتان برچسب نزنید. باید بدانید که شما فرد بدی نیستید و کار بدی انجام نمیدهید. بنابراین، هرگز به خود برچسب نزنید. چون برچسب زدن صرفا باعث تداوم چرخه پرخوری و عوارض رایج ناشی از آن میشود.
به مواد غذایی نیز برچسب نزنید. غذا، غذاست و خوب و بد ندارد. به گفته دکتر کانارک، تغییر باورهای قدیمی بسیار سخت است. اما تحقیقات نشان میدهد که اگر به یک ماده غذایی برچسب بد بزنید، بیشتر احتمال دارد که در آینده با آن پرخوری کنید.
مکث کنید. وقتی دارید تند تند غذا میخورید، دست نگه دارید و کمی به کارتان فکر کنید: آیا گرسنه هستید؟ گاهی اوقات صرفا به چیزی فکر میکنید که دوست دارید بخورید و توجهی به علت نمیکنید. اگر از مواد غذایی به عنوان ابزاری برای مقابله با احساسات منفی خود استفاده کنید، قطعا نمیتوانید سیگنال گرسنگی یا احساس سیری را به درستی ارسال و دریافت کنید. در نتیجه، کنترل خود را از دست داده و پرخوری میکنید.
محیطتان را عوض کنید. عادت، رفتاری است که شبیه خلبان اتوماتیک عمل میکند. ایجاد تغییر در محیط زندگی کمک میکند که تمرکز از دست رفته خود را بازیابید و فرصتی برای اتخاذ یک تصمیم هدفمند پیدا کنید. به عنوان مثال، اگر همیشه روی یک صندلی خاص مینشینید و غذا میخورید، بهتر است صندلیتان را عوض کنید یا در اتاق دیگری غذا بخورید تا تفاوت را احساس کنید.
منبع: webmd