شاهزاده سوار بر اسب سفیدتان را چطور تصور می کنید؟ مردی که توان خوشبخت کردن شما را دارد، کیست؟ مردی است که به همه خواسته هایتان چشم می گوید؟ یا فرد مقتدری است که همه تصمیم ها را یک تنه می گیرد و با آمدنش، خیالتان را برای همیشه راحت می کند؟ قطعا همه شمایی که این مطلب را می خوانید، مرد رویایی تان را به یک شکل تصویر نمی کنید.
یک روان شناس و زوج درمانگر می گوید آدم های سلطه پذیر، آرزوی زندگی با فردی قدرتمند را دارند، در حالی که سلطه گرها تنها در کنار فردی «بله قربان گو» احساس آرامش می کنند. اگر می خواهید بفهمید شما و خواستگارهایی که ادعا می کنند توان خوشخبت کردنتان را دارند، به کدام گروه تعلق می گیرید، ادامه این مطلب را بخوانید.
با کدام یک خوشبخت می شوید؟
افسانه هایی را که می گویند «مردها عاشق زن های جسور می شوند» یا اینکه «هر مردی دوست دارد زنی سر به راه داشته باشد که جز «چشم» چیزی نمی گوید»، فراموش کنید. این را که یک زن و مرد در کنار هم زندگی خوب و کم تنشی داشته باشند، نمی توان با چنین تعریف های کلی پیش بینی کرد و گفت اگر هر مردی با یک زن بله قربان گو ازدواج کند خوشبخت می شود.
تصور نکنید که یک فرد سلطه گر در همه شرایط، رفتارهای سلطه گرانه را به نمایش می گذارد. همه ما تا اندازه ای هر دوی این ویژگی ها (سلطه گری و سلطه پذیری) را در خود داریم و در هر شرایطی که بتوانیم، از آن ها استفاده می کنیم
آنچه می تواند دوام و آرامش یک رابطه را تنظیم کند، مناسب بودن ترکیب یک زوج با یکدیگر است؛ یعنی ممکن است هرکدام از این افراد، در صورت ازدواج با شخص دیگری رابطه ناخوشایند را تجربه کنند اما در کنار یکدیگر، به دلیل مناسب بودن ترکیب و هماهنگ بودن روحیاتشان با هم، زندگی موفقی را بسازند. آدم ها را از نظر الگوی ارتباط میان فردی به دو گروه می توان تقسیم کرد. یک گروه سلطه گر هستند و گروه دیگر سلطه پذیر. اما نباید فراموش کرد که این الگوهای رفتاری را در همه لحظات زندگی و در هر شرایطی به نمایش نمی گذارند.
به عبارت دیگر، افراد سلطه پذیر در همه روابطشان از این الگو استفاده نمی کنند بلکه در رابطه میان فردی با جنس مخالف، این الگو را در پیش می گیرند و ممکن است با وجود چنین روحیه ای در شرایط دیگر، نقش یک سلطه پذیر را بازی کنند. قرار گرفتن فرد سلطه گر، با فرد سلطه پذیر در یک رابطه ترکیب خوبی را ایجاد می کند. شاید دیگران رابطه ای را که مرد در آن سلطه دارد، مردسالارانه خطاب کنند، اما اگر زن این رابطه، سلطه پذیر باشد و نه به خاطر ترس و اجبار، که به خاطر میلش به تحت سلطه قرار گرفتن در آن رابطه بماند، خطری زندگی زناشویی شان را تهدید نمی کند.
شاید از نظر دیگران مرد سلطه پذیر، به اصطلاح مرد زن ذلیلی باشد، اما اگر این مرد هم، نه به خاطر ترس یا اجبار، بلکه به اختیار خود و با میل و رغبت در این رابطه مانده باشد، می توان گفت ترکیب او با زنی سلطه گر، ترکیبی متناسب و ایده ال است.
سلطه پذیرها چه کسانی هستند؟
– آن ها دوست دارند حمایت شوند و در جست و جوی یک مراقب هستند.
– سلطه پذیرها قدرت را در زندگی به دست فرد مقابلشان می دهند تا او زندگی شان را جلو ببرد.
– آن ها از اینکه کسی به جایشان تصمیم بگیرید یا به آن ها امر و نهی کند، ناراحت نمی شوند.
– بازی سلطه پذیرها باخت- برد است. آنها ترجیح می دهند در یک تعامل و به تعبیری یک بازی، خودشان ببازند و همسرشان برنده همیشگی باشد.
سلطه گرها چه کسانی هستند؟
– افراد سلطه گر، عاشق تسلط و قدرت هستند.
– آن ها می خواهند همان کسی باشند که رابطه را به پیش می برد و تصمیم های ریز و درشت را می گیرد.
– سلطه گرها اهل بازی برد- باخت هستند؛ یعنی در هر بازی و تعاملی، باید آن ها برنده و فرد مقابلشان بازنده باشد.
– این افراد از تکنیک «به در می گویم تا دیوار بشنود» استفاده می کنند و پیام ها را به شکل غیرمستقیم به طرف مقابلشان منتقل می کنند.
– در پیام غیرمستقیمی که صادر می کنند، مفهوم ضمنی از خشم نهفته است و فرد مقابل به خاطر آشنا بودن با لحن و شیوه نگاه سلطه گر، این خشم را متوجه می شود.
وقتی زور می گوید، شاکی می شوید؟
این سکه روی دیگر هم دارد. اگر زن و مردی که سلطه پذیر نیستند، با فردی سلطه گر زندگی کنند و به خاطر اجبار، ترس از تنها شدن یا مسائلی از این دست تسلط همسرشان را بپذیرند، ترکش های این پذیرش اجباری، رابطه شان را دچار مشکل می کند.
ابراز خشم منفعلانه، یکی از واکنش های شایع به این موضوع است. خشمی که منفعلانه بروز می کند، خود را به شکل مخالفت های پنهان و غرولند نشان می دهد. زنی که می داند همسرش انتظار به موقع آماده بودن شام را دارد، خشمش را با بی پاسخ گذاشتن این انتظار نشان می دهد.
شاید او آشکارا با این خواسته همسرش مخالفت نکند، اما یک شب به بهانه نبود ماده غذایی خاص در خانه، یک شب به بهانه بیماری و گریه کردن بچه و شب دیگر هم با عذر و بهانه ای دیگر از آماده کردن غذا طفره می رود.
یا مردی که در ظاهر به همه خواسته های همسرش بله می گوید و از او حساب می برد، با برآورده نکردن نیازهای عاطفی همسرش- مثل توجه نکردن به او یا ابراز نکردن محبت کلامی- خشمش را نشان می دهد و ناخودآگاه از او انتقام می گیرد.
به در می گوید که دیوار بشنود؟
پیام رسانی غیرمستقیم یکی از رفتارهای شایع این گونه افراد است. یک فرد در پیامی مستقیم می تواند به فرد مقابلش بگوید: «من از تو ناراحتم!» در این شیوه پیام رسانی، از ضمایر «من» و «تو» استفاده شده و مشخص است که فرد در پیامش چه کسی را خطاب قرار می دهد. همچنین در چنین پیامی مشخص است که فرد به چه موضوعی اشاره می کند. «ناراحتی» موضوع مشخصی است که فرد در پیامش آن را مطرح کرده است.
این در حالی است که در پیام رسانی غیرمستقیم، افراد بیشتر از ضمیر سوم شخص استفاده می کنند و با مثال زدن و حکایت تعریف کردن، موضوع را به شکلی غیرمستقیم طرح می کنند.
گاهی رییس است، گاهی مرئوس؟
برای اینکه فردی به سلطه گر یا سلطه پذیر تبدیل شود، چند عامل در کنار هم نقش بازی می کنند. شخصیت هر فرد از یک سو تحت تاثیر وارثت است و از دیگر سو تحت تاثیر محیط. شرایط خانوادگی که فرد در آن زندگی کرده، محیط اجتماعی و تجربیاتی که در جریان زندگی داشته، می تواند در تبدیل شدنش به هر کدام ازاین شخصیت ها نقش داشته باشد.
تصور نکنید که یک فرد سلطه گر در همه شرایط، رفتارهای سلطه گرانه را به نمایش می گذارد. همه ما تا اندازه ای هر دوی این ویژگی ها (سلطه گری و سلطه پذیری) را در خود داریم و در هر شرایطی که بتوانیم، از آن ها استفاده می کنیم. برای مثال، همسر سلطه گری که حتی تصمیم های شخصی زندگی همسرش را هم به تنهایی می گیرد، وقتی توسط پلیس راهنمایی و رانندگی در خیابان متوقف می شود، به یک سلطه پذیر تبدیل می شود.
همین فرد ممکن است وقتی رییس یک اداره می شود، دوباره نقش سلطه گر را بازی کند اما زمانی که در دانشگاه، سر کلاس یک استاد بزرگ می نشیند، دوباره سلطه پذیر شود. با توجه به این موضوع، می توان به یک نکته مهم دیگر هم اشاره کرد. گفتیم که هر فرد با توجه به شرایطی که در آن قرار می گیرد، سلطه پذیر یا سلطه گر می شود. در چنین وضعیتی می توان گفت که یک زن سلطه پذیر، بعد از ازدواج از همسرش مردی سلطه گر می سازد. در حالی که ممکن بود چنین مردی بعد از ازدواج با یک زن سلطه گر، رفتارهای حاکی از قدرت طلبی را نشان ندهد.
درست یا نادرست
اگر با سلطه گرها ازدواج کنید، کارتان به طلاق می کشد. محققان در بررسی هایشان به یک نتیجه عجیب دست پیدا کردند. آن ها دریافتند که زندگی با یک همسر سلطه گر می تواند دوام رابطه را تضمین کند و حتی به تولد و پرورش فرزندان بیشتر بینجامد. با توجه به بررسی های انجام شده، ازدواج هایی که در آن ها یکی از طرفین سلطه گر بوده از رابطه هایی که برابری و اشتراک نظر در آن ها مبنای تصمیم گیری بوده، دوام بیشتری داشته اند.
در میان همین آشنایان محدودتان، خیلی ها با همسری سلطه گر زندگی می کنند. محققان گفته اند که تقریبا در یک چهام روابط زن و شوهری، یکی از زوج ها سلطه گر بوده است. سلطه پذیرها قربانی خشونت خانگی می شوند.
از نظر محققان قرار گرفتن در رابطه ای که در آن یکی از طرفین سلطه گر است، الزاما به معنای زندگی در شرایط خشونت آمیز نیست. به عبارت دیگر، در صورتی که فردی که سلطه پذیر نیست، با همسری سلطه گ زندگی کند و به خاطر شرایط خاص و محدودیت هایش به قدرت طلبی او تن دهد، می توان گفت که این فرد قربانی خشونت خانگی شده، اما اگر فردی با سلطه جویی های همسرش مخالفتی نداشته باشد و به خاطر ویژگی های شخصی اش آن ها را آزاردهنده تلقی نکند، نمی توان حرفی از خشونت به میان آورد. عاقبت زندگی با آدم های سلطه گر، مدام جنگ و دعوا کردن است.با توجه به نتایج اعلام شده، در چنین شرایطی زن و شوهر با آرامش بیشتری در کنار هم زندگی می کنند، کمتر با هم درگیر می شوند و بیشتر به صاحب فرزند شدن تمایل نشان می دهند.
مردان بیشتر دوست دارند رئیس باشند یا زنان؟