پشت پرده تغییرات میناوند
وقتی مهرداد میناوند را پس از سال‌ها با چهره و اندام کاملا متفاوت در برنامه دورهمی دیدیم، همه ما که زمانی از زندگی‌مان را با فوتبال او گذرانده بودیم، نگران شدیم. متاسفانه در این میان شایعاتی هم مبنی بر ابتلای او به سرطان شنیده می‌شد که خوشبختانه توسط خود او در رسانه‌ها تکذیب شد. او در این باره می‌گوید: به مدت 7سال ناآگاهانه با تجویز نادرست پزشکم به استفاده از داروی کورتون با دوز قوی پرداختم و همین موضوع باعث شد تا مردم تغییراتی را در ظاهر من احساس کنند و این تغییرات را به پای بیماری‌ام بنویسند. پزشکم که بعدها فهمیدم تخصص لازم را نداشته برای درمان ریزش مو و رویش مجدد آن، این داروی قوی را برای من تجویز کرده بود که متاسفانه مصرف آن به‌دلیل دوز بالای کورتون باعث دردسر برایم شد.
دکتر هوشنگ احسانی
متخصص پوست و مو
کورتون چیست؟
استروئید (کورتیزون یا کورتیکواستروئیدها) که ما آن را با نام کورتون می‌شناسیم ترکیباتی هستند که به‌طور طبیعی در بدن، توسط غده فوق کلیوی (آدرنال) و با نام هورمون کورتیزول ترشح می‌شوند که باعث کاهش التهاب، مهار نسبی ایمنی بدن، ترشح هیستامین، تقسیم سلولی و ساخت DNA می‌شود، بنابراین کورتون‌ها به‌طور طبیعی در بدن وجود دارند اما با این حال میزان اضافی آنها ممکن است در درمان برخی بیماری‌ها لازم باشد و توسط پزشک تجویز شود.
کورتون‌هایی که با آنها آشنایی دارید
کورتیکواستروئیدها به‌طور کلی داروهای ضدالتهاب هستند و انواع مختلف و کاربردهای فراوانی دارند. داروهای کورتونی شایع که اکثر مردم با آنها آشنایی دارند شامل بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزولون و… هستند که در مواقع لزوم می‌توان از آنها بهره گرفت. این داروها به‌طور کلی زمانی به کار می‌روند که سیستم ایمنی بدن بیش از حد فعال شده یا بدن حساسیت بیش از حد نشان می‌دهد.
برای کدام بیماری‌ها تجویز می‌شود؟
هر زمانی که بدن بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و سیستم ایمنی فعالیت بیش از حد دارد، برای کاهش التهاب و واکنش‌های بدن، از کورتیکواستروئیدها استفاده می‌شود.
در درمان بسیاری از بیماری‌ها مثل بیماری‌های اتوایمیون (مثل هپاتیت اتوایمیون)، بیماری‌های روماتیسمی، التهاب روده (کرون و کولیت اولسراتیو)، بعضی سرطان‌ها، عضلانی و مفصلی (مثل آرتریت روماتوئید، میوپاتی و…)، آلرژی و آسم، کمبود هورمون کورتیزول (بیماری آدیسون) و… ممکن است کورتون تجویز شود.
همه عوارض کورتون‌ها را بشناسید
از دیگر عوارض جانبی احتمالی کورتون‌ها می‌توان از ضعف عضلات، افزایش فشارخون، افزایش قندخون، احتمال ابتلا به آب‌سیاه و آب‌مروارید، مشکلاتی در دستگاه گوارش و… نام برد. این عوارض جانبی، احتمالی بوده و از چند هزار نفر ممکن است یک نفر را درگیر کند. عوارضی که کورتون‌ها ممکن است برای فردی ایجاد کنند به دوز آنها بستگی دارد، هرچه دوز دارو بیشتر باشد و مدت طولانی‌تری مصرف شود، عوارض آن هم بیشتر خواهد بود.
به‌علاوه شکل دارو هم در این زمینه مهم است، شکل خوراکی کورتون ممکن است عوارض بیشتری از شکل موضعی آن داشته باشد. سن بیمار هم در این میان بسیار مهم است. سنین پایین‌تر و بالاتر بیش از دیگران درمعرض عوارض جانبی قرار دارند.
از کورتون می‌ترسید؟
اگر پزشک با معاینه و بررسی وضعیت شما، برای‌تان کورتون تجویز کرده، حتما با رعایت تمام دستورات، آن را مصرف کرده و ترس از مصرف این داور، ترس و نگرانی بی‌مورد است. اطلاعات غلط برخی افراد که غیرعلمی و غیرکارشناسانه است، متاسفانه فضای بدی درباره داروهای کورتون ایجاد کرده است. درحالی که عوارض این دارو هم مثل بقیه داروهاست.
این چاق‌کننده بی‌رحم
یکی از نکاتی که درباره کورتون‌ها مطرح می‌شود، اضافه‌وزن مصرف‌کنندگان است. علت اضافه‌وزن بعد از مصرف طولانی‌مدت کورتون‌ها، افزایش اشتها براثر مصرف این داروهاست. به‌علاوه کورتون می‌تواند باعث احتباس آب و نمک در بدن شود که ظاهر فرد را چاق نشان می‌دهد. در حقیقت احتباس آب و نمک براثر مصرف کورتون‌های قوی، ظاهری بادکرده به فرد می‌دهد که معمولا با چاقی اشتباه گرفته می‌شود. گاهی اوقات از همین افزایش اشتها یا احتباس آب و نمک برای افزایش وزن در ورزشکاران ممکن است استفاده شود. کورتون خاصیت درمانی و ضدالتهاب دارد و اساسا برای افزایش اشتها نیست. بنابراین مصرف این داروها به منظور افزایش وزن کار درستی نیست و به نوعی مصرف بدون علت داروست که می‌تواند مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد کند.
شاید پوکی استخوان
از‌جمله عوارض جانبی کورتون‌ها می‌توان از پوکی استخوان نام برد که توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. متاسفانه مشکل پوکی استخوان براثر استفاده از کورتون صحت دارد اما این قضیه برای زمانی است که مصرف خودسرانه، بیش از حد و طولانی‌مدت باشد. در مواقعی که واقعا کورتون نیاز است و با دوز مناسب، این عارضه ایجاد نمی‌شود و نباید ترسی از آن داشت.
باید کورتون را کنار گذاشت؟
نمی‌توان به‌طور قطع گفت کورتون داروی بدی است و باید مصرف آن را قطع کرد. در حقیقت باید عوارض و فواید یک دارو را در ترازو گذاشت و نتیجه‌گیری منطقی کرد. باید ببینیم باتوجه به وضعیت بیمار، استفاده از کورتون از عدم استفاده آن کم‌ضررتر است یا خیر.
برای ریزش مو هم کورتون تجویز می‌شود؟
کورتون‌ها برای درمان ریزش مو استفاده نمی‌شوند، بلکه برای درمان برخی بیماری‌هایی که ممکن است باعث ریزش مو شوند به کار گرفته می‌شوند. به‌عنوان مثال، لوپوس در پوست سر ممکن است باعث ریزش مو شود. در این شرایط برای درمان لوپوس پوست سر (و نه ریزش مو) ممکن است کورتون تجویز شود.
منبع: مجله ی سیب سبز