گفتگویی با محمدرضا قوام‌نصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران گفت در رابطه با هفته سرطان:
هدف از برگزاری هفته ملی مبارزه با سرطان چیست؟
این هفته چند سالی است که به دستور وزارت بهداشت و آموزش پزشکی و مسئولان تصمیم‌گیری در مراکز دولتی به «هفته ملی مبارزه با سرطان» نام‌گذاری شده است. در دنیا روز جهانی سرطان از 11 تا 18 اکتبر از سوی سازمانی‌های بین‌المللی از جمله سازمان بهداشت جهانی WHO مشخص شده و ایران نیز در راستای آن، هفته‌ای را تحت‌عنوان هفته ملی مبارزه با سرطان تعیین کرده است. در این هفته، وضعیت بررسی سرطان در کشور، راهکارهای درمانی، وضعیت بیماران، استفاده از داروهای شیمی‌درمانی، درمان‌های جراحی و غیر‌جراحی، بررسی موارد بدخیم در کشور و پیدا کردن وفور سرطان در کشور (اینکه در کدام نقاط بیشتر هستند که به دنبال علت باشند و اقدامات ضروری انجام شود) مورد مطالعه قرار می‌گیرند که نفع آن بیشتر متوجه بیماران خواهد بود. در این هفته، یکی از مسائلی که مورد توجه قرار می‌گیرد بحث تشخیص زودرس و غربالگری سرطان در افرادی است که به ظاهر سالم هستند. تشخیص زودهنگام می‌تواند بار مالی درمان را کاهش دهد. کمیته جامع ملی سرطان از دو سال پیش تشکیل شده و موضوع تشخیص زودرس و درمان‌های نوین را بررسی می‌کند. در این هفته نیز تمام این موارد و همچنین بررسی کمبودها به عنوان مثال در دستگاه‌های رادیوتراپی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آماری از مبتلایان به سرطان در ایران وجود دارد؟
طبق آماری که از موارد جدید ابتلا به سرطان در کشور به دست آمده، حدود 90 تا 95 هزار مبتلا وجود دارد که انتظار می‌رود امسال، این آمار به 100 هزار نفر برسد. مرگ و میر ناشی از سرطان نیز حداکثر 50 درصد است و به عبارتی 45 تا 50 هزار نفر فوت می‌کنند. طبق جدیدترین آمار، امسال شمار مرگ و میر ناشی از سرطان در کشور دو برابر بیشتر از تصادفات جاده‌ای و سوانح شده و این بیماری بعد از بیماری‌های قلبی، به رده دوم جدول بالاترین آمار مرگ و میر در کشور صعود کرده است.
شایع‌ترین سرطان‌ها در کشور کدام‌ها هستند؟
سرطان‌های پوست شایع‌ترین سرطان در کشور هستند که در خانم‌ها و آقایان به یک اندازه بروز می‌کند؛ اما به دلیل درمان‌های موفقیت‌آمیزی که دارند معمولا در رده‌بندی شایع‌ترین سرطان‌ها قرار نمی‌گیرند. بعد از آن، در خانم‌ها سرطان پستان و در آقایان سرطان معده و دستگاه گوارش شایع‌ترین نوع سرطان‌هایی است که ایرانیان به آن مبتلا می‌شوند. اما به طور کلی، 10 سرطان شایعی که در کشور وجود دارد عبارتند از سرطان پوست، پستان، دستگاه گوارش (کلورکتال و روده بزرگ)، پروستات، سرطان خون (شامل اطفال و بالغین)، سرطان مری و معده و سرطان ریه.
چه مناطقی از کشور بیشتر دچار سرطان می‌شوند؟
طبق آمارگیری‌هایی که در پنج سال یا یک دهه اخیر به دست آمده، در نوار شمالی، شرق و شمال شرق کشور بیشترین سرطان‌ها، سرطان مری و معده گزارش شده‌اند. در نواحی مرکزی سرطان سیستم لنفاوی به اسم لنفوم‌ها، در جنوب غرب مانند خوزستان و هرمزگان سرطان مثانه بیش از هر سرطان دیگری دیده می‌شود. اما به طور کلی، سرطان مری در کشور در راس جدول سرطان‌ها قرار می‌گیرد. دومین سرطان شایع نیز سرطان معده گزارش شده است زیرا درمان آن دشوار است و معمولا علائم در ابتدا شبیه سوء هاضمه است و بیمار علائم کامل و قطعی مبنی بر ابتلا به سرطان ندارد. مهم‌ترین علت شیوع سرطان‌های خاص در برخی مناطق، بیشتر به وضعیت تغذیه آنها برمی‌گردد که شامل طبخ غذا و استفاده از گوشت‌های نمک‌سود شده، آب آلوده و غیربهداشتی و آبی که مواد رادیواکتیو داشته و آلوده به نیترات باشد یا مواد دفعی که از طریق حیوانات وارد چشمه‌ها و آب‌های زیرزمینی شده است، که این موارد سرطان‌های دستگاه گوارش را به دنبال دارد. سرطان ریه در مناطقی بیشتر مشاهده می‌شود که مصرف دخانیات و آلودگی هوا زیاد باشد.
چه راه‌های پیشگیرانه‌ای برای مبتلا نشدن به سرطان در این هفته مورد بحث قرار گرفته است؟
نوع زندگی افراد که به کم‌تحرکی سوق پیدا کرده‌اند، زندگی ماشینی، کاهش تحرک فیزیکی و چاقی و اضافه وزن به ویژه در خانم‌ها از جمله علل بروز سرطان به شمار می‌روند. حدود 85 درصد خانم‌ها چاقی بیش از حد مجاز دارند و این چاقی در آقایان بین 50 تا 60 درصد است. اما طبق آمارهایی که در این هفته در نشست پویش سرطان در بیمارستان محک ارائه شده، خانم‌های کمتر از 40 سال بیشترین چاقی را دارند. خانم‌های جوان معمولا کم‌تحرکند و بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. بازنگری و اعمال تغییرات در عادات زندگی می‌تواند شمار مبتلایان را کاهش دهد. علاوه بر این مواردی که اشاره شد، رسانه ملی، جراید و پمفلت‌هایی که در این هفته چاپ شده‌اند جهت اطلاع‌رسانی به مردم می‌توانند آگاهی و هشدار‌دهنده باشند.
شیب تند ابتلا به سرطان در ایران