دکتر پرویز طوسی
متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
همه دلایلی که صورتتان را جوش‌جوشی می‌کند
معمولا همه بیماری‌های پوستی با جوش همراه است. ما یک بیماری پوستی «جوش غرور» داریم که درواقع آکنه است و در سنین نوجوانی و بعد از بلوغ معمولا سر و کله‌اش پیدا می‌شود که در ۹۰درصد دختران ۱۲-۱۰ ساله و پسران ۱۵-۱۴ ساله آغاز می‌شود و معمولا تا ۲۵-۲۰ و حتی ۳۵سالگی می‌ماند اما در موارد حادش هم میتواند تا سنین بالا و حدود ۶۰-۵۰سالگی ادامه پیدا کند.
بنابراین بهتر است در اسرع‌وقت به پزشک متخصص پوست مراجعه کرده و درمان‌ها را تا ریشه‌کن شدن آکنه ادامه دهید. همچنین بهتر است علل اصلی جوش‌های‌تان را بدانید و موجب تشدید آنها نشوید؛ مثلا باید بدانید که داشتن پوست چرب، تغییرات هورمونی مثل نزدیک شدن به زمان عادت ماهانه در خانم‌ها، استرس و کم‌خوابی میتواند از جمله این علل باشند. یا مثلا اینکه نور آفتاب معمولا باعث بهبود آکنه می‌شود اما در موارد نادری باعث تشدید آن می‌شود.
با اینکه تحقیقات نشان داده هیچ رابطه مستقیمی بین مواد غذایی خاص و تشدید آکنه وجود ندارد اما در برخی افراد، مواد غذایی خاصی به باور خودشان موجب تشدید آکنه می‌شود که بهتر است در این باره بررسی کنند و در صورت اثبات (به‌ندرت چنین امری تایید می‌شود) از مصرف آن مواد غذایی بپرهیزند، هر چند به دلیل قرار داشتن در سنین رشد در افراد جوان مبتلا به آکنه، تاکید می‌شود خود را از ماده غذایی خاصی محروم نکنند.
در ضمن، حتی همان جوشی که ناگهان قبل از مهمانی کنار بینی، لب، پیشانی یا سایر نقاط صورت می‌زند هم، آکنه است و ممکن است تعدادش کم یا زیاد باشد، اکثرا جایش نمی‌ماند و اگر درمان نشود هم، ممکن است تا چند سال باقی بماند.
درمان آکنه معمولا به صورت موضعی، درمان آنتی‌بیوتیک و درمان تخصصی دیگری با یک دارو از خانواده ویتامین A دارد که زیرنظر پزشک متخصص باید درمان شود.
آکنه چیست؟
بروز جوش یا آکنه، معمولا به دلیل افزایش تولید چربی توسط غدد چربی پوست است اما گاهی هم به خاطر کاهش تخلیه غدد چربی و در نتیجه تجمع چربی و فولیکول‌هاست و از نظر علمی هیچ ارتباطی با تغذیه افراد ندارد اما گاهی ممکن است مصرف مواد شیرین آن هم برای مدت طولانی، در افزایش آکنه‌ها تاثیرگذار باشد.
علت به وجود آمدن جوش، بسته شدن دهانه غدد چربی است که این امر میتواند ارثی باشد یا به خاطر بر هم خوردن تعادل هورمون مردانه آندروژن که مقداری هم در خانم‌ها وجود دارد، ایجاد شود؛ معمولا هم پوست صورت، سینه، پشت و بازو را درگیر می‌کند.
بی‌خیال این محصول‌ها شوید!
گفتیم یکی از دلایل بروز آکنه چربی پوست است؛ بنابراین اگر فردی پوست حساس و مستعد آکنه دارد، باید در انتخاب محصولات پوستی دقت کرده و خانم‌ها هم که عموما از کرم‌پودر استفاده می‌کنند، باید حتما پوست‌شان را با صابون‌های ملایم یا شامپو بچه بشویند و حتما آکنه‌ها را درمان کنند.
ضمن اینکه موقع انتخاب و قبل از استفاده از لوازم آرایشی، حتما از استاندارد بودن و تناسب آنها با نوع پوست‌تان مطمئن شوید.
با اینکه امروزه در ساخت اکثر مواد آرایشی دقت می‌شود و اغلب آنها فاقد مواد کومدوژنیک (ایجادکننده جوش‌های سرسیاه و سرسفید) هستند، اما باید باز هم در این مورد دقت کنید.
مواد آرایشی که خاصیت کومدوژنیک دارند، موجب ایجاد جوش‌های سرسفید یا سرسیاه می‌شوند یا حتی می‌توانند آنها را تشدید کنند، به‌خصوص افرادی که مبتلا به آکنه (جوش دوران بلوغ) هستند، باید در مورد مواد آرایشی مصرفی خود حساس باشند؛ چراکه مالیدن مواد آرایشی چرب، روی پوست دارای جوش، باعث تشدید آن می‌شود اما اغلب کسانی که با جوش‌های صورت‌شان مشکل دارند، همین نکات ریز را رعایت نمی‌کنند و درمان آکنه را به تعویق می‌اندازند!
آکنه نمی‌تواند به خاطر استرس ایجاد شود اما میتواند تشدید شود؛ به عبارت دیگر استرس نمی‌تواند عامل بروز آکنه شود اما اگر فردی مبتلا به آکنه باشد، ممکن است قبل از سیکل‌های ماهانه و… تشدید شود. بعضی از انواع آکنه، آثارش روی پوست باقی می‌ماند به صورت لکه درمان سختی ندارد اما اگر روی پوست گود شود، احتیاج به درمان تخصصی و زیرنظر پزشک دارد و باید هرچه سریع‌تر درمان شود تا تمام پوست را درگیر نکند.
چطور درمانش کنید؟
اگر پوست‌تان چرب است، روزی یک بار به آرامی پوست خود را با صابون غیرمعطر (ترجیحا صابون‌های‌آنتی‌باکتریال) بشویید. به این ترتیب که صورت خود را از کف بپوشانید و ماساژ دهید تا صابون در منافذ پوست نفوذ کند و چربی‌های تجمع یافته و آلودگی‌ها را از بین ببرد. پوست خود را ماساژ دهید. ماساژ باعث تخلیه چربی پوست می شود و از تجمع آن جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، ماساژ دادن جریان خون را در پوست بهبود می‌بخشد.
بعد از ماساژ، صورت خود را با آب گرم بشویید تا چربی آن گرفته شود و بعد بلافاصله مقداری آب سرد به پوست خود بپاشید تا منافذ آن بسته شود. پس از این کار پنبه‌ای را به گلاب یا آب لیمو آغشته کنید و سطح پوست‌تان را با آن پاک کنید.
از مواد طبیعی کمک بگیرید
اگر دل‌تان می‌خواهد با چند ماده طبیعی کمی به پوست‌تان برسید، می‌توانید مخلوط گلاب و آبلیمو را امتحان کنید که اثر قابض دارند و باعث افزایش گردش خون می‌شوند. حتی اگر پوست‌تان خیلی چرب است، هفته‌ای یک‌بار از ماساژ با سرکه سیب کمک بگیرید تا چربی پوست‌تان کمتر شود. برای این کار سرکه سیب را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید و روی پوست خود بمالید و ماساژ دهید. بعد از چند دقیقه پوست‌تان را بشویید. ضمن این کارها، آرامش روانی داشته باشید. خواب و استراحت‌تان باید با کیفیت و کافی باشد و تا حد امکان عصبانی نشوید.
دستکاری‌شان نکنید
از خاراندن یا دستکاری جوش‌ها خودداری کنید. جوش‌های چرکی را هم با فشار خالی نکنید. برای خالی کردن آنها دستگاه‌های مکنده‌ای وجود دارد که جوش‌ها را در شرایط کاملا استریل تخلیه می‌کند. موهای‌تان را حداقل دو بار در هفته با شامپو بشویید. اجازه ندهید که موهای‌تان روی پوست صورتتان بیاید. حتی شب و موقع خواب، موی کثیف و چرب باعث پخش چربی و باکتری‌ها می‌شود. تعریق در ۱۵درصد افراد باعث تشدید آکنه می‌شود. پس از کار کردن در هوای گرم و مرطوب، پختن غذا و ورزش، عرق‌تان را بشویید و در اسرع وقت چربی را از بدن و صورتتان پاک کنید. حوله صورتتان را هر روز عوض کنید و همیشه از حوله تمیز و خشک استفاده کنید، چون باکتری‌ها این توانایی را دارند که به سرعت در حوله‌های مرطوب رشد کنند.
فرمول شست‌وشوی صورت
اگر پوست‌تان چرب است، روزی یک بار به آرامی پوست خود را با صابون غیرمعطر (ترجیحا صابون‌های آنتی‌باکتریال) بشویید. به این ترتیب که صورت خود را از کف بپوشانید و ماساژ دهید تا صابون در منافذ پوست نفوذ کند و چربی‌های تجمع یافته و آلودگی‌ها را از بین ببرد. پوست خود را ماساژ دهید. ماساژ باعث تخلیه چربی پوست می شود و از تجمع آن جلوگیری می‌کند.
منبع:مجله ی سیب سبز
ضدجوش خانگی بسازید+همه ی راه های درمان آکنه