در شرایطی که جریان خون کودک شما از میان دریچه‌ها، دهلیزها و سرخرگ‌های اصلی قلبش در جریان است، صدایی شبیه لاب-داب شنیده می‌شود. اگر این صدا بلند باشد، آن را سوفل قلب می‌نامند.
سوفل قلب به این معنا نیست که قلب کودک‌تان ضعیف است یا مشکل خاص دیگری دارد. تقریبا تمام کودکان در دوره‌هایی از زندگی دچار این مسئله می‌شوند. برخی متخصصان چنین ارزیابی می‌کنند که سوفل قلب را میتوان گاهی در ۹۰ درصد کودکان ۳ تا ۷ سال که قلب طبیعی و سالمی دارند شنید.
بر اساس این‌که سوفل قلب از چه نوعی است، این صدا می‌تواند حالت ویبره یا غرش‌وار، در حد زمزمه، به صورت غژغژ و یا حتی موزیکال داسته باشد. در اکثر مواقع، این صدا را در قالب سوفل قلب بی‌خطر، کارکردی، طبیعی و خوش‌خیم می‌شناسند و تشخیص می‌دهند.
گاهی به خاطر جریان سریع‌تر خون و یا در مقادیر بیشتری نسبت به حالت طبیعی در میان قلب و رگ‌ها چنین صدایی ایجاد می‌شود. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که کودک‌تان تب داشته یا مثلا دچار پرکاری تیروئید شده است.
همچنین یک چیز ساختاری هم می‌تواند مسبب این صدا باشد که هیچ تأثیری بر عملکرد قلب نخواهد گذاشت. در این مورد، با رشد و تکامل بدن کودک و بزرگ‌شدن یا به اصطلاح ستبر شدن سینه او، این صدا از بین خواهد رفت.
سوفل خوش‌خیم قلب کودکان به هیچ درمانی نیاز نداشته و معمولا به خودی خود خوب خواهد شد، هرچند برخی کودکان در کل زندگی خود با چنین صدایی زندگی می‌کنند.
پزشک چگونه این صدا را تشخیص می‌دهد؟
به منظور ارزیابی و سنجش این‌که آیا سوفل قلب طبیعی بوده یا به معاینه بیشتر نیاز دارد یا نه، پزشک نبض کودک و فشار خون او را چک کرده و با دقت با گوشیِ مخصوص به صدای قلب او گوش خواهد داد. برای یافتن نشانه‌ها، او سعی می‌کند این مسئله را بیاید که این خس‌خس در کجای قلب و در چه زمانی از تپش آن رخ می‌دهد، این صدا چه نوع صدایی است، میزان بلندی آن چقدر بوده و این‌که آیا وقتی کودک وضعیت خود را تغییر می‌دهد، صدا هم عوض می‌شود یا نه.
اگر پزشک کودک شما تشخیص بدهد که خس‌خس قلب او طبیعی است، پس دیگر خیالتان راحت خواهد بود که مشکلی در کار نیست. اما اگر پزشک از بابت آن مطمئن نبوده یا بگوید که مسئله نگران‌‌کننده‌ای است، شما را به یک پزشک متخصص قلب معرفی خواهد کرد. این متخصص تست‌هایی مانند تست پرتو ایکس سینه، اکوکاردیوگرافی (که در آن از امواج صوتی برای اسکن و تولید تصاویری از قلب استفاده می‌شود) و یا نوار قلب (که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند) تجویز می‌کند تا انجام دهید.
به خاطر داشته باشید که اگر کودک‌تان تازه به دنیا آمده و سوفل قلب دارد، پزشک سعی خواهد کرد این مسئله را تشخیص دهد که آیا این وضعیت تغییرپذیر است یا نه، به بیان دقیق‌تر وضعیت قلب کودک شما به خاطر تغییرات محیطی از درون رحم تا بیرون از رحم تغییر خواهد یافت. پزشک برای اطمینان بیشتر شما را نزد یک متخصص قلب فرستاده و یا اگر این صدا، خوش‌خیم باشد، چند ماه خس‌خس قلب کودک را زیر نظر خواهد گرفت تا ببیند آیا به مرور زمان خوب می‌شود یا نه.
اگر سوفل قلب کودک طبیعی نباشد چه باید کرد؟
تشخیص خس‌خسِ قلب «غیرطبیعی»، «ارگانیک» و یا «بدخیم» به معنای آن است که قلب کودک دچار نوعی ناهنجاری ساختاری شده است و مستلزم مراقبت پزشکی است. این مسئله ممکن است نشانه نقص مادرزادی قلب باشد، بدین معنی که چیزی پیش از تولد به خوبی رشد نکرده است، مانند باریک بودن یک دریچه و یا نشتی دریچه قلب، تنگی سرخرگ و یا وجود حفره‌ای در قلب.
اگر مشکل اصلی مشخص شد، میتوان برای کنترل ضربان قلب درمان را با دارو آغاز کرد و یا برای ترمیم نقص ساختاری آن، جراحی انجام داد. بسیاری از نقص‌های ساختاری خفیف بوده و نیاز به درمان ندارند، چرا که بر کارکرد قلب تأثیر نمی‌گذارند.
گاهی به نظر می‌رسد که قلب کودک خیلی تند می‌زند. آیا این مسئله طبیعی است؟
شاید. سرعت تپش قلب نوزاد در دقیقه چیزی حدود ۱۳۰ تاست، در شرایطی که ضربان قلب یک کودک به طور طبیعی چیزی حدود ۸۰ تا ۱۰۰ تپش بوده و برای بزرگسالان این میزان بین ۷۰ تا ۹۰ است. ضربان قلب در نوزادان و کودکان می‌تواند تا ۱۶۰ تپش در دقیقه و یا بیشتر افزایش یابد، خصوصا زمانی که گریه می‌کنند یا تب دارند.
برخی داروها از جمله داروهای تنگی نفس مانند آلبیوترول و دکونژستانت (یا از بین‌برنده گرفتگی) برای آلرژی و درمان سرماخوردگی باعث افزایش ضربان قلب خواهند شد. اگر نگران این مسئله هستید و اگر دیدید بعد از مصرف هر نوع دارویی کودک‌تان دچار آزردگی و ضعف شد، بلافاصله او را نزد پزشک ببرید.
منبع: babycenter