استعداد ژنتیکی ابتلا به بیماری ها را می توان به یک اسلحه تشبیه کرد که عوامل سبک زندگی مانند ماشه آن است. برخی از عوامل را می‌توانیم کنترل کنیم و برخی دیگر را نه.
به هر ترتیب شاید این پرسش برای شما هم پیش آمده باشد که اگر مادرتان بیماری معینی داشته باشد، چقدر احتمال دارد که شما نیز از نظر ژنتیکی به آن بیماری مبتلا شوید و چه کار می توان کرد تا از این بیماری ها پرهیز کنید؟
سرطان سینه: اگرچه در برخی از خانواده‌ها افزایش خطر سرطان سینه ممکن است ارثی باشد اما تعداد کمی از موارد این سرطان به سابقه خانوادگی مربوطند. حدود 70 درصد زنانی که به سرطان سینه مبتلا می شوند، دست کم تا جایی که خودشان اطلاع دارند، هیچ گاه سابقه خانوادگی این بیماری را نداشته اند. 30 درصد بقیه زنان مبتلا به سرطان سینه دست کم یک نفر را در بستگان شان: مادر، خاله یا خواهر مبتلا داشته اند.
خطر ابتلای شما به سرطان سینه در صورتی که مادرتان به این بیماری مبتلا شده باشد، به طور تقریبی دو برابر می شود. در میان این گروه زنان برخی از آنها حتی سابقه خانوادگی قوی تری دارند. همچنین ممکن است استعدادژنتیکی برای سرطان سینه را از طرف پدری به ارث ببرید. با این حال هنگامی که حتی مطمئن نیستید که ژن های بیماری زا را دارید یا نه، می توان خطر سرطان سینه را با گام های زیر به حداقل رساند.
حذف هورمون درمانی جایگزین: ثابت شده است که درمان جایگزینی هورمونی پس از یائسگی خطر سرطان سینه را می افزاید، بنابراین زنانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند باید در مورد دریافت این درمان باید بسیار محتاط باشند.
بارداری: به دنیا آوردن اولین نوزاد پیش از 30 سالگی خطر سرطان سینه را کاهش می دهد و شیر دادن از سینه نیز هم همین اثر را دارد.
کنترل وزن: حفظ یک وزن سالم به کاهش خطری بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان سینه کمک می کند.
ترکیبی از اصلاح سبک زندگی و مراقبت و هشیاری بیشتر می تواند به بهترین وجه از زنانی که نگران به ارث رسیدن سرطان سینه از مادرشان هستند، محافظت کند.
پوکی استخوان: به اندازه سرطان سینه زمینه ژنتیکی قوی ندارد، اما در این مورد عوامل خانوادگی وجود دارند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
اگر مادرتان سابقه شکستگی لگن داشته یا با افزایش سن استخوان های او تحلیل رفته اند، کارهایی را می‌توانید انجام دهید تا به سرنوشت او گرفتار نشوید.
اطمینان حاصل کنید که مقدار کافی کلسیم و ویتامین دی یا از طریق رژیم غذایی یا از طریق مکمل ها دریافت می کنید. پرهیز از سیگار کشیدن و انجام ورزش های تحمیل کننده وزن را فراموش نکنید.
برای همه زنان 65 ساله و بالاتر و زنانی که در سنین یائسگی که عوامل خطرساز برای پوکی استخوان را دارند، انجام تراکم سنجی پایه ای استخوان توصیه می شود.
بیماری های خودایمنی: بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید و بیماری تیروئیدی در زنان شایع ترند و در این مورد نیز معمولا سابقه خانوادگی وجود دارد. خبر بد این است که کار چندانی برای پیشگیری از بسیاری بیماری های خودایمنی وخیم مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس نمی توان انجام داد. اما آگاه بودن از احتمال خطر بیشتر دچار شدن به این بیماری ها به شما امکان خواهد که تا مراقب باشید و درمان آنها در ابتدایی ترین مراحل آن شروع کنید. برای مثال یک مشکل بزرگ در آرتریت روماتوئید این است که این بیماری مفاصل را تخریب می کند. هنگامی که مفاصل تخریب شدند، بازگرداندن آن به حالت طبیعی و ترمیم آنها کار سختی است. اگر التهاب ناشی از بیماری در مراحل بسیار ابتدایی آن تحت کنترل درآید، به حفظ ساختار و کارکرد استخوان تا حداکثر زمان ممکن کمک خواهد شد. اگر می دانید در معرض یکی از بیماری های خود ایمنی هستید، از لحاظ بروز نشانه های و علائم آنها مراقب خود باشید.
همین مسئله در مورد بیماری های خودایمنی قابل درمان تر مانند بیماری تیروئیدی هم صادق است.
افسردگی: در بیماری های روانی، هر چه شدت اختلال بیشتر باشد، با احتمال بیشتری یک زمینه ژنتیکی برای آن وجود دارد. اگر مادر، خاله یا خواهرتان دوره ای از افسردگی را گذرانده است، باید در مورد وضع بهداشت روانی تان بیشتر مراقب باشید، همان طور که مراقب بیماری های جسمی مانند سرطان سینه یا پوکی استخوان هستید.
اگر افسردگی ملایمی در شما ظاهر شده است یا دچار ناتوانی بیشتری شده اید، دلیل وجود ندارد که این مسیر را به تنهایی طی کنید. درمان های بسیاری خوبی وجود دارند که با کمک آنها می توانید زندگی را به خوبی بگذرانید.
منبع:سلامت نیوز