بیماری کم شدن کارکرد تیروئید و رسیدن آن به سطحی پایین‌تر از حد طبیعی نوعی اختلال شایع است. طی کم‌کاری تیروئید، غده تیروئید شما به اندازه کافی این هورمون را ترشح نخواهد کرد.
همان‌طور که می‌دانید غده تیروئید شما در جلوی بخش پایینی گردن‌تان قرار دارد. هورمون‌های منتشرشده توسط این غده به درون جریان خون منتشر شده و تقریبا بر اکثر بخش‌های بدن‌تان تأثیر می‌گذارد، از قلب و مغز گرفته تا عضلات و پوست.
تیروئید، مسئول کنترل نحوه دریافت و مصرف انرژی توسط سلول‌های بدن از غذاست، فرآیندی که آن را متابولیسم می‌نامند. در بین سایر چیزها، متابولیسم شما بر دمای بدن، ضربان قلب و چگونگی سوزاندن کالری‌ها تأثیر می‌گذارد. اگر هورمون تیروئید به اندازه کافی در بدن‌تان نباشد، سرعت فرآیندهای مختلف داخل بدن‌تان کند خواهد شد. این بدان معناست که بدن‌تان انرژی کمتری تولید کرده و سرعت متابولیسم‌تان کمتر میشود.
علل بروز کم‌کاری تیروئید چیست؟
از شایع‌ترین علل کم‌کاری تیروئید، التهاب تیروئید هاشیموتو بوده که نوعی اختلال سیستم ایمنی بدن محسوب میشود. در این اختلال، بدن شما پادتن‌هایی ترشح می‌کند که به غده تیروئید حمله کرده و آن را از بین می‌برد. از طرفی نوعی عفونت ویروسی هم می‌تواند سبب بروز التهاب تیروئید شود.
سایر علل کم‌کاری تیروئید عبارت است از:
-پرتودرمانی ناحیه گردن؛ درمان برخی سرطان‌ها مانند لیمفوما مستلزم به کار بردن پرتو ایکس در ناحیه گردن است. این پرتو به سلول‌های موجود در تیروئید آسیب وارد کرده و تولید هورمون تیروئید را برای آن دشوار خواهد کرد.
-درمان با یُد رادیواکتیو؛ این روش درمانی اغلب برای افرادی تجویز میشود که غده تیروئیدشان بیش‌فعال است؛ بیماری‌ای که آن را به نام پرکاری تیروئید هم می‌شناسند. با این همه، پرتودرمانی باعث از بین رفتن این سلول‌ها در غده تیروئید میشود. این وضعیت اغلب منجر به کم‌کاری تیروئید خواهد شد.
-استفاده از برخی داروهای خاص؛ برخی داروهای خاص برای درمان مشکلات قلبی، بیماری‌های روانی و سرطان هم می‌تواند بر تولید هورمون تیروئید تأثیر بگذارد. این داروها شامل آمیودارون، لیتیوم، اینترفرون آلفا و اینترلوکین ۲ است.
-جراحی تیروئید؛ جراحی به منظور برداشتن تیروئید منجر به کم‌کاری تیروئید خواهد شد. اگر تنها بخشی از تیروئید برداشته شود، غده باقیمانده هم‌چنان می‌تواند در حد نیازهای بدن، هورمون آن را تولید کند.
-میزان بسیار کم یُد در رژیم غذایی؛ غده تیروئید برای تولید هورمون تیروئید به یُد نیاز دارد. بدن شما یُد تولید نمی‌کند، بنابراین باید آن را از طریق رژیم غذایی‌تان به دست بیاورید. نمک خوراکی یُددار سرشار از یُد است. سایر منابع غذایی یُددار شامل صدف‌داران، ماهی آب شور، تخم‌مرغ، محصولات لبنی و جلبک دریایی است.
-بارداری؛ علت این مسئله هنوز به طور کامل مشخص نیست اما در پاره‌ای موارد التهاب تیروئید بعد از بارداری رخ می‌دهد که آن را التهاب تیروئید پسازایمانی می‌نامند. زنانی که دچار این بیماری می‌شوند اغلب میزان هورمون تیروئیدشان شدیدا افزایش یافته و پس از آن تولید هورمون تیروئیدشان اُفت شدیدی پیدا می‌کند. اکثر زنانی که دچار التهاب تیروئیدی پسازایمانی می‌شوند، وضعیت تیروئیدشان دوباره به سطح متعادل خود بازمی‌گردد.
-وجود مشکلاتی در ارتباط با تیروئید در زمان زایمان؛ برخی نوزادان ممکن است با غده تیروئیدی به دنیا بیایند که به خوبی رشد نکرده و یا به درستی کار نمی‌کند. این نوع کم‌کاری تیروئید را کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید می‌نامند.
-آسیب یا بروز اختلال در غده هیپوفیز؛ در موارد نادر، وجود مشکل در ارتباط با غده هیپوفیز می‌تواند در روند تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد کند. در واقع غده هیپوفیز هورمونی به نام هورمون محرکِ تیروئید (TSH) تولید می‌کند که به تیروئید این پیام را می‌دهد که چه میزان هورمون باید تولید و منتشر کند.
-اختلال هیپوتالاموس؛ شکل بسیار نادر کم‌کاری تیروئید ممکن است زمانی رخ دهد که هیپوتالاموس موجود در مغز هورمونی به نام TRH را به اندازه کافی تولید نکند. TRH بر انتشار TSH مربوط به غده هیپوفیز تأثیر می‌گذارد.
چه کسی در معرض خطر کم‌کاری تیروئید قرار دارد؟
زنان و خصوصا زنان مسن نسبت به مردان بیشتر در معرض خطر کم‌کاری تیروئید قرار دارند. از طرفی اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تان هم دچار اختلال خودایمنی بدن باشد، احتمال بروز و پیشرفت کم‌کاری تیروئید در شما بیشتر خواهد بود. سایر عوامل دخیل در این داستان عبارتند از نژاد (سفیدپوست بودن یا آسیایی بودن)، سن (بالا رفتن سن)، سفید شدن زود هنگام مو، اختلالات خودایمنی (مانند دیابت نوع ۱، ام‌اس، روماتیسم مفاصل، بیماری سلیاک، بیماری آدیسون، کم‌خونی کشنده و یا لک و پیس)، اختلال دوقطبی، سندروم داون، سندروم ترنر.
منبع: webmd
قسمت دوم را اینجا بخوانید