درمان هم روش‌های خاص خود را دارد که باتوجه به نوع بیماری و مشکلات زمینه‌ای دیگر مربوط به بیمار انتخاب می‌شود. در این مطلب انواع عفونت‌های قارچی، روش‌های پیشگیری و درمان آنها را برای‌تان آورده‌ایم. اگرچه هرکسی ممکن است به عفونت‌های قارچی مبتلا شود اما افرادی که بیماری قند دارند، چاق هستند، زیاد عرق می‌کنند یا ورزشکاران بیش از دیگران درمعرض ابتلا به قارچ‌های پوستی قرار دارند. این را دکتر پروانه ساکت، متخصص پوست و مو عنوان می‌کند. عفونت‌های قارچی پوست براساس قسمتی از بدن که آن را مبتلا می‌کند به چند دسته تقسیم می‌شود. عمده‌ترین عفونت‌های قارچی که در بدن دیده می‌شوند عبارتند از: عفونت‌های قارچی پوست سر، بدن، کشاله ران، دست، پا، ناخن و ریش. دکتر شهریار نظری، متخصص پوست و مو، در ادامه این چند نوع عفونت و علل آن را بررسی می‌کند.
دکتر پروانه ساکت
متخصص پوست و مو
قارچ‌های پوستی را چطور درمان کنیم؟
خوشبختانه داروهای متعدد و موثری در دو دهه اخیر وارد بازار دارویی ایران شده است. یکی، دو هفته بعد از مصرف داروهای خوراکی علائم بالینی بسیار کاهش یافته یا ضایعه به ظاهر بهبود می‌یابد. اما نکته مهم در درمان این است که اگر دارو را طبق دستور پزشک و تا پایان دوره درمان مصرف نکنید، ممکن است ضایعات قارچی بعد از مدتی برگردند. انواع داروهای خوراکی، پمادهای موضعی ضدقارچ، شامپوهای ضدقارچ سر، شامپو ضدشوره و… برای درمان قارچ‌های پوستی وجود دارند که می‌توان از آنها استفاده کرد. تاکید می‌کنیم که مهم‌تر از درمان، پیشگیری از عفونت‌های قارچی است. با رعایت بهداشت فردی، تعویض روزانه لباس‌ها، استفاده از لوازم اصلاح فردی، شست‌وشوی منظم لباس‌ها و جوراب و کفش‌ها و… همگی از راه‌های پیشگیری از عفونت‌های قارچی هستند. اینها نکاتی است که دکتر ساکت، متخصص پوست و مو، درباره درمان عفونت‌های قارچی می‌گوید.
چطور قارچ‌ها را شناسایی کنید
عفونت هایی که ممکن است برخی اندام های بدن مثل بازوها و صورت را درگیر کنند، معمولا حلقوی شکلند؛ قسمت مرکزی آن سالم بوده یا ممکن است دارای پوسته‌ریزی باشد و حاشیه آنها پوسته‌پوسته است. این نوع از قارچ‌ها معمولا ظاهری قرمزرنگ دارند و دارای خارش هستند.
پیشگیری از عفونت قارچی بدن
پوست را پس از استحمام یا تعریق شدید خشک کنید و همیشه سعی کنید پوست‌تان را خشک نگه دارید؛ لباس تنگ نپوشید، جوراب‌ها را به‌طور مکرر عوض کنید، کفش‌های روباز یا صندل بپوشید، به مناطقی از بدن که زیاد عرق می‌کنند پودر تالک بمالید.
روی سرت قارچ روییده؟
ابتلا به عفونت‌های قارچی معمولا در بزرگسالان بسیار نادر است اما در کودکان 4 تا 14 ساله دیده می‌شود. موها از قسمت میانی می‌شکنند و می‌ریزند و اغلب، پوست سر، قرمز و در قسمت‌های مبتلا پوسته‌پوسته و خارش‌دار است.
عفونت قارچی پا را چطور درمان کنیم؟
برای درمان بیماری، کفش‌های خود را پس از استحمام خشک کنید، کفش‌های دارای تهویه مناسب بپوشید، از جوراب‌هایی استفاده کنید که پاها را خشک نگه می‌دارند، در استخرهای عمومی از دمپایی مخصوص به خود استفاده کنید و از پوشیدن کفش برای مدت طولانی خودداری کنید. اگر می‌توانید ساعاتی از روز کفش را درآورده و دمپایی به پا کنید.
بیماری «پای ورزشکاران»
در این نوع عفونت قارچی که به‌نام عفونت «پای ورزشکاران» آن را می شناسند، فضای بین انگشتان و کف پاها را درگیر می‌کند. این بیماری در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب، در صورت پوشیدن کفش‌های تنگ در فعالیت‌های ورزشی زیاد و در افراد دچار ضعف سیستم ایمنی بیشتر دیده می‌شود. در این نوع عفونت خارش کف پاها و بین انگشتان پا وجود دارد و پوست به شکل سفید و پوسته پوسته در می‌آید. سرانجام پوست آن ناحیه نرم می‌شود و حاشیه‌های ضایعه به آسانی جدا می‌شوند. گاهی ترشح آبکی هم ممکن است وجود داشته باشد.
علامتی که باید جدی بگیرید
نوع دیگری از قارچ وجود دارد که «خارش آرایشگران» هم گفته می‌شود و از علل ایجاد فولیکولیت است. این نوع عفونت در محل رویش ریش در صورت و زیر گردن به وجود می‌آید. کشاورزان (به‌دلیل شیوع بیشتر انتقال قارچ از حیوان به انسان نسبت به انتقال از انسان به انسان) بیش از دیگران درمعرض این بیماری قرار دارند. ضایعات این نوع عفونت ممکن است سطحی و خفیف، عمیق و ملتهب یا حلقوی و منتشر باشند. نوع سطحی موجب قرمزی منتشر و ایجاد پاپول‌ها و پوستول‌های چرکی اطراف فولیکول می‌شوند و ممکن است موهای ناحیه شکننده و کدر شوند. نوع ملتهب معمولا با گرفتاری یک طرفه چانه، گردن یا اطراف فک بالا (و بدون گرفتاری لب) همراه است و ضایعات گرهی همراه با دلمه و چـرک شبیـه آبسه ایجاد می‌شوند و موهای ناحیه شکننده می‌شوند و می‌ریزند. در نوع حلقوی، تاول‌های چرکی در دور ضایعه و پوسته ریزی در وسط دیده می‌شود.
چه نشانه‌هایی دارد؟
معمولا این نوع عفونت قارچی موجب بروز راش‌های پوسته ریز همراه با سوزش یا خارش و معمولا بدون درد، در ناحیه کف دست‌ها می‌شود. عفونت ممکن است در هر نقطه از دست ایجاد شود ولی معمولا روی کف دست‌ها یا در فضای بین انگشتان روی می‌دهد. در صورتی که عفونت درمان نشود، ممکن است موجب ترک‌خوردگی پوست شود. همچنین عفونت می‌تواند موجب مرطوب شدن پوست ناحیه مبتلا شود. گاهی پوست اطراف محل مبتلا عفونی می‌شود و سلولیت به‌وجود می‌آید.
سراغ کدام نواحی بدن می‌رود؟
معمولا این نوع عفونت قارچی موجب بروز راش‌های پوسته ریز توام با سوزش و خارش می‌شود. معمولا راش‌ها قرمزرنگ و دارای پوسته همراه با لبه‌های واضح هستند و اغلب به سمت خارج گسترش می‌یابند و قسمت مرکز آنها با گسترش راش سالم می‌شود. معمولا راش‌ها دردناک نیستند، ولی ممکن است موجب مرطوب شدن پوست محل شوند و پوست اطراف، عفونی شود و تولید التهاب کند.
چه کسانی بیشتر درمعرض خطر هستند؟
افراد چاق یا بیماران دیابتی و ورزشکاران به‌دلیل اینکه بیش از دیگران عرق می‌کنند، بیشتر درمعرض خطر ابتلا به قارچ‌های پوستی قرار دارند. به‌علاوه برخی مشاغل مثل افرادی که در سالن‌های ورزشی، خصوصا استخرها مشغول کار هستند یا کسانی که به‌دلیل شغل خود مجبورند ساعات زیادی کفش و لباس کار به تن داشته باشند، افرادی که در مکان‌های عمومی بزرگ (مثل پادگان یا خوابگاه‌های دانشجویی) زندگی می‌کنند و… بیش از دیگران درمعرض ابتلا به این مشکلات هستند.
درمان را پشت گوش نیندازید
گاهی اوقات ممکن است برخی افراد تصور کنند، قارچ‌های پوستی مشکل جدی نیستند و احتمالا خود به خود بهبود می‌یابند، بنابراین امکان دارد درمان را به تعویق بیندازند یا هیچ‌وقت برای درمان اقدام نکنند. باید بگوییم قارچ‌های پوستی ممکن است بسیار واگیردار باشند و به سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. به‌علاوه به‌دلیل عوارض ناشی از این قارچ‌ها برای خود فرد از‌جمله التهاب، سوزش، خارش و… حتما باید هرچه زودتر درمان شوند و نباید به امید درمان خود به خود بود. مسلما هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید نتیجه بهتر خواهد بود. در این صورت هزینه‌های درمان هم کمتر خواهد بود.
منبع: مجله ی سیب سبز