حساسیت غذایی یک بیماری است که در آن غذاهای خاص سبب پاسخ ایمنی غیر طبیعی می شود.
آن به این علت است که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه برخی از پروتئین ها را در یک ماده غذایی مضر به رسمیت می شناسد پس از آن بدن شما یک اقدامات حفاظتی وسیعی از جمله آزاد کردن مواد شیمیایی مانند هیستامین (عامل التهاب) را راه اندازی می کند.
برای افرادی که حساسیت غذایی دارند حتی قرار گرفتن در معرض مقادیر بسیار کمی از مواد غذایی دارای مشکل می تواند یک واکنش آلرژیک شود.
علائم می تواند در هر نقطه از چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض تا چند ساعت بعد رخ دهد و آنها ممکن است شامل برخی از موارد زیر:
- تورم زبان، دهان و یا صورت
- اشکال در تنفس
- فشار خون پایین
- استفراغ
- اسهال
- کهیر
- بثورات خارش دار
بسیاری عدم تحمل غذایی دارند که اغلب با آلرژی غذایی اشتباه می شود.
با این حال، عدم تحمل غذایی هرگز سیستم ایمنی بدن را گرفتار نمی کند این به این معنی است که عدم تحمل غذایی به شدت می تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیرقرار دهد ولی تهدید کننده حیات نیست.
آلرژی غذایی را درست می توان به دو نوع اصلی آنتی بادی IgE یا آنتی بادی غیر IgE تقسیم کرد آنتی بادی یک نوع پروتئین خون است که توسط سیستم ایمنی بدن شما برای تشخیص و مبارزه با عفونت استفاده می شود. در IgE آلرژی غذایی، آنتی بادی IgE توسط سیستم ایمنی بدن شما آزاد می شود در یک غیر IgE آلرژی غذایی، آنتی بادی IgE آزاد نمی شود و دیگر بخش های سیستم ایمنی بدن برای مبارزه و درک تهدید استفاده می شود.
در اینجا هشت تا از شایع ترین آلرژی غذایی بحث می شود.
1. آلرژی به شیر گاو
آلرژی به شیر گاو اغلب در نوزادان و کودکان دیده می شود به ویژه هنگامی که آنها در معرض پروتئین شیر گاو قرار گیرند که قبل از شش ماه سن می باشد.
این یکی از شایع ترین آلرژی کودکی است که 2 – 3 درصد از نوزادان و کودکان نوپا را تحت تاثیر قرار می دهد.
با این حال، حدود 90 درصد از کودکان با این شرایط تا سه سالگی رشد می کنند و آن در بزرگسالان بسیار کمتر رایج است.
آلرژی به شیر گاو می تواند در هر دو اشکال IgE و غیر IgE در رخ دهد اما IgE در آلرژی به شیر گاو از رایج ترین و به طور بالقوه جدی ترین هستند.
کودکان و بزرگسالان با حساسیت IgE تمایل دارند که در عرض 5 – 30 دقیقه بعد از خوردن شیر گاو یک واکنش نشان دهند آنها نشانه هایی مانند تورم، خارش، کهیر، استفراغ و در موارد نادر آنافیلاکسی را تجربه می کنند.
در حساسیت غیر IgE معمولاً علائم مبتنی بر روده بیشتر شبیه استفراغ، یبوست یا اسهال، و همچنین التهاب دیواره روده است.
در آلرژی غیر IgE به شیر تشخیص می تواند بسیار دشوار باشد دلیل این است که گاهی اوقات علائم می تواند عدم تحمل نشان را دهد و هیچ تست خونی برای تشخیص آن وجود دارد.
اگر تشخیص آلرژی به شیر گاو مشخص شده باشد تنها درمان جلوگیری از شیر گاو و غذاهای حاوی آن است این شامل هر گونه مواد غذایی و یا نوشیدنی هایی که شامل:
- شیر
- پودر شیر
- پنیر
- کره
- مارگارین
- ماست
- خامه
- بستنی
در تغذیه با شیر مادر برای نوزادان با آلرژی ممکن است لازم به حذف شیر و غذاهای حاوی آن از رژیم غذایی مادر باشد.
برای کودکانی نمی توانند از شیر مادر تغذیه شوند یک شیرخشک مبتنی بر شیر گاو مناسب برای توسط پزشک اطفال توصیه می شود.
2. حساسیت به تخم مرغ
آلرژی تخم مرغ دومین علت شایع آلرژی غذایی در کودکان است.
با این حال، 68٪ از کودکانی که به تخم مرغ آلرژی دارد آلرژی آنها تا 16 سالگی ادامه پیدا می کند.
علائم این بیماری شامل:
- استرس گوارشی مثل معده درد.
- واکنش های پوستی، مانند کهیر یا راش.
- مشکلات تنفسی.
- آنافیلاکسی (که نادر است)
با این حال بسیاری از پروتئین های که باعث آلرژی می شوند در سفیده تخم مرغ یافت می شود لذا آلرژی در سفیده تخم مرغ شایع تر است.
مانند سایر آلرژی ها، درمان برای آلرژی به تخم مرغ یک رژیم غذایی عاری از تخم مرغ است.
با این حال، شما ممکن است مجبور به اجتناب از همه مواد غذایی مرتبط با تخم مرغ باشید تخم مرغ گرم می تواند شکل پروتئین ایجاد کننده آلرژی را تغییر دهد این می تواند مضر بودن آن توسط بدن را متوقف کند بدین معنی که کمتر باعث یک واکنش می شود.
در واقع، یک مطالعه نشان داده است که حدود 70 درصد از کودکان با آلرژی به تخم مرغ می تواند خوردن بیسکویت و یا کیک حاوی یک جزء تخم مرغ پخته شده را تحمل کنند.
با این وجود، این مورد برای همه نیست و عواقب ناشی از خوردن تخم مرغ
3. حساسیت به آجیل درختی
حساسیت به آجیل درختی، آلرژی به برخی از مغزها و دانه هایی است که از درختان بدست آمده باشند.
برخی از نمونه های آجیل درختی عبارتند از:
- آجیل برزیلی
- بادام ها
- کاشو (بادام هندی)
- آجیل ماکادمیا
- پسته
- آجیل کاج
- گردو
آنها توصیه به اجتناب از همه نوع آجیل درختی می شوند حتی اگر آنها تنها به یک یا دو نوع حساسیت دارند.
دلیل این است که به یک نوع از آجیل درخت آلرژی داشتن خطر ابتلا به آلرژی به انواع دیگر آجیل درختی را افزایش می دهد.
علاوه بر این، جلوگیری از تمام آجیل ها نه فقط یک یا دو نوع آسان تر است و بر خلاف برخی از آلرژی های دیگر، حساسیت به آجیل درختی معمولاً یک بیماری مادام العمر است.
آلرژی نیز می تواند بسیار شدید باشد و آلرژی آجیل درختی مسئول حدود 50 درصد از مرگ و میر ناشی از آنافیلاکسی می باشد.
به این دلیل، افراد مبتلا به آلرژی آجیل درختی (و نیز سایر آلرژی های به طور بالقوه تهدید کننده حیات) توصیه به حمل قلم EPI در تمام اوقات می شوند.
قلم EPI یک دستگاه برای تزریق آدرنالین توسط خود فرد بعد از شروع به یک واکنش آلرژیک شدید است.
زمانی تزریق انجام شود اثرات آلرژی معکوس می شود و جان فرد نجات پیدا می کند.
4. حساسیت به بادام زمینی
مانند آلرژی آجیل درختی، آلرژی بادام زمینی بسیار رایج است و می تواند سبب واکنش های شدید و بالقوه کشنده آلرژیک شود.
کسانی که به بادام زمینی آلرژی دارند اغلب به آجیل درختی نیز حساسیت دارند. چون حساسیت به بادام زمینی اغلب در بین مردم شناخته شده نیست تصور بر این است که افراد با سابقه خانوادگی آلرژی به بادام زمینی بیشتر در معرض خطر هستند.
به این دلیل، قبلا تصور می شد که معرفی بادام زمینی از طریق رژیم غذایی مادر و تغذیه با شیر مادر ممکن است حساسیت به بادام زمینی آغاز شود.
آلرژی بادام زمینی روی حدود 4 – 8 درصد کودکان و 1 – 2 درصد از بزرگسالان تاثیر می گذارد. با این حال، در حدود 15 – 22٪ از کودکان که دچار حساسیت به بادام زمینی هستند تا سال های نوجوانی آنها ادامه پیدا می کند.
مانند سایر آلرژی ها، یک حساسیت به بادام زمینی با استفاده از ترکیبی از سابقه بیمار، تست پوستی، آزمایش خون و چالش های مواد غذایی تشخیص داده می شود.
در حال حاضر، تنها درمان موثر اجتناب کامل از بادام زمینی و محصولات حاوی بادام زمینی است. با این حال، درمان های جدید هستند که برای کودکان مبتلا به آلرژی بادام زمینی توسعه یافته است این شامل دادن مقادیر دقیق و کوچکی از بادام زمینی تحت نظارت دقیق پزشکی برای حساسیت زدایی می باشد.
5. حساسیت به صدف
در حساسیت به سخت پوستان بدن شما به پروتئین سخت پوستان و نرم تنان از خانواده های ماهی حمله می کند که به عنوان آلرژی به سخت پوستان شناخته می شود.
نمونه هایی از سخت پوستان عبارتند از:
- حلزون
- میگو
- خرچنگ دریایی
- خرچنگ خار دار
- ماهی مرکب
- حلزون اسکالوپ
شایع ترین عامل آلرژی به غذاهای دریایی یک پروتئین به نام تروپوماسین است. پروتئین های دیگر که ممکن است نقشی در تحریک پاسخ ایمنی بازی کنند عبارت از کیناز، آرژنین و زنجیره سبک میوزین می باشد.
علائم آلرژی به صدف معمولاً به سرعت رخ می دهد و شبیه به دیگر آلرژی غذایی IgE هستند.
با این حال، تشخیص آلرژی غذاهای دریایی واقعی از یک واکنش های جانبی به یک آلاینده از غذاهای دریایی، مانند باکتری ها، ویروس ها و انگل ها گاهی اوقات می تواند سخت باشد.
دلیل این است که علائم مسائل گوارشی مانند استفراغ، اسهال و درد معده می تواند در هر دو مشابه باشد.
حساسیت به سخت پوستان با گذشت زمان حل و فصل نمی شود به طوری که بسیاری از افراد با این شرایط باید تمام سخت پوستان را از رژیم غذایی خود برای جلوگیری از داشتن یک واکنش آلرژیک حذف کنند.
جالب توجه است، حتی بخارات ناشی از پخت و پز سخت پوستان می تواند واکنش های آلرژی را در کسانی که حساسیت دارند آغاز کند. این به این معنی است که بسیاری از مردم دارای حساسیت به سخت پوستان باید از رفتن به مکان هایی که غذاهای دریایی پخت و پز می شود اجتناب کنند.
6. حساسیت به گندم
حساسیت به گندم واکنش آلرژیک به یکی از پروتئینهای موجود در گندم است.
این امر بیشترین تاثیر را در کودکان می گذارد. اگر چه، کودکان با آلرژی به گندم اغلب با آن تا زمان رسیدن به سن 10 سال بزرگ می شوند
مانند سایر آلرژی ها، آلرژی به گندم می تواند سبب استرس گوارش، کهیر، استفراغ، بثورات و تورم شود و در موارد شدید، آنافیلاکسی رخ می دهد.
این است که اغلب با بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک می تواند گیج کننده باشد زیرا علائم گوارشی مشابه دارند.
با این حال، آلرژی به گندم درست باعث پاسخ ایمنی به یکی از صدها پروتئین موجود در گندم است. این واکنش می تواند شدید باشد و گاهی حتی منجر به مرگ می شود.
از سوی دیگر، بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک تهدید کننده حیات نیستند. این ها واکنش های ایمنی غیر معمول به گلوتن گندم می باشد.
افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن غیر سلیاک باید از گندم و سایر غلات حاوی پروتئین گلوتن اجتناب کنند.
افراد مبتلا به آلرژی گندم تنها نیاز به اجتناب از گندم دارند و می توانند گلوتن از دانه هایی که حاوی گندم نباشد را تحمل کند.
حساسیت به گندم اغلب از طریق آزمایش پوستی تشخیص داده می شود.
تنها درمان جلوگیری از گندم و محصولات حاوی گندم است. این به این معنی است که باید از غذاها و همچنین محصولات زیبایی و آرایشی شامل گندم اجتناب کنند.
7. حساسیت به سویا
آلرژی به سویا حدود 0.4 درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد و به طور معمول در نوزادان و کودکان زیر سه سال دیده می شود.
آنها توسط یک پروتئین در دانه سویا یا حاوی محصولات سویا رخ می دهد. با این حال، حدود 70٪ از کودکانی که به سویا آلرژی دارند با آلرژی یزرگ می شوند.
علائم می تواند شامل ایجاد خارش و سوزش دهان و آبریزش بینی تا راش و آسم یا مشکلات تنفسی باشد. در موارد نادر، یک حساسیت به سویا همچنین می توانید سبب آنافیلاکسی شود.
جالب توجه است، تعداد کمی از بچه ها که به شیر گاو حساسیت دارند به سویا نیز حساسیت دارند.
محرک های غذایی متداول حساسیت به سویا شامل سویا و محصولات سویا مانند شیر سویا یا سس سویا است. از آنجا که سویا در بسیاری از غذاها یافت می شود خواندن برچسب مواد غذایی خیلی مهم است.
مانند سایر آلرژی ها، تنها درمان برای آلرژی سویا اجتناب از سویا است.
8. آلرژی به ماهی
آلرژی به ماهی رایج است و تا حدود 2 درصد از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد
بر خلاف دیگر آلرژی ها، آلرژی به ماهی در طول زندگی غیر معمول نیست 40٪ از توسعه آلرژی به ماهی در بزرگسالان است.
مانند آلرژی سخت پوستان، یک حساسیت ماهی می تواند سبب یک واکنش آلرژیک جدی و بالقوه کشنده شود. علائم اصلی استفراغ و اسهال هستند اما در موارد نادر، آنافیلاکسی نیز می تواند رخ دهد.
این به این معنی است که کسانی که به ماهی حساسیت دارند معمولاً باید قلم EPI را با خود حمل کنند تا اگر به طور تصادفی با خوردن ماهی دچار آلرژی شدند استفاده نمایید.
از آنجا که علائم می تواند مشابه باشد یک حساسیت به ماهی گاهی اوقات با یک واکنش به یک آلاینده در ماهی مانند باکتری ها، ویروس ها و یا سموم اشتباه گرفته می شود.
همچنین سخت پوستان و ماهی دارای باله نمی توانند پروتئین های مشابه را حمل کنند لذا افرادی که آلرژی به سخت پوستان دارند ممکن است به ماهی آلرژی نداشته باشند.
با این حال، بسیاری از مردم با حساسیت به ماهی با یک یا چند نوع از ماهی حساسیت دارند.
غذاهای حساسیت زای دیگر
8 آلرژی غذایی که در بالا ذکر شدند شایع ترین هستند.
با این حال، بسیاری دیگر نیز وجود دارد.
آلرژی های غذایی کمتر شایع می توانند مجموعه ای از نشانه ها ، اعم از خارش خفیف لب و دهان (شناخته شده به عنوان سندرم آلرژی دهانی) تا آنافیلاکسی تهدید کننده زندگی را ایجاد کنند.
برخی از آلرژی های غذایی کمتر شایع عبارتند از:
- بذر کتان
- دانه کنجد
- هلو
- موز
- آوکادو
- کیوی
- میوه گل ساعتی
- کرفس
- سیر
- دانه های خردل
- تخم بادیان رومی که بصورت ادویه بکار میرود
- بابونه
آیا شما فکر می کنید یک حساسیت غذایی دارید؟
گاهی اوقات تشخیص آلرژی غذایی و عدم تحمل غذایی از هم مشکل است.
در صورت شک شما به یک آلرژی غذایی، این مهم است که با دکتر خود صحبت کنید.
برای پیدا کردن اینکه آیا شما آلرژی و یا عدم تحمل دارید دکتر شما احتمالاً تعدادی از تست های تشخیصی را انجام می دهد.
که شامل:
بررسی رژیم غذایی: یک بررسی مفصل از غذاهای خورده شده، از جمله زمان و علائم انجام می شود.
تست خراش پوستی: مقدار کمی از مواد غذایی را با استفاده از یک سوزن کوچک که به پوست “آغشته” می کنند. و سپس برای یک واکنش پوست را تحت نظارت قرار می دهند.
آزمایش خون: در برخی شرایط، خون کشیده خواهد شد و سطح آنتی بادی IgE اندازه گیری می شود.
اگر شما به مواد غذایی حساسیت دارید با دکتر خود در مورد چگونگی مدیریت آن صحبت کنید. دکتر شما ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه برای کمک به مدیریت رژیم غذایی ارجاع دهد.