تریاک خالص در واقع عصاره خشک شده گیاه خشخاش است که از تیغ زدن کاسبرگ آن به دست می آید. در ترکیب این ماده مخدر درصد قابل توجهی مورفین وجود دارد که مصرف این ماده بعد از مدتی باعث به وجود آمدن مقاومت یا تولرانس در بدن شده و بدن به مقداری که تاکنون مصرف شده عکس العمل سابق را نشان نمی دهد.بنابراین فرد باید هر بار بیش از دفعه قبل مصرف داشته باشد تا به احساس دلخواه خود دست یابد. لازم به ذکر است که هروئین خود از ترکیبات تغلیظ شده تریاک به شمار می آید.
تریاک به دلیل دارا بودن ترکیبات مُسکن و کاهش دهنده درد در پزشکی نیز مصرف فراوانی دارد به ویژه در قرص های مُسکنی مانند کدئین، داروی تزریقی مورفین و یا شربت متادون. پزشکان از این داروهای به اصطلاح «شبه افیونی» برای کاهش سرفه و اسهال، تسکین درد ناشی از بیماری و جراحت یا جراحی و همچنین معالجه افراد معتاد به دیگر انواع مواد مخدر مانند هروئین استفاده می کنند.