سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد نیازی فوری به ساخت آنتی‌بیوتیک جدید برای ۱۲ خانواده باکتری وجود دارد و این عوامل بیماری‌زا را بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت انسان‌ها توصیف کرد. این سازمان بهداشتی وابسته به سازمان ملل اعلام کرد بسیاری از باکتری‌ها از قبل به ابرمیکروب‌های مرگباری بدل شده‌اند که به بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند.
سازمان جهانی بهداشت گفت، این میکروب‌ها «توانایی‌های ذاتی در یافتن راه‌های جدید برای مقاومت در برابر درمان‌ها دارند» و می‌توانند این مقاومت را از طریق مواد ژنتیکی به سایر باکتری‌ها منتقل کنند و باعث مقاوم شدن آن‌ها هم بشوند. این سازمان اعلام کرد اگر قرار باشد داروهای جدید به‌موقع یافت شوند، لازم است دولت‌ها در بخش پژوهش و توسعه (R&D) سرمایه‌گذاری کنند، زیرا نمی‌توان به سازوکارهای بازار برای افزایش اعتبارات موردنیاز برای مبارزه با این میکروب‌ها اعتماد کرد.
ماری- پل کینی، دستیار نظام‌های بهداشتی و ابداعات مدیرکل سازمان جهانی بهداشت گفت: «مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها در حال افزایش است و به ما به سرعت در حال از دست دادن گزینه‌های درمانی هستیم. اگر قرار باشد حل این مشکل را به نیروهای بازار واگذاریم، آنتی‌بیوتیک‌های جدید که نیازی فوری به آن‌ها وجود دارد، به‌موقع ساخته نخواهند شد.» باکتری‌های مقاوم به دارو مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به چند دارو (MRSA) یا کلستریدیوم دیفیسیل به تهدیدی برای بهداشت جهانی بدل شده‌اند، و درعین‌حال سویه‌های ابرمیکروبی عفونت‌هایی مانند سل و سوزاک اکنون غیرقابل‌درمان هستند. سازمان جهانی بهداشت قبلا هشدار داده بود که ممکن است بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها در این قرن بی‌اثر شوند و بیماران در معرض عفونت‌های مرگبار قرار گیرند و آینده پزشکی به خطر بیفتد. در چنین وضعیتی، اعمال پزشکی کلیدی ازجمله پیوند اعضا، عمل سزارین، جایگزینی مفصل و شیمی‌درمانی آن‌قدر خطرناک خواهند شد که دیگر قابل انجام نخواهند بود. حدود ۷۰۰هزار نفر در سال در سراسر جهان به علت عفونت‌های مقاوم به دارو می‌میرند و اگر اقدامی صورت نگیرد تخمین زده میشود این رقم تا سال ۲۰۱۵ به ۱۰ میلیون نفر برسد.
فهرست «عوامل بیماری‌زای اولویت‌دار» که با همکاری سازمان جهانی بهداشت و پژوهشگران دانشگاه توبینگن در آلمان منتشر شده است، سه رده دارد: بحرانی، بالا و متوسط؛ بر اساس اینکه آنتی‌بیوتیک با چه میزانی از فوریت برای آن باکتری موردنیاز است.
عواملی که برای تعیین باکتری‌های با بیشترین خطر به کار رفته‌اند، شامل میزان‌های مقاومت ایجاد شده از قبل، میزان مرگ‌ومیر ناشی این باکتری‌ها در حال حاضر، شیوع آن‌ها در جوامع و بار تحمیل‌شده ناشی از آن‌ها بر نظام‌های بهداشتی است. گروه بحرانی شامل باکتری‌های مقاوم به چند دارو هستند که به‌طور خاص تهدیدی برای بیمارستان‌ها، آسایشگاه‌ها و سایر تاسیسات مراقبتی و بیمارانی هستند که نیاز به تجهیزاتی مانند دستگاه تهویه مکانیکی یا کاتتر خونی دارند. این باکتری‌های «گرم منفی» شامل آسینتوباکتر، سودوموناس و آنتروباکتریاسه‌های گوناگون (شامل ای‌کولای و کلبسیلا) هستند که می‌توانند عفونت‌های مرگبار مانند ذات‌الریه و عفونت خونی ایجاد کنند. رده‌های دوم و سوم شامل باکتری‌های هستند که به‌طور فزاینده‌ای دارند به داروها مقاوم می‌شوند و بیماری‌های معمول‌تری مانند سوزاک و مسمومیت غذایی ناشی از سالمونلا را به وجود می‌آورند.
برخی از باکتری‌های مقاوم به دارو در این فهرست نیامده‌اند. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد قبلا برنامه‌هایی برای مقابله با سل مقاوم به درمان در جریان است. باکتری‌های دیگری مانند استرپتوکوک‌های گروه A و B و کلامیدیا نیز در این فهرست نیستند، چراکه در حال حاضر تهدیدی عمده برای بهداشت عمومی به شمار نمی‌روند.
سازمان جهانی بهداشت گفت هدف از انتشار این فهرست واداشتن دولت‌ها به اتخاذ سیاست‌هایی برای تشویق پژوهش و توسعه پایه‌ای و پیشرفته است.
سازمان جهانی بهداشت این فهرست را برای اجلاس کشورهای گروه ۲۰ در برلین در آلمان منتشر کرده است که در آن ثروتمندترین کشورهای جهان دراین‌باره بحث می‌کنند که چگونه برای تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید به شرکت‌های داروسازی پول بپردازند، چراکه در غیر این صورت این شرکت‌ها به علت سودآور نبودن برای ساخت این داروها سرمایه‌گذاری نخواهند کرد.
فهرست باکتری‌های مقاوم به دارو
۱) گروه با اولویت بحرانی شامل سه خانواده باکتری است:
– سودوموناس آئروژینوزا، مقاوم به کارباپنم
– انتروباکتریاسه، مقاوم به کارباپنم، تولیدکننده ESBL
– اسینتوباکتر بومانی، مقاوم به کارباپنم
۲) گروه با اولویت بالا شامل شش خانواده باکتری است:
– انتروکوکوس فاسیوم، مقاوم به وانکومایسین
– استافیلوکوکوس اورئوس، مقاوم به متی‌سیلین، مقاومت متوسط تا کامل به وانکومایسین
– هلیکوباکتر پایلوری، مقاوم به کلاریترومایسین
– چندین گونه کامپیلوباکتر، مقاوم به فلوروکینولون
– سالمونلا، مقاوم به فلوروکینولون
– نایسریا گنوره‌آ، مقاوم به سفالوسپورین، مقاوم به فلوروکینولون
۳) گروه با اولویت متوسط شامل سه خانواده باکتری است:
– استافیلوکوکوس نومونیه، غیرحساس به پنی‌سیلین
– هموفیلوس آنفلوآنزه، مقاوم به آمپی‌سیلین
– چندین گونه شیگلا، مقاوم به فلوروکینولون.
منبع:سپیدآنلاین