هر ساله، بخش چشمگیری از شکایت‌های پزشکی در حوزه همین جراحی‌های زیبایی و پلاستیک است؛ یعنی جایی که بیمار از کرده‌اش پشیمان می‌شود و نه‌تنها زیباتر نمی‌شود، بلکه زیبایی گذشته‌اش را هم از دست می‌دهد. به طور مثال، بر اساس آمارهایی که اخیرا اداره کل پزشکی قانونی استان تهران اعلام کرد، بیشترین شکایات در رابطه با پرونده‌های قصور پزشکی در سال 94 مربوط به جراحی زنان و زایمان و سپس جراحی‌های پلاستیک بوده است.
البته در کل کشور، اوضاع بمراتب بدتر است. چندی قبل، ایرج خسرونیا، رئیس دادگاه بدوی سازمان نظام پزشکی هم جراحی‌های زیبایی و پلاستیک را در صدر تخلفات پزشکی در سال 94 اعلام کرد. هنوز آمار دقیقی از تخلفات پزشکی در حوزه جراحی زیبایی و پلاستیک در سال 95 اعلام نشده است، اما می‌توان احتمال داد که امسال هم مشابه سال‌های گذشته، آمار جراحی‌های زیبایی در این سال، در گروه جراحی‌های پرشکایت باشد.
بی‌تخصص و مهارت دست به تیغ می‌شوند
جراحی‌های زیبایی و پلاستیک را باید در زمره جراحی‌های سودآور به حساب آورد. همین مساله باعث شده، برخی پزشکان که تخصصی هم در حوزه جراحی زیبایی و پلاستیک ندارند، دست به تیغ شوند و در قامت یک جراح زیبایی، به تغییر چهره و اندام متقاضیان، اقدام کنند.
دکتر ابراهیم رزم‌پا، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و کارشناس پزشکی قانونی، تاکید دارد که همین دخالت‌های نابجا در حوزه‌های تخصصی موجب شده که پرونده‌های متعددی از شکایت بیماران در حوزه جراحی‌های زیبایی در پزشکی قانونی تشکیل شود.
به گفته این عضو هیات مدیره انجمن گوش و حلق و بینی که در حوزه جراحی زیبایی بینی نیز فعالیت دارد، یکی از عمده مشکلات حوزه جراحی زیبایی، خلأ قانونی برای برخورد با متخلفان است؛ طوری که در قانون آمده است که هر پزشکی می‌تواند هر اقدام درمانی را در حوزه توانایی‌های خود انجام دهد، اما در صورت شکایت بیمار، پزشک باید پاسخگو باشد.
همین قانون مبهم، به عقیده رزم‌پا، اسباب سوءاستفاده را فراهم کرده است. این کارشناس پزشکی قانونی تصریح می‌کند که فوق‌تخصص‌های جراحی زیبایی و پلاستیک، متخصصان گوش و حلق و بینی برای انجام عمل زیبایی بینی و متخصصان پوست و مو و زیبایی در حوزه اعمال غیرجراحی در حوزه پوست و زیبایی، از جمله پزشکان مجازی هستند که اجازه دارند در حوزه‌های زیبایی، اعمال پزشکی انجام دهند.
رزم‌پا یادآوری می‌کند که حتی صرف داشتن تخصص هم برای اعمال جراحی زیبایی کافی نیست، بلکه برای جراحی زیبایی، پزشک باید حتما جراح باشد و علاوه بر تخصص و تجربه، باید مجوز این اعمال جراحی را از سوی متولیان نظام سلامت هم کسب کرده باشد.
او بر این باور است که باید دایره نظارت بر مطب‌ها و سایر مراکز درمانی ارائه‌دهنده خدمات زیبایی افزایش پیدا کند تا سلامت مردم، بازیچه افراد بی‌تجربه و غیرمتخصص نشود.
یک‌شبه پزشک می‌شوند و جراحی می‌کنند
تخلفات حوزه زیبایی، فقط به پزشکانی که پا در کفش فوق‌تخصص‌های جراحی زیبایی و پلاستیک کرده‌اند، محدود نمی‌شود. به گفته رزم‌پا، کارشناس پزشکی قانونی، بسیاری از تخلف‌های این حوزه از سوی افراد غیرپزشک انجام می‌شود.
وی می‌گوید: گاهی دیده شده تکنیسین اتاق عمل هم به شکل غیرقانونی، اعمال جراحی زیبایی انجام داده است یا برخی افراد غیرپزشک با سوءاستفاده از عنوان پزشک، حتی در مراکز درمانی هم اعمال جراحی زیبایی انجام داده‌اند. در چنین شرایطی، به گفته او باید مسئول فنی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، به شکل قاطع‌تری با این افراد متخلف برخورد کنند.
دکتر علیرضا صابری، فوق‌تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان هم در گفت‌وگو با جام‌جم از زاویه دیگری به تخلف‌های افراد غیرپزشک در حوزه‌های زیبایی اشاره می‌کند و می‌گوید: این روزها کم نیستند آرایشگاه‌های زنانه‌ای که انواع و اقسام اعمال زیبایی مثل لیزر و جوان‌سازی پوست را انجام می‌دهند، در حالی که آنها مجاز به انجام هیچ کدام از این اعمال زیبایی نیستند.
این عضو انجمن جراحان پلاستیک از حال و روز افراد پشیمان شده از جراحی‌های زیبایی سخن می‌گوید و یادآوری می‌کند: شاهد هستیم که بیش از 50 درصد افرادی که به فوق‌تخصص‌های جراحی زیبایی و پلاستیک مراجعه می‌کنند، در گذشته از سوی برخی افراد غیرپزشک یا پزشکان غیرمتخصص، جراحی شده‌اند، اما از نتیجه عمل ناراضی بوده‌اند.
وضعیت آنها طوری است که به گفته صابری، گاهی اصلا نمی‌شود چهره آنها را به وضعیت عادی برگرداند. دامنه این تخلف‌ها در حوزه‌های چاقی و لاغری هم بوفور دیده می‌شود. کافی است جست‌وجویی ساده در فضای مجازی انجام دهید تا با آواری از تبلیغ انواع و اقسام قرص‌های لاغری و اعمال زیبایی مواجه شوید؛ آن هم در حالی که طبق قانون، تبلیغ هرگونه اعمال پزشکی و جراحی، کاملا غیرقانونی است.