از آنجا که سلامت و شادابی شما خوانندگان عزیز جام‌جم برای ما بسیار باارزش است، درصدد برآمدیم ضمن جلب توجه شما بر ضرورت مراقبت از سلامت در تعطیلات نوروز، با کمک دکتر شاهین صالحی متخصص پزشکی – ورزشی پیشنهادهایی را در رابطه با الگوهای ورزشی و حرکتی درایام نوروز برای شما یادآور شویم.
غافلگیری عضلات
افراد متناسب با نوع و میزان فعالیت خود از یک الگوی تقریبا مشخص فعالیت بدنی در طول روز برخوردار هستند. این فعالیت ممکن است در حد سرکار رفتن و جابه‌جایی بین محل کار و منزل باشد و برای تعدادی نیز علاوه بر انجام فعالیت روزمره، حضور در باشگاه‌های ورزشی، پارک یا پیاده‌روی باشد.
صالحی با اشاره به این موضوع می‌گوید: این الگو در تعطیلات نوروز به دلایل مختلف همچون سفررفتن، دید و بازدیدها، به هم خوردن ساعات خواب و بیداری و حضور بیشتر در جمع خانواده تا اندازه‌ای تغییر می‌کند و ممکن است باعث کم تحرکی افراد شود.
وی ادامه می‌دهد: استراحت طولانی‌مدت و نشستن بد و زیاد در برابر تلویزیون باعث ضعف عضلانی و در نتیجه باعث کمردرد و گردن درد می‌شود. به منظور پیشگیری از بروز این مشکلات لازم است افراد از ورزش‌های گردن، پشت و کمر کمک بگیرند و از بی‌تحرکی طولانی اجتناب کنند.
ورزش حرفه‌ای ممنوع !
برخلاف عده‌ای که تعطیلات را فرصتی برای بی‌تحرکی، زیاد خوابیدن و از خانه بیرون نرفتن می‌دانند و این روش را شیوه دلخواه و مناسب خود برای استراحت کردن تعریف می‌کنند، عده‌ای دیگر نیز تعطیلات را زمانی مغتنم برای جبران زمان‌های از دست رفته به منظور تبدیل شدن به یک ورزشکار حرفه‌ای تلقی می‌کنند.
صالحی با تأیید این مطلب تأکید می‌کند: متوسل شدن به هر کدام از این روش‌ها بسیار خطرناک و آسیب زننده است. بدن در عرض یک‌سال عادت به انجام فعالیت محدودی داشته و مواجه کردن آن با ورزش‌های پرتحرکی همچون فوتبال، والیبال یا کوهنوردی سنگین می‌تواند عارضه ساز باشد. ممکن است فرد مبتلا به مشکلات قلبی یا فشار‌خون پنهان باشد که از آن خبر ندارد و انجام فعالیت سنگین به‌صورت ناگهانی باعث آسیب آنها می‌شود. وی تأکید می‌کند: اگر افراد در طول سال ورزش نمی‌کنند یا نسبت به سلامت خود مطمئن نیستند، از انجام ورزش سنگین و حرفه‌ای باید خودداری کنند. اطمینان به معنای این نیست که علامت و نشانه‌ای از درد در یکی از نواحی بدن داشته باشیم. خیلی از افراد ممکن است بظاهر سالم بوده، ولی گرفتگی عروق قلبی، دیابت یا سایر بیماری‌ها را داشته باشند.
پیاده‌روی، بهترین ورزش
منحصر به‌فردترین روشی که اغلب متخصصان بر بی‌خطر بودن و تاثیرات بالای آن بر سلامت اتفاق نظر دارند، پیاده‌روی است. دکتر صالحی، آن را بهترین و مناسب‌ترین ورزش برای تعطیلات نوروز معرفی می‌کند و می‌گوید: با توجه به رطوبت موجود در هوا و کاهش آلودگی هوا توصیه می‌شود افراد در حد توان از 20 دقیقه تا یک ساعت در پارک‌ها و مکان‌های مناسب پیاده‌روی داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: اگر هنگام ورزش یا حتی پیاده‌روی با تپش شدید قلب، افت ناگهانی فشار خون، سرگیجه یا هر علامتی مواجه شدید، به آن توجه و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که افراد می‌خواهند با وسایل ورزشی پارک‌ها ورزش کنند، از وسایل مناسب سن خود باید استفاده کنند.
این متخصص پزشکی ورزشی تأکید می‌کند، افراد از کفش مناسب برای پیاده‌روی استفاده کرده و خانم‌ها از پیاده‌روی با کفش پاشنه بلند و آقایان هم از پیاده‌روی با کفش مهمانی اجتناب کنند.
مراقبت لازم برای دیابتی‌ها
کنترل بیماری دیابت، کنترل و کاهش وزن، آمادگی عضلانی، کاهش نیاز به داروهای خوراکی و انسولین از جمله فواید انجام ورزش برای مبتلایان دیابت است. صالحی درباره مراقبت‌های قابل توجه در حین ورزش توسط این افراد می‌گوید: این افراد همیشه دستگاه قندسنج، قرص‌ها و انسولین را باید به همراه داشته باشند. در کنار این موارد، مواد قندی و کربوهیدرات نیز به همراه داشته باشند چون ممکن است به علت تغییر فعالیت با افت قند خون مواجه شوند که با استفاده از کربوهیدرات (البته به میزان محدود و کنترل شده طبق توصیه پزشک) می‌توانند جلوی افت قند را در حین ورزش بگیرند.
دعوت به آرامش عضلات خسته بعد از پذیرایی
استفاده از ظروف سنگین هنگام پذیرایی، پرکردن سینی چای و خم شدن ممتد باعث خستگی عضلات در پایان مهمانی یا آخر شب برای میزبان می‌شود که با انجام چند حرکت ورزشی می‌توانید آرامش را به عضلات خود بازگردانید.
صالحی انجام حرکات کششی را برای شل‌شدن عضلات مفید می‌داند و می‌گوید: استفاده از حرکات تقویت‌کننده برای تقویت عضلات کمر، دست، پا و گردن در رفع خستگی بدن بسیار موثر است. نمونه این ورزش‌ها را می‌توانید در اینترنت پیدا کنید؛ مانند ورزش کشش پا و بازوی مخالف به مدت 10 تا 15 ثانیه با چند تکرار (حالت چهار دست و پا قرار بگیرید و دست و پای مخالف را بکشید). ایجاد فشار در ناحیه گردن از طریق قرار دادن دست روی پیشانی و فشار آن رو به جلو به مدت 10 تا 15 ثانیه و ادامه این حرکت در هر چهار جهت نیز از جمله ورزش‌هایی است که در منزل و براحتی قابل انجام است. این متخصص پزشکی ورزشی تأکید می‌کند: قطع یکباره ورزش هم اصلا کار درستی نبوده و آسیب زننده است.
ضرورت و فواید پیاده‌روی
کاهش 58 درصدی خطر ابتلا به دیابت نوع 2، تقویت قلب، کاهش سرعت تحلیل استخوان‌ها، تسکین و درمان افسردگی، کاهش میزان خطر ابتلا به سرطان پستان و کولون (روده بزرگ)، افزایش سلامت عمومی بدن، تناسب اندام و پیشگیری از مشکلات از اسکلتی، عضلانی و چاقی، فواید حاصل از پیاده‌روی روزانه است.
ورزش بچه‌ها را به بازی تبدیل کنید
افزایش حجم کالری و ایجاد عادات غذایی اشتباه و در نتیجه چاقی، از دستاوردهای نوروز برای بچه‌ها می‌تواند باشد. به والدین توصیه می‌شود به ورزش کردن بچه‌ها در قالب بازی بیشتر توجه کنند.بسیار مهم است که ورزش و بازی بچه‌ها شکل رقابت و برد و باخت نداشته باشد تا علاوه بر ترغیب آنها به ورزش، مانع مصدومیت احتمالی کودکان شویم.