چرا استخوان شست پا کج می‌شود؟
دکتر حسین فراهینی، ارتوپد معتقد است: ایجاد قوزک شست پا ممکن است به‌دلیل مسائل ژنتیک، مادرزادی یا مشکلات داخلی پا ازجمله اختلالاتی در ساختار پا ایجاد شود. همچنین پوشیدن کفش پنجه تنگ، سایز کوچک‌تر یا کفش‌هایی که جای کافی برای انگشتان ندارند، ایجاد شود. زمانی که بیمار برای درمان مراجعه می‌کند، با استفاده از بالشتک روی برجستگی استخوان، می‌توان درد را به حداقل رساند. گاهی اوقات پزشکان برای بیمارانی که به چنین مشکلی مبتلا شده‌اند فاصله انداز بین انگشتان یا همان اسپیسر را پیشنهاد می‌کنند. در صورت تجویز فاصله انداز توسط پزشک این اسپیسر در فاصله بین انگشت اول و دوم بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروسه معالجه است که طول درمان چندان کوتاهی هم ندارد. اگر درمان طبی آن‌طور که باید و شاید موثر واقع نشود و بیمار همچنان با همان مشکلات درگیر باشد، جراحی توصیه‌ای است که پیش روی بیمار قرار می‌گیرد. در عمل جراحی این انحراف استخوانی اصلاح خواهد شد. درواقع با برش استخوانی سطح برجسته صاف می‌شود و البته تاندون‌ها نیز بالانس خواهند شد و به این ترتیب است که اصلاح قوز پا انجام می‌گیرد. با این اوصاف انحراف استخوانی که این روزها بین مردم به‌خصوص خانم‌ها بسیار شایع شده، رفع و رجوع می‌شود.
از هالوکس والگوس چه می دانید؟
انحراف انگشت شست پا که در بسیاری از افراد رایج است، به شکل قوز خود را نشان می‌دهد و مشکلات زیادی را برای افراد ایجاد می‌کند. شاید ندانید که اسم علمی انحراف شست پا، هالوکس والگوس است. این تغییر در شست پا و به‌دلایل مختلف بروز می‌کند. قوز انگشت شست پا با انحراف اولین استخوان کف پا به سمت داخل و منحرف شدن اولین بند انگشت شست به سمت خارج ایجاد می‌شود. در این حالت قسمت پایینی شست پا زاویه‌دار می‌شود و درنهایت استخوانی کمی پایین‌تر از شست پای فرد بیرون می‌زند که به قوز پا معروف است.
چه عوارضی دارد؟
بر اثر به وجود آمدن عارضه قوز شست پا ممکن است قرمزی مفصل و تغییر جهت انگشت شست به سمت انگشتان دیگر هنگام پیاده‌روی ایجاد شود. از طرفی نگرانی مسائل مربوط به زیبایی هم در میان است و از طرف دیگر با بروز این قوز و تغییر شکل ظاهر پا فرد به مرور در انتخاب کفش دچار مشکل می‌شود، به‌طوری‌که مجبور است کفش‌های بزرگ‌تر از سایز خود انتخاب کند تا از میزان فشار وارد شده بر آن بکاهد.
وقتی درد امان‌تان را می‌برد
افرادی که به کج شدگی شست پا مبتلا هستند، معمولا احساس درد را تجربه می‌کنند و معمولا زمانی به فکر مداوا می‌افتند که درد ایجاد شده باشد. این دردها معمولا پیشرونده است و ممکن است سال‌ها ادامه داشته باشد. این درد ممکن است به‌تدریج افزایش یابد یا براثر فعالیت بر شدت آن افزوده شود. ممکن است بیمار درد عمیق یا شدیدی را هنگام راه رفتن در مفصل MTP شست پا احساس کند و این درد هنگام انجام فعالیت‌های خاصی تشدید شود. این می‌تواند نشانه از بین رفتن غضروف داخل مفصلی باشد.
انگشت‌های دیگر هم درگیر می‌شوند
وقتی انگشت شست به سمت انگشت‌های دیگر کج شود، در حقیقت در چنین حالتی فضا برای انگشت دوم و انگشت‌های بعدی هم تنگ می‌شود. در چنین وضعیتی اصلا غیرطبیعی نیست اگر بیمار مشاهده کند که علاوه بر بیرون زدن قوز پا، انگشت دوم وی هم برجسته شده است.
چرا به وجود می آید؟
قوز یا انحراف شست پا می‌تواند زمینه ارثی داشته باشد؛
به طوری‌که در بین افراد خانواده فرد مبتلا، مواردی از این عارضه دیده می‌شود. به‌علاوه ممکن است این مشکل به‌طور مادرزادی بروز کند تا جایی‌که حتی ممکن است نوزادی با این عارضه به دنیا بیاید یا در اوایل کودکی خود را نشان دهد. شرایط متفاوتی که برای ساختار داخلی پا به‌وجود می‌آید مانند پای صاف، انعطاف بیش از حد لیگامنت‌های پا، ساختار غیرطبیعی استخوان و شرایط خاص عصب‌های بدن همگی می‌توانند باعث این عارضه شوند که همه زمینه ارثی دارند.
خودتان هم ممکن است مقصر باشید
در بسیاری از موارد انحراف و کج شدن شست پا به‌دلیل اختلالاتی غیر از مسائل مربوط به ژنتیک است. این قضیه یعنی بیرون زدن قوز پا ارتباط مستقیمی با بالا رفتن سن، وزن و پهن شدن قسمت جلوی پا خواهد داشت. این مشکل ممکن است بر اثر پوشیدن کفش نامناسب و پنجه تنگ هم ایجاد شود. بنابراین در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود تا جایی‌که شیوع آن در خانم‌ها ۹برابر آقایان است و ممکن است برای بسیاری از افراد، خصوصا خانم‌های جوان مشکلات روانی-اجتماعی به‌دنبال داشته باشد.
این بیماری پیشرفت می‌کند؟
گاهی اوقات انحراف شست پا ممکن است در همان شکل و حالت ابتدای شروع بیماری باقی بماند؛ اما گاهی اوقات هم ممکن است بر اثر ادامه فعالیت‌های نامناسب و استفاده از کفش‌های آسیب‌زا، وضعیت بدتر شود. در چنین حالتی ممکن است درد بیشتر شود، بیرون زدگی و قوز پا افزایش یابد و فعالیت‌های روزمره فرد مختل شود.
کی برای درمان اقدام کنید؟
پزشک، پاها را هنگامی که بیمار روی پا ایستاده معاینه می‌کند. البته بخش مهم معاینه هنگامی باید انجام گیرد که بیمار قدم می‌زند. در این معاینات پزشک می‌تواند متوجه شدت درد و مشکلاتی که بر اثر این عارضه به‌وجود آمده، شود. به‌علاوه شیوه راه رفتن غیرنرمال می‌تواند به تعیین عواملی که باعث کج شدن انگشت شود، کمک کند. برای تشخیص مشکلات دیگری که همراه با این عارضه به‌وجود آمده‌اند، هم پزشک به موقعیت شست پا نسبت به انگشتان دیگر توجه می‌کند. بعد از همه این مراحل می‌توان برای درمان تصمیم مناسب را گرفت.
منبع:مجله ی سیب سبز