دکتر بابک مهشیدفر*: کودکان قشر آسیب‌پذیری هستند که نیاز به مراقبت‌های مدام دارند، به‌خصوص در مواقعی که ازدحام کاری و جمعیتی وجود دارد، ممکن است فقط چند لحظه دور از دید ماندنشان باعث شود اتفاقی که نباید بیفتد، رخ دهد.
نزدیک سال نو هستیم و اتفاق‌های ناگوار که برای کودکان رخ می‌دهد نسبت به روزهای دیگر سال بیشتر می‌شود. برای جلوگیری از این حوادث بهتر است والدین به این نکات توجه کنند.
1. در خانه‌تکانی
اواخر اسفندماه همه به فکر خانه‌تکانی هستند. این کار به خودی‌خود خطرناک نیست ولی توجه مادر به تمیز کردن خانه، گاهی باعث غفلت از کودک می‌شود. بیشتر خانه‌ها آپارتمانی هستند و برای تمیز کردن خانه نیاز به باز کردن در و پنجره‌هاست. خروج کودک از خانه به‌خصوص کودکی که هنوز قدرت تشخیص ندارد ممکن است باعث گم‌شدن او شود. یادتان باشد که هیچ‌گاه به اینکه ارتفاع پنجره یا تراس از کف آپارتمان زیاد است و قد کودک به لبه پرتگاه نمی‌رسد، اطمینان نکنید.
اواخر اسفندماه همه به فکر خانه‌تکانی هستند. این کار به خودی‌خود خطرناک نیست ولی توجه مادر به تمیز کردن خانه، گاهی باعث غفلت از کودک می‌شود. بیشتر خانه‌ها آپارتمانی هستند و برای تمیز کردن خانه نیاز به باز کردن در و پنجره‌هاست. خروج کودک از خانه به‌خصوص کودکی که هنوز قدرت تشخیص ندارد ممکن است باعث گم‌شدن او شود. یادتان باشد که هیچ‌گاه به اینکه ارتفاع پنجره یا تراس از کف آپارتمان زیاد است و قد کودک به لبه پرتگاه نمی‌رسد، اطمینان نکنید.
کودکان توانایی بالا کشیدن بدن خود را دارند و این کار ممکن است باعث پرت شدن آنها به پایین شود. متاسفانه کمتر کودکی است که از پرت شدن جان سالم به در ببرد. مراقب ظروف شیشه‌ای که از بوفه، برای تمیز کردن خارج می‌شوند، باشید. احتمال شکستگی ظروف و آسیب‌رسیدن به کودک کنجکاو وجود دارد. در صورت ایجاد پارگی به سرعت پارچه تمیزی را روی محل آسیب‌دیده قرار داده و به آرامی آن را فشار دهید و کودک را به درمانگاه برسانید.
2. در شستشو
در این ایام استفاده از مواد پاک‌کننده و شوینده در خانه‌ها بسیار رایج است. گرچه خاصیت سمی بودن چنین موادی مانند شوینده‌های قدیمی‌تر نیست ولی حتما باید دور از دسترس کودکان نگه داشته شوند. شوینده‌های امروزی ظرف‌های زیبایی دارند و خوشبو هستند و شکل و بوی معطر آنها ممکن است کودک را ترغیب به خوردن آن کند. در صورتی که کودک حتی اندکی از شوینده را بنوشد حتما باید با اورژانس تماس بگیرید. همچنین بعضی از کودکان ممکن است دچار حساسیت یا مبتلا به بیماری آسم باشند و استفاده از مواد شوینده باعث شعله‌ور شدن بیماری خواهد شد. والدین باید دقت کنند به هیچ‌وجه کودکان را در معرض چنین موادی قرار ندهند و در صورت بروز تنگی‌نفس، خس‌خس سینه، سرفه یا علائم حساسیت پوستی کودک را سریع به اورژانس ارجاع دهند.
3. در فضای باز
خرید بخش مهم دیگری از موارد مربوط به نوروز است. در این روزها همه مردم آنقدر درگیرند که مادر و پدر نمی‌توانند کودک را به کسی بسپارند و مجبورند کودکان را با خود به مراکز خرید ببرند. شلوغی و ازدحام جمعیت از یک‌سو و توجه والدین به اجناس و خرید از سوی دیگر باعث یک لحظه غفلت و گم شدن کودک خواهد شد. دقت کنید این حادثه بسیار ناگوار است و می‌تواند ایام عید را برایتان بسیار تلخ کند. همچنین افراد سودجو همیشه در کمین و منتظر چنین فرصت‌هایی هستند. به هیچ‌وجه کودک را با زیورآلات بیرون نبرید. این کودکان به شدت در معرض دید سودجویان هستند. مورد بعدی تغییرات ناگهانی دمای هوا در اواخر اسفند ماه است. لباس مناسب به کودک بپوشانید و به گرم بودن نسبی هوا اعتماد نکنید. حتما لباس گرم با خود همراه داشته باشید. کودکان در این ایام بیشتر در فضای باز و فضاهای عمومی قرار دارند که احتمال ابتلا به بیماری را بالا می‌برد.
4. در دیدوبازدید
بوسیدن کودکان ممنوع است! با توجه به ضعیف بودن سیستم ایمنی کودکان و حضور بیشتر آنها در مجامع عمومی، خطر ابتلای کودک به بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوانزا یا سرماخوردگی بیشتر است. مورد بعدی که احتمال ابتلای کودک را به بیماری‌های ویروسی بیشتر می‌کند بوسیدن کودکان در این ایام است. بیشترین میکروب‌ها بعد از ناحیه مقعد در دهان قرار دارند. البته هر فرد به میکروب‌های دهان خود عادت دارد و میکروب‌ها برای خودش بیماری‌زا نیستند. بزرگسالان باید بدانند که بوسیدن کودکان به هیچ‌وجه درست نیست. مطالعه‌ها نشان داده بلافاصله بعد از شستن دست‌ها با مواد شوینده بهداشتی باز هم میکروب‌های زیادی روی خطوط و چین‌های دست وجود دارد. پس دست دادن هم کار بهداشتی‌ای نیست. بزرگسالان هم باید این نکات را رعایت کنند.
5. در غذا خوردن
در این ایام تقریبا عادت‌های غذایی همه افراد تا حد زیادی تغییر می‌کند. کودکان نیز از این تغییرات در امان نمی‌مانند. خوردن غذاهایی مانند آجیل، شیرینی و میوه‌های مختلف ممکن است باعث ایجاد دل‌درد و بیماری در آنها شود. مراقب پرخوری‌های کودکانتان باشید.
6. در مسافرت
به‌طور کلی هر نوع سفری باید با برنامه‌ریزی باشد و بزرگسالان اطلاعاتی را نسبت به مکانی که قرار است در آنجا اقامت کنند، کسب و نکات مهم ایمنی را رعایت کنند. اگر کودک بیماری خاصی دارد از قبل با پزشک معالج مشورت کنید. در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کند حتما به مقدار کافی داروی ذخیره داشته باشید. نام اصلی و نام تجاری دارو که کودک مصرف می‌کند را بدانید یا آن را در جایی یادداشت کنید. ممکن است کیف محتوای دارویتان را گم کنید.
2. در شستشو
در این ایام استفاده از مواد پاک‌کننده و شوینده در خانه‌ها بسیار رایج است. گرچه خاصیت سمی بودن چنین موادی مانند شوینده‌های قدیمی‌تر نیست ولی حتما باید دور از دسترس کودکان نگه داشته شوند. شوینده‌های امروزی ظرف‌های زیبایی دارند و خوشبو هستند و شکل و بوی معطر آنها ممکن است کودک را ترغیب به خوردن آن کند. در صورتی که کودک حتی اندکی از شوینده را بنوشد حتما باید با اورژانس تماس بگیرید. همچنین بعضی از کودکان ممکن است دچار حساسیت یا مبتلا به بیماری آسم باشند و استفاده از مواد شوینده باعث شعله‌ور شدن بیماری خواهد شد. والدین باید دقت کنند به هیچ‌وجه کودکان را در معرض چنین موادی قرار ندهند و در صورت بروز تنگی‌نفس، خس‌خس سینه، سرفه یا علائم حساسیت پوستی کودک را سریع به اورژانس ارجاع دهند.
3. در فضای باز
خرید بخش مهم دیگری از موارد مربوط به نوروز است. در این روزها همه مردم آنقدر درگیرند که مادر و پدر نمی‌توانند کودک را به کسی بسپارند و مجبورند کودکان را با خود به مراکز خرید ببرند. شلوغی و ازدحام جمعیت از یک‌سو و توجه والدین به اجناس و خرید از سوی دیگر باعث یک لحظه غفلت و گم شدن کودک خواهد شد. دقت کنید این حادثه بسیار ناگوار است و می‌تواند ایام عید را برایتان بسیار تلخ کند. همچنین افراد سودجو همیشه در کمین و منتظر چنین فرصت‌هایی هستند. به هیچ‌وجه کودک را با زیورآلات بیرون نبرید. این کودکان به شدت در معرض دید سودجویان هستند. مورد بعدی تغییرات ناگهانی دمای هوا در اواخر اسفند ماه است. لباس مناسب به کودک بپوشانید و به گرم بودن نسبی هوا اعتماد نکنید. حتما لباس گرم با خود همراه داشته باشید. کودکان در این ایام بیشتر در فضای باز و فضاهای عمومی قرار دارند که احتمال ابتلا به بیماری را بالا می‌برد.
4. در دیدوبازدید
بوسیدن کودکان ممنوع است! با توجه به ضعیف بودن سیستم ایمنی کودکان و حضور بیشتر آنها در مجامع عمومی، خطر ابتلای کودک به بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوانزا یا سرماخوردگی بیشتر است. مورد بعدی که احتمال ابتلای کودک را به بیماری‌های ویروسی بیشتر می‌کند بوسیدن کودکان در این ایام است. بیشترین میکروب‌ها بعد از ناحیه مقعد در دهان قرار دارند. البته هر فرد به میکروب‌های دهان خود عادت دارد و میکروب‌ها برای خودش بیماری‌زا نیستند. بزرگسالان باید بدانند که بوسیدن کودکان به هیچ‌وجه درست نیست. مطالعه‌ها نشان داده بلافاصله بعد از شستن دست‌ها با مواد شوینده بهداشتی باز هم میکروب‌های زیادی روی خطوط و چین‌های دست وجود دارد. پس دست دادن هم کار بهداشتی‌ای نیست. بزرگسالان هم باید این نکات را رعایت کنند.
5. در غذا خوردن
در این ایام تقریبا عادت‌های غذایی همه افراد تا حد زیادی تغییر می‌کند. کودکان نیز از این تغییرات در امان نمی‌مانند. خوردن غذاهایی مانند آجیل، شیرینی و میوه‌های مختلف ممکن است باعث ایجاد دل‌درد و بیماری در آنها شود. مراقب پرخوری‌های کودکانتان باشید.
6. در مسافرت
به‌طور کلی هر نوع سفری باید با برنامه‌ریزی باشد و بزرگسالان اطلاعاتی را نسبت به مکانی که قرار است در آنجا اقامت کنند، کسب و نکات مهم ایمنی را رعایت کنند. اگر کودک بیماری خاصی دارد از قبل با پزشک معالج مشورت کنید. در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کند حتما به مقدار کافی داروی ذخیره داشته باشید. نام اصلی و نام تجاری دارو که کودک مصرف می‌کند را بدانید یا آن را در جایی یادداشت کنید. ممکن است کیف محتوای دارویتان را گم کنید.
در این مواقع باید نام دارو را بدانید تا بتوانید آن را از داروخانه تهیه کنید. دقت کنید به مکان‌هایی سفر کنید که فاصله زیادی از مراکز درمانی نداشته باشند تا در صورت لزوم بتوانید کودک را بلافاصله به آنجا انتقال دهید. اگر کودک مبتلا به بیماری‌های گوارشی یا متابولیکی است و باید غذای خاصی مصرف کند حتما باید به مقدار کافی غذای مورد نیاز کودک را در طول سفر با خود همراه داشته باشید. در طول سفر سعی کنید از بیرون غذا تهیه نکنید. از همراه داشتن غذاهای فاسدشدنی جدا خودداری کنید. در رستوران‌هایی اطراق کنید که قبلا یک‌بار غذای آن را امتحان کرده‌اید و از بهداشت آن اطمینان دارید. غذاهای آماده با بسته‌بندی بهترند. به نوع ماده خوراکی و تاریخ تولید و انقضای آن هم توجه کنید.
7. در توقف بین‌جاده‌ای
وقتی در جایی توقف می‌کنید حتما حواستان به محیط اطراف باشد. هر چقدر محیط اطراف زیبا باشد باز هم احتمال خطر وجود دارد. گیاهان حساسیت‌زا و سمی و جانوران آسیب‌رسان در طبیعت وجود دارند و ممکن است به کودک آسیب برسانند. همچنین احتمال وجود چاله و شکاف‌ها در زمین وجود دارد که باعث افتادن کودک داخل آنها می‌شود. به کودکان اجازه ندهید وارد رودخانه شوند. عمق رودخانه و فشار آب قابل‌پیش‌بینی نیست.
8. در خودرو
7. در توقف بین‌جاده‌ای
وقتی در جایی توقف می‌کنید حتما حواستان به محیط اطراف باشد. هر چقدر محیط اطراف زیبا باشد باز هم احتمال خطر وجود دارد. گیاهان حساسیت‌زا و سمی و جانوران آسیب‌رسان در طبیعت وجود دارند و ممکن است به کودک آسیب برسانند. همچنین احتمال وجود چاله و شکاف‌ها در زمین وجود دارد که باعث افتادن کودک داخل آنها می‌شود. به کودکان اجازه ندهید وارد رودخانه شوند. عمق رودخانه و فشار آب قابل‌پیش‌بینی نیست.
8. در خودرو
هیچ‌گاه کودک را روی صندلی جلوی خودرو قرار ندهید. جای کودکان کمتر از 10 سال همیشه در صندلی عقب ماشین است. بهتر است از صندلی‌های مخصوص کودک در خودرو استفاده کنید. دقت کنید شیشه‌های خودرو باید بالا باشد. در طول سفر اجازه خوردن و نوشیدن را به کودک ندهید. هر گاه نیاز به خوردن و آشامیدن است می‌توانید وسیله نقلیه را نگه دارید و چیزی میل کنید. خوردن در حال حرکت و لغزش‌های ماشین ممکن است باعث شود غذا خوب بلعیده نشود و کودک دچار سرفه و علائم خفگی شود.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟