شیوه درمان سرطان جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی است که با راهکارهایی مانند حفظ تخمدان و اسپرم امکان باروری بعد از درمان وجود دارد.اما در مواردی که ما در حین بارداری متوجه بیماری خود می شود، بنا به نوع سرطان و میزان خطر آن اقدام درمانی انجام می شود.
در این مطلب دکتر ملیحه میرشه پناه جراح و متخصص زنان به زندگی سلام درباره موارد ابتلا به سرطان در زنان در سن باروری و شیوه های درمانی توضیحاتی می دهد.
1-سرطان رحم
سرطان رحم مربوط به سنین بالاست و ابتلا به آن در سنین پایین معمولا ناشی از مواجهه طولانی رحم با استروژن است (به عنوان مثال در سندروم تخمدان پلی کیستیک)
اگرچه درمان استاندارد برای تمام سرطان های رحم، برداشتن این عضو است اما در مواردی که فرد تمایل به بارداری دارد پروژسترون تجویز می شود. هورمون درمانی یک رویکرد مناسب است که در این موارد سونوگرافی واژینال و نمونه برداری دوره ای از رحم انجام می شود.
بیماران باید آگاه باشند که شناسایی ، عود یا گسترش بیماری حین درمان هورمون ممکن است به تاخیر در درمان قطعی و به خطر افتادن جان بیمار و پیش آگهی بد بیماری منجر شود.
2- سرطان دهانه رحم اولین سرطان شایع همراه با بارداری است
شیوع آن حدود 1.2 درصد است. در صورتی که پاپ اسمیر بارداری مشکوک باشد، باید نمونه برداری انجام شود. در مواردی که در سه ماهه دوم بارداری احتمال سرطان مهاجم وجود دارد، باید مخروط برداری از دهانه رحم انجام شود.
الف: در صورتی که تا 4 هفته بعد جنین بالغ شده و قابل زندگی بیرون رحم باشد، می توان صبر کرد و سپس با سزارین ختم بارداری را انجام داد.
ب: در صورتی که در اوایل بارداری باشد ختم بارداری و درمان لازم برای سرطان به صورت برداشتن کامل رحم و … یا پرتودرمانی انجام می شود.
بارداری و علایم آن باعث به تاخیر افتادن تشخیص و درمان سرطان تخمدان می شود؛ زنانی که براساس ژنتیک، در معرض خطر سرطان تخمدان هستند باید مورد مشاوره ژنتیک قرار بگیرند. در صورتی که تمایل به باروری دارند سونوگرافی واژینال هر 6 ماه یک بار انجام دهند و تا قبل از بارداری از قرص جلوگیری استفاده کنند.
اگر فرد به تعداد کافی فرزند داشته یا تمایل به حفظ قدرت باروری نداشته باشد بین 40-35 سالگی لوله و تخمدان های دو طرف برداشته می شود.
شیوع سرطان سینه در بارداری در هر 3000 بارداری است و این موارد پیش آگهی بدتری دارند. در صورت مشکوک بودن، برای تشخیص باید با قرار دادن حایل اشعه در ناحیه شکم ارزیابی های تصویربرداری انجام شود و روش های تشخیصی و نمونه برداری نباید تا پایان بارداری به تاخیر بیفتد.
در مواردی که درگیری غدد لنفاوی زیر بغل وجود دارد از سه ماهه دوم به بعد می توان شیمی درمانی را انجام داد. تا موکسیفن که از درمان های هورمونی سرطان است در دوران حاملگی و شیردهی ممنوع است.
پرتودرمانی تا بعد از زایمان به تاخیر می افتد.
به محض تشخیص سرطان سینه از طریق عمل جراحی باید برداشته شود.
در صورتی که در دوره شیردهی، سرطان تشخیص داده شود، باید شیردهی قطع و درمان شود. در مواردی که فرد قبلا سرطان داشته و درمان شده است بارداری بعدی تاثیری در پیش آگهی سرطان ندارد.
سرطان جفت:
در صورتی که سرطان در سه ماهه اول بارداری تشخیص داده شود، باید ختم بارداری در اسرع وقت و درمان های لازم سرطان (شیمی درمانی-برداشتن رحم در صورت عدم تمایل به باروری) انجام شود. در شرایطی که شخص در ماه های بعد باشد، به محض این که بچه قابل زندگی در بیرون رحم باشد، ختم بارداری و درمان مناسب باید انجام شود. در مواردی که بیمار قبلا سرطان داشته و موفق به درمان شده است، می تواند در آینده یک بارداری موفق داشته باشد.
درمان سرطان ها در دوره بارداری بستگی به عوامل زیر دارد:نوع سرطان،مرحله و درجه پیشرفت عضو درگیر، سن بیمار، سن بارداری بیمار و تمایل بیمار به حفظ باروری کنترل های قبل از اقدام به بارداری برای تشخیص زودهنگام سرطان ها، نقش کلیدی در روش، برنامه درمانی و پیش آگهی بیماران دارد.
آیا بارداری پس از درمان سرطان امکانپذیر است؟