چرا نباید ایدز را غربالگری کرد؟

خسرو منصوریان، رییس انجمن احیای ارزش‌ها که سابقه سال‌ها فعالیت در حوزه آسیب‌های اجتماعی و حمایت از زنان مبتلا به ایدز  دارد، معتقد است که ندانستن و ناآگاهی درباره این بیماری  در همه لایه‌های جامعه وجود دارد و کسی از آن مصون نیست! حتی پزشکان.

این مددکار و فعال اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار ضمن اشاره به پایین بودن سطح آگاهی درباره بیماری ایدز در کشور، اظهار کرد: درصد زنان و همچنین مردانی که در جامعه ما از بیماری ایدز آگاهی دارند به دلیل انگ و تابو بودن این موضوع، بسیار پایین است. ما در انجمن احیای ارزش‌ها تمرکز خود را بر آگاهی‌بخشی قرار داده‌ایم، چون این کار نیمی از درمان است. این در حالی است که آگاهی رسانی در این خصوص باید از سوی رسانه‌های جمعی مثل تلویزیون، رادیو، نشریات و مدارس انجام می‌شد. در دولت نهم و دهم کتاب‌هایی درباره  اچ آی وی/ ایدز نوشته شد و قرار بود در مدارس توزیع شود، اما خمیر شد تا کسی از آن حرف نزند! این کار اشتباه بزرگی بود. در صورتی که آموزش‌های جنسی باید از سنین پایین شروع شود. اما متاسفانه این موضوع به غلط سیاه نمایی در جامعه تصور می‌شود.

وی ادامه داد: متاسفانه آموزش‌های بسیاری از سایت‌ها و شبکه‌های ماهواره‌ای مخرب است و از طرفی هم جوانان و نوجوانان این آموزش‌ها را یکطرفه دریافت می‌کنند. به همین دلیل باید از مدارس ابتدایی شروع کنیم و با پدیده‌های مختلف مثل ایدز آنان را آشنا کنیم.

منصوریان زنان جوان را آسیب پذیرتر از سایر گروه‌ها در برابر ابتلا به این بیماری دانست و گفت: جوانی سن کم تجربه‌ای و کم آگاهی است. به خصوص آنها که با احساسات و عواطف این دوره زندگی می‌کنند و بیشتر در معرض خطر قرار دارند. اصولا خانم‌ها به دلیل فیزیک بدن خود و حساسیت‌شان برای جذب این ویروس آمادگی بیشتری دارند.

وی درباره این نگرانی که برخی مراکز درمانی  اقدام به درمان این بیماران نکنند، نیز گفت:  امروز وضعیت در این زمینه تا حد زیادی بهتراز قبل شده است. وقتی که آموزش لازم در جامعه برای زن و مرد وجود ندارد و  جامعه نیز سنتی است، این مسائل نیز به وجود می‌آید. ما به مادران حامی سلامت که تحت پوشش این انجمن هستند، می‌گوییم وقتی به دندانپزشکی می‌روید، بگویید من با ایدز زندگی می‌کنم. این کار برای حفظ پزشک و بیماران است ولی گاهی پزشک او را قبول نمی‌کند، البته نه همه پزشکان، ولی هنوز اکثریتی از آنان تا متوجه این موضوع می‌شوند از پذیرش بیمار خودداری می‌کنند. پزشک اطلاعات علمی لازم را در این مورد دارد و می‌داند که باید از دستکش استفاده کند، یا  دندانپزشک عینک بزند واز وسایل یکبار مصرف استریل شده استفاده کند. اگر ما به بیمار می‌گوییم به دندانپزشک این موضوع را بگو، برای این است که او از عینک استفاده کند تا خونابه دهان بیمار که حاوی ویرس ایدز است در چشمان او نپاشد و مبتلا نشود. ولی پزشک ترجیح می‌دهد با عدم پذیرش بیمار مشکل خود را حل کند؛ بنابراین فقط صورت مساله را پاک می‌کند.

منصوریان ادامه داد: یکی از راه‌های انتقال این بیماری نیز انتقال به نوزاد هنگام زایمان است. ما به کسی که با ایدز زندگی می‌کند و باردار شده‌ است می‌گوییم در زمان مراجعه به بیمارستان بگو من با این بیماری زندگی می‌کنم، این موضوع را  بیان کن تا سزارین شوی. ولی بعضی از جراحان زنان و زایمان او را نمی پذیرند و حاضر نیستند به او دست بزنند. ترس‌های موهوم و نهادینه نشدن اطلاعات باعث این موضوع می‌شود. ما به این مادران می‌گوییم که با مدیر مدرسه فرزند خود در جریان بگذار که فرزندت با این بیماری زندگی می‌کند. ولی مدیر مدرسه پرونده این دانش آموز را می‌زند زیر بغلش. او قانونی این کار را نمی‌کند، بلکه به جای اینکه از اطلاعات علمی پیروی کند، خودش را جای قانون می‌نشاند و تصمیم می‌گیرد. این عدم پذیرش به محل کار و … هم بازمی‌گردد.

پاک کردن صورت مساله راهکار نیست

منصوریان همچنین به تصویب لایحه‌ای درباره معافیت از سربازی افراد مبتلا به ایدز  اشاره کرد و افزود: در دولت نهم و دهم لایحه‌ای تبدیل به قانون شد که طبق آن  کسی که با ایدز زندگی می‌کند و گواهی ابتلا به آن را دارد، از خدمت سربازی معاف می‌شود و متاسفانه در تماس‌هایی که با ما گرفته شد، برخی سوء استفاده‌ها را از این موضوع شاهد بودیم و این موارد همه به دلیل ناآگاهی عموم جامعه است.

مبتلایان به ایدز از تبعیض می‌میرند نه بیماری

منصوریان همچنین اضافه کرد: ما فارغ از جنسیت، دین و نژاد به همه خدمات  ارائه می‌کنیم. مبتلایان به ایدز از تبعیض است که می‌میرند نه از بیماری ایدز. وقتی زنان حامی سلامت (زنان مورد حمایت انجمن احیای ارزش‌ها) متوجه می‌شوند که مبتلا به بیماری هستند و به دیگران نیز آن را خبر می‌دهند، شاهد رفتارهای تبعیض آمیزی با خود هستند. حتی ممکن است دیگران ظرف غذای خود را از او جدا ‌کنند. در صورتی که اگر کسی ایدز داشته باشد و  با دیگری در یک ظرف غذا بخورد، بیماری به او منتقل نمی‌شود.

منصوریان، زایمان طبیعی، شیردهی و تزریق با سرنگ مشترک و خالکوبی را از جمله راه‌های انتقال اچ آی وی/ایدز عنوان کرد و گفت: ما مادری داریم که با ایدز زندگی می‌کند، برای بچه سالم خود غذا درست می‌کند و برای اینکه دهانش نسوزد،‌ اول غذا را در دهان خود می‌گذارد تا حرارت آن را بسنجد و بعد آن را به بچه  می‌دهد. ولی آن کودک به بیماری مبتلا نمی‌شود. 

مدیر انجمن احیای ارزش‌ها به حمایت این موسسه از کودکان مبتلا به ایدز نیز  اشاره و تصریح کرد:  برای ادامه تحصیل این کودکان، مددکار اجتماعی به مدرسه‌ای که این کودک را نمی‌پذیرد، فرستاده می‌شود تا با مدیر آن گفت‌وگو کند. آنها با مدیر مدرسه نمی‌جنگند، بلکه تنها قانون را یاد آور می‌شوند و او را آگاه می‌کنند؛ چون او هم ناآگاه است. ولی فرزندان خانواده‌هایی که از این قانون اطلاع ندارند، قربانی می‌شوند.

یک سوم از بیماران شناسایی شده دارو دریافت می‌کنند

وی همچنین بیان کرد: در دوره پنجره‌ای ایدز، بیماری علایمی ندارد و قابل تشخیص نیست. چنانچه در این دوران فرد با کسی رابطه محافظت نشده برقرار کند، او نیز مبتلا می‌شود. بیماری نیز فقط با آزمایش مشخص می‌شود. طبق آمار وزارت بهداشت حدود 30 تا 34 هزار نفر آزمایش داده‌اند و وزارت بهداشت می‌داند که این تعداد مبتلا وجود دارد. اما تنها یک سوم از این تعداد، دارو دریافت می‌کنند. پیش بینی می‌شود، 70 هزار نفر دیگر مبتلا هستند که  نه خودشان می‌دانند و نه سیستم بهداشت و درمان. افراد در معرض خطری که آزمایش نمی‌دهند 70 درصد موارد مبتلایان را تشکیل می‌دهند. تنها 30 درصد از کسانی که مبتلا شده‌اند آزمایش داده‌اند و فهمیده‌اند ایدز دارند. البته  این عدد خوش‌بینانه است.

خطر افزایش تولد نوزادان مبتلا به ایدز  به دلیل افزایش انتقال از راه جنسی

وی با بیان اینکه با توجه به افزایش انتقال ایدز  از طریق جنسی، احتمال تولد کودکانی با این بیماری نیز افزایش می یابد، افزود: خوشبختانه کشور برنامه‌ای را آغاز می‌کند که طبق آن همه زنان باردار  تست اچ آی وی می‌شوند. در این صورت اگر مادری با ویروس ایدز زندگی می‌کند، از همان ابتدا برای او و نوزاد، دارو تجویز می‌شود. همچنین به جای زایمان طبیعی، سزارین می‌شود تا از تولد نوزادی با این ویروس جلوگیری شود. البته اجرای قانون به مراتب بهتر از وجود آن است، ادامه داد: ضوابط و قوانین باید طوری باشد که مصالح سلامت جامعه را به خطر نیندازد.

منصوریان همچنین به کسانی که متوجه ابتلای خود به این بیماری می‌شوند نیز توصیه کرد: آنها باید آزمایش بدهند و دارو مصرف کنند و نسبت به انجام رفتارهای پرخطر خویشتن‌دار باشند. بیشترین درصد مراجعان خط هات لاین انجمن احیا،  برای مشاوره در مورد ایدز است. آنان از تمام گروه‌های سنی هستند و  درباره پیشگیری از ابتلا به ایدز خیلی کم می‌دانند.

نباید ایدز را غربالگری کرد

وی ادامه داد: بعضی می گویند بهتر نیست در آزمایشات قبل از ازدواج آزمایش ایدز هم باشد؟ پاسخ این است که نباید این طور باشد. چون فردیت افراد و  شخصیت  انسانی آنها محترم است. نباید در این زمینه غربالگری کرد. از طرفی ممکن است طرف مقابل شما در دوره پنجره باشد و مثبت او منفی باشد، در صورتی که در رابطه جنسی ویروس را منتقل می‌کند. فرد می‌تواند به طرف خود پیشنهاد  کند و بگوید من که رفتار پرخطری نداشتم، شما هم که نداشتید. ولی برای اینکه هر دو مطمئن باشیم، این آزمایش را بدهیم. یعنی فرد و همسر آینده‌اش با توافق این تست را انجام می‌دهند. این آزمایش مثل آزمایش قند خون، ساده است.