دکتر پدرام برقعی، متخصص گوش و حلق و بینی با بیان اینکه عفونت گوش به دو دسته تقسیم می شود، افزود: دسته نخست عفونت گوش خارجی که مجرای گوش خارجی و لاله گوش درگیرش می شود و دسته دوم عفونت گوش میانی که معمولا به دنبال سرماخوردگی و عمدتا از طریق عفونت های بینی و سینوس ها و سیستم تنفسی فوقانی و یا از طریق لوله ارتباطی که بین گوش و بینی قرار دارد؛ به گوش منتقل می شود که این دو دسته از همه نظر با هم متفاوت هستند و بنابراین باید جداگانه بحث شوند.
وی در خصوص عفونت گوش خارجی بیان کرد: عفونت گوش خارجی بیشتر در افراد جوان و یا میانسال و معمولا در فصول گرم سال مشاهده می شود. همچنین در کسانی که در آب و هوای مرطوب زندگی می کنند یا افرادی که عادت به دستکاری گوش دارند و یا وسیله ای مانند سمعک دارند و یا شرایطی دارند که مرتب گوششان دستکاری می شود، بیشتر روی می دهد.
این متخصص گوش و حلق و بینی در ادامه به عفونت گوش میانی اشاره و تاکید کرد: این بیماری بیشتر در سن کودکی و خردسالی و در فصول سرد سال شایع تر است و به دنبال سرماخوردگی که اغلب ویروسی و یا باکتریایی است، عفونت گوش میانی اتفاق می افتد.
برقعی ورود آب آلوده به گوش – دست زدن به گوش با دست های آلوده- دستکاری و گوش پاک کن را از جمله عواملی دانست که گوش خارجی را در معرض عفونت قرار می دهد، و گفت: از آنجائی که عفونت های گوش میانی عمدتا از سیستم تنفسی فوقانی یعنی، بینی سینوس و حلق به گوش منتشر می شود اغلب ویروسی است و بیش از 90 درصدشان با یک عفونت ویروسی شروع می شود، در نتیجه مراقبت های معمولی برای پیشگیری از سرما خوردگی، در این مورد هم صدق می کند.
وی در ادامه بیان کرد: مهمترین آنها عبارتند از : شستشوی دستها- در صورت حضور در محیط های آلوده و شلوغ، شستن سرو صورت ، کمک کننده است. افرادی که زیاد در تماس با افراد آلوده هستند و یا در محیط شلوغ کار می کنند، تردد در محیطهای شلوغ دارند- بیماری زمینه ای مانند نقص سیستم ایمنی دارند- مثلا به دیابت هستند و کورتون مصرف می کنند- افرادی که شیمی درمانی شده اند و افراد بالای 60 سال و یا افراد زیر 10 سال ، به مصرف واکسن آنفلونزا توصیه می شوند.
این متخصص گوش، حلق و بینی در پاسخ به این سوال که چند واکسن برای پیشگیری از عفونت گوش میانی توصیه می شود؟، افزود: دو تا واکسن- یک مورد، واکسن پنوموکوک است که در سیستم واکسیناسیون کشوری ما هنوز وارد نشده اما در ایران موجود است. واکسن پنوموکوک در کشورهای دیگر اجباری است که دو دوز به کودک به فاصله چند ماه داده می شود و سپس هر 5 سال یک بار تکرار می شود. در کشور ما که اجباری نیست، برای کسانیکه زمینه عفونت گوش میانی دارند یا بیماری در خانواده آنها شایع است، یا کودکی که مرتبا دچار سرماخوردگی می شود، واکسن داده می شود. واکسن روی عفونت ریوی و منژیت ها هم موثر است. این واکسن به افرادی که قصد سفر به کربلا یا حج را دارند هم توصیه می شود. دومین واکسن، واکسن هموفیلوس است که در چند سال اخیر وارد واکسیناسیون کشوری ما شده است. به صورت پنتاوالان همراه واکسن سه گانه و هپاتیتB به کودکان داده می شود.
وی با بیان اینکه یکی از نشانه های عفونت گوش میانی و عفونت گوش خارجی که در هر دو مورد مشترک است، درد گوش است، اظهارداشت: اما عفونت گوش خارجی همراه ترشح و درد بسیار شدید است به طوری که شخص اجازه دست زدن به لاله گوش را نمی دهد؛ اما عفونت گوش میانی، درد گوش به دبنال سرما خوردگی اتفاق می افتد. درد، شب ها بیشتر است. با مصرف دارو و با گذشت زمان معمولا عفونت بهبود می یابد، عفونت گوش میانی در کودکانی که از نظر ایمنی سالمند ، اغلب گذراست و عارضه ای ندارد.
برقعی در ادامه تصریح کرد: در کشورهای پیشرفته دنیا اجازه آنتی بیوتیک درمانی حتی در مواردی که عامل بیماری باکتری است، داده نمی شود. در این کشورها پزشک به فواصل کوتاه بیمار را معاینه می کندو اگر لازم باشد برای کنترل تب، داروی تب بر تجویز می کند. با معاینه دو روز یک بار کودک توسط پزشک، سیر و روند بیماری کنترل می شود. بالای 97-98 درصد عفونت ها بهبود می یابند. در سیر بیماری ممکن است پرده گوش پاره شده و ترشحات خارج شوند و سوراخ هم طی چند روز بسته می شود و اگر بعد از یکی دو هفته پزشک معاینه کند، محل را کاملا سالم مشاهده می کند.
این متخصص گوش و حلق و بینی در پایان اظهارداشت: در کشور ما این امکان وجود ندارد بنابراین در مواقع لزوم آنتی بیوتیک تجویز می شود و بعد از دوره درمان با آنتی بیوتیک، پزشک بیمار را معاینه می کند.