به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، کاربرد سامانه ترکیبی طراحی شده از نانو ذرات و نوعی واکسن توسط محققان کشورمان در موشهای آزمایشگاهی نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای را به دنبال داشته است.
سرطان پستان یا سرطان سینه به نوعی سرطان گفته می‌شود که از بافت پستان آغاز می‌شود. متأسفانه در کشور ما اوج فراوانی سرطان پستان در بین زنان در دهه چهار و پنج عمرشان است که طبق گفته بسیاری از پزشکان یک دهه پایین‌تر از آمارهای جهانی است.
روشهای درمان سرطان پستان به دو نوع اصلی درمان کلی و موضعی تقسیم‌بندی می‌شود.
اثربخشی ضد توموری روشهای ایمنی درمانی یا درمانهای متداول به‌طور قابل توجهی تحت اثر ریزمحیط سرکوب‌کننده سیستم ایمنی تومور قرار دارد اما عموماً حضور چند عامل تضعیف‌کننده سیستم ایمنی در ریز محیط تومور مانع اصلی نتیجه مطلوب در شیوه‌های درمان سرطان است.
از آنجا که آدنوزین یکی از عوامل اصلی در سرکوب سیستم ایمنی تومور است، لذا با هدف قرار دادن مولکولهای تولید آن مانند CD73 می‌توان به یک نتیجه بالینی بهتر دست یافت.
فرهان جدیدی نیارق در معرفی سامانه دارویی طراحی شده عنوان کرد: با توجه به عدم وجود روشهای درمانی مؤثر برای درمان سرطان پستان تصمیم گرفته شد که یک سیستم ترکیبی ایجاد شود تا به درمان هرچه بهتر این بیماری نزدیکتر شویم. این سیستم با استفاده از واکسن سلول دندرتیک بارگیری شده با لیزات تومور به همراه نانوذرات کیتوزان-لاکتات بارگیری شده با مولکولهای siRNA ضد مولکول CD73 طراحی شده است. این سیستم ترکیبی جهت درمان موشهای مبتلا به سرطان پستان مورد ارزیابی قرار گرفته است.
به گفته جدیدی نیارق، مطالعات آزمایشگاهی در فاز حیوانی حاکی از این است که استفاده از نانوذرات بارگیری شده با مولکولهای siRNA منجر شده میزان مهار پاسخهای ایمنی ضد تومور در ریز محیط تومور کاهش یابد در نتیجه این امر واکسن سلول‌های دندرتیک توانسته‌اند با کارایی بیشتری پاسخهای ایمنی ضدتومور را تحریک کند. در مجموع این روش درمان ترکیبی به طور مؤثری رشد سرطان پستان در موشهای آزمایشگاهی را کاهش داده است.
وی افزود: همچنین طبق نتایج حاصل شده این درمان ترکیبی توانسته حتی در برخی موشها تومور ایجاد شده را به طور کامل پاکسازی کند. علاوه بر این، درمان ترکیبی به صورت قابل توجهی طول عمر موشها را افزایش داده است. در عین حال بایستی خاطرنشان کرد که درمان ترکیبی پیشنهادی هیچ اثر جانبی نیز بر روی موشها به جا نگذاشته است.
با توجه به این نتایج مثبت، امید می‌رود که پس از انجام مطالعات گسترده در کارآزمایی‌های بالینی و تأیید کارایی این روش در انسان، بتوان از این روش درمان ترکیبی در درمان سرطان پستان استفاده کرد.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های فرهاد جدیدی نیارق – عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، فاطمه اطیابی – عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و علی رستگاری – دانشجوی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران است.