بیشتر مردم می دانند که مصرف میوه ها و سبزیجات برای سلامت بدن انسان مفید است، اما شاید افراد زیادی از تفاوت های موجود بین آنها آگاهی نداشته باشند. از نظر ساختار، مزه و مواد مغذی تفاوت های بسیاری بین میوه ها و سبزیجات وجود دارند.
به گزارش “اتوریتی نیوتریشن”، میوه ها و سبزیجات از هر دو نقطه نظر گیاه شناسی و آشپزی طبقه بندی می شوند. از نظر گیاه شناسی، میوه ها و سبزیجات با توجه به این که از چه بخشی از گیاه حاصل می شوند، طبقه بندی می شوند.
یک میوه از گل یک گیاه رشد می کند، در شرایطی که بخش های دیگر گیاه به عنوان سبزیجات دسته بندی می شوند.
میوه ها حاوی دانه ها هستند، در شرایطی که سبزیجات می توانند شامل ریشه ها، ساقه ها و برگ ها باشند.
از دیدگاه آشپزی، میوه ها و سبزیجات بر اساس مزه طبقه بندی می شوند. میوه ها به طور کلی دارای عطر و مزه ای شیرین یا ترش هستند و می توانند در دسرها، میان وعده ها یا آبمیوه ها به کار گرفته شوند.
سبزیجات دارای مزه ای ملایم یا همه پسند هستند و به طور معمول به عنوان غذای فرعی یا یک وعده غذایی اصلی مصرف می شوند.
میوه ها اغلب با سبزیجات اشتباه گرفته می شوند
حداقل از نقطه نظر آشپزی، احتمالا برداشت بسیار خوبی از این که کدام مواد غذایی به عنوان میوه و کدام یک به عنوان سبزی در نظر گرفته شده اند، دارید. با این وجود، گیاهان متعددی وجود دارند که از نظر فنی میوه هستند، اگرچه اغلب به واسطه مزه خود در قالب سبزیجات طبقه بندی می شوند.
گوجه فرنگی یکی از شناخته شده‌ترین و بحث برانگیزترین نمونه ها در این زمینه محسوب می شود. در سال 1983، دادگاه عالی آمریکا حکم داد که گوجه فرنگی ها تحت قوانین کمرگ آمریکا باید به عنوان سبزیجات طبقه بندی شوند.
از دیدگاه گیاه شناسی، گوجه فرنگی ها از تعریفی متناسب با یک میوه برخوردار هستند. با این وجود، آنها همچنان به طور معمول به واسطه مشخصات عطر و مزه خود به سبزیجات ارجاع می شوند.
از دیگر نمونه های رایج میوه ها که به اشتباه در قالب سبزیجات دسته بندی می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کدو حلوایی
آووکادو
خیار
فلفل
بادمجان
زیتون
کدو تنبل
غلاف نخود
کدو سبز
سبزیجاتی با عطر و مزه شیرین
اگرچه میوه های بسیاری به اشتباه به عنوان سبزیجات شناخته می شوند، تعداد اندکی از سبزیجات نیز وجود دارند که به عنوان میوه در نظر گرفته می شوند. برخی سبزیجات به طور طبیعی از عطر و مزه شیرین‌تری در مقایسه با بیشتر سبزیجات دیگر برخوردار هستند و مشابه با میوه ها در دسرها، پای ها و شیرینی ها استفاده می شوند.
به عنوان مثال، پای ریواس یکی از محبوب‌ترین دسرها است. اگرچه ریواس به طور معمول به عنوان یک میوه در نظر گرفته می شود، از نظر فنی یک سبزی است زیرا از ساقه های گیاه به دست می آید.
پای سیب زمینی شیرین دسر دیگری است که از محبوبیت بالایی در آمریکا برخوردار است و بخشی سنتی از مراسم جشن شکرگذاری محسوب می شود. به رغم مزه شیرین، سیب زمینی شیرین در حقیقت یک سبزی ریشه ای است و نه یک میوه.
به طور مشابه، یام قندی خوراکی تهیه شده از یام است. یام نوع دیگری از غده های خوراکی محسوب می شود. از دیگر سبزیجات که به طور طبیعی عطر و مزه ای شیرین دارند می توان به چغندر، هویج و شلغم اشاره کرد.
مقایسه میوه ها و سبزیجات از نظر مواد مغذی
میوه ها و سبزیجات از نظر مواد مغذی دارای تشابهات بسیاری هستند. هر دو سرشار از فیبر بوده و از محتوای خوب مواد معدنی، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات گیاهی سود می برند. همچنین، میوه ها و سبزیجات به طور طبیعی از محتوای سدیم و چربی پایین برخوردار هستند.
همان گونه که انتظار می رود به واسطه مزه شیرین‌تر، میوه ها از قند طبیعی و کالری بیشتری در مقایسه با بیشتر انواع سبزیجات بهره می برند. به عنوان مثال، یک فنجان سیب حاوی 65 کالری و 13 گرم قند است، در شرایطی که یک فنجان بروکلی تنها 31 کالری و 2 گرم قند دارد.
در مقایسه با سبزیجات، برخی انواع میوه ها همچنین از محتوای فیبر بیشتر در هر گرم سود می برند. محتوای فیبر در هر 100 گرم برای میوه محدوده 2 تا 15 گرم را در بر می گیرد، در شرایطی که سبزیجات سبز برگ 1.2 تا 4 گرم فیبر برای وزنی مشابه را ارائه می کنند.
محتوای آب نیز بسیار متغیر است. سبزیجات سبزبرگ ممکن است از 84 تا 95 درصد آب تشکیل شده باشند، در شرایطی که میوه ها از محتوای آب اندکی کمتر بین 61 تا 89 درصد برخوردار هستند.
برخی تفاوت های تغذیه ای بین دسته های مختلف میوه ها و سبزیجات نیز وجود دارند. در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:
ساقه های زیرزمینی: سرشار از فیبر، و همچنین منبع خوبی برای ویتامین C، بتاکاروتن، پتاسیم و ویتامین های B.
مرکبات: سرشار از ویتامین C، بتاکاروتن، فولات و آنتی اکسیدان ها که می توانند سد محافظتی در برابر بیماری انحطاطی ایجاد کنند.
سبزیجات چلیپایی: حاوی گلوکوزینولات، گروهی از ترکیبات که با پیشگیری از سرطان پیوند خورده اند.
توت ها: سرشار از آنتوسیانین ها، ترکیبات ضد التهابی که توانایی کاهش استرس اکسیداتیو و ارتقا سلامت قلب را دارند.
سبزیجات برگدار: منبع خوبی برای کارتنوئیدها مانند لوتئین، که در کاهش خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، و سرطان نقش دارند.
با ترکیب خوبی از میوه ها و سبزیجات در رژیم غذایی می توان از دریافت انواع مختلف مواد مغذی اطمینان حاصل کرد.
فواید میوه ها و سبزیجات
پژوهش های بسیاری فواید مختلف مصرف میوه ها و سبزیجات برای سلامت بدن انسان را مستند کرده اند. چندین مطالعه نشان داده اند که مصرف میوه ها و سبزیجات با خطر کاهش یافته ابتلا به بیماری قلبی پیوند خورده است. حتی نتایج یک مطالعه نشان داد که مصرف بیش از سه وعده در روز خطر ابتلا به بیماری قلبی را تا 70 درصد کاهش می دهد.
به دلیل این که میوه ها و سبزیجات از کالری پایینی برخوردار هستند، اما محتوای فیبر بالا دارند مصرف آنها می تواند به کاهش و زیر کنترل نگه داشتن وزن نیز کمک کند. مطالعه ای که با حضور 133 هزار شرکت کننده طی بازه زمانی 24 سال انجام شد، نشان داد، زمانی که شرکت کنندگان مصرف میوه ها و سبزیجات غیر نشاسته ای را افزایش دادند، وزن آنها در مسیر کاهش قرار گرفت.
افزایش دریافت فیبر از طریق مصرف میوه ها و سبزیجات ممکن است حتی خطر ابتلا به سرطان را نیز کاهش دهد. چندین مطالعه نشان داده اند که مصرف بالای میوه ها و سبزیجات با خطر کاهش یافته ابتلا به سرطان روده بزرگ پیوند خورده است.
در نهایت، مصرف میوه ها و سبزیجات ممکن است به سود قند خون شما نیز تمام شود. فیبر موجود در این مواد غذایی جذب قند را کند می کنند که می تواند سطوح قند خون را پایدار نگه دارد.
نتایج یک مطالعه نشان داد که افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات می تواند به کاهش ابتلا به دیابت منجر شود.
باید به این نکته اشاره داشت که این نتایج درباره مصرف میوه ها و سبزیجات کامل و نه آبمیوه کسب شده اند. آبمیوه دوز مشخص از ویتامین ها، مواد معدنی، و قندهای موجود در میوه را ارائه می کند، اما از محتوای فیبر و فواید سلامت مرتبط با آن برخوردار نیست.
سخن پایانی
از نظر گیاه شناسی، تفاوتی مشخص بین میوه ها و سبزیجات وجود دارد. با این وجود، هر دو از مجموعه ای قابل توجه از مواد مغذی و فواید سلامت سود می برند که از کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن تا کاهش وزن را شامل می شود.
دستورالعمل های کنونی مصرف حداقل پنج وعده میوه و سبزی در روز را توصیه می کنند که شامل 3 فنجان از سبزیجات و 2 فنجان از میوه ها می شود.
در نهایت، توجه داشته باشید که طبقه بندی میوه ها و سبزیجات از اهمیتی مشابه با مصرف آنها برای بهره‌مندی از مواد مغذی متنوع برخوردار نیست.