بیماری‌های آمیزشی را به دو دسته بزرگ قابل درمان و غیرقابل درمان تقسیم می‌کنند.
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، سالانه 333 میلیون مورد جدید بیماری آمیزشی قابل درمان (سفیلیس, سوزاک، کلامیدیا و تریکومونا) در جهان اتفاق می‌افتد. از هر 20 فرد جوان یک نفر در سال مبتلا به بیماری آمیزشی قابل درمان می‌شود (در این آمار، بیماری‌های آمیزشی ویروسی مثل ایدز کنار گذاشته شده‌اند).
سه دهه قبل، شایع‌ترین بیماری آمیزشی سوزاک و دو دهه قبل، شایع‌ترین بیماری، عفونت با کلامیدیا بود ولی در حال حاضر، شایع‌ترین بیماری آمیزشی، عفونت با دو نوع ویروس پاپیلوم انسانی و ویروس هرپس یا همان زوناست. البته این آمارها مربوط به کل دنیاست و در بعضی نقاط جهان، شایع‌ترین نوع بیماری آمیزشی متفاوت است و ممکن است هنوز سوزاک یا بیماری دیگری باشد. در عین حال، بیش از 30 نوع بیماری آمیزشی وجود دارد که شایع‌ترین آنها در چهار گروه طبقه‌بندی می‌شود:
باکتریایی شامل سوزاک، سفیلیس، کلامیدیا، گرانولوم مغبنی و شانکر
قارچی شامل کاندیدیاز
ویروسی شامل هپاتیت، هرپس سیمپلکس یا همان زونا، ایدز، ویروس پاپیلوم انسانی و مولوسکوم کونتاگیوزوم که به صورت زگیل‌های ریز ظاهر می‌شود.
انگل شامل شپش ناحیه تناسلی و جرب
برای بیماری‌های آمیزشی دو نوع پیشگیری وجود دارد؛ پیشگیری اولیه که از طریق آموزش است و پیشگیری ثانویه که از طریق تشخیص بموقع و درمان مناسب انجام می‌گیرد و از گسترش آن در جامعه جلوگیری می‌کند. در این میان، بهترین روش پیشگیری از بیماری‌های آمیزشی، اجتناب از تماس با فرد آلوده و تمام مایعات طبیعی بدن او حتی بزاق دهان است. استفاده صحیح از کاندوم هم خطر ابتلا را کم می‌کند ولی بعضی بیماری‌ها با وجود استفاده از کاندوم قابل سرایت هستند. یکی دیگر از روش‌های پیشگیری، استفاده از واکسن است.
بعضی بیماری‌های آمیزشی ویروسی مثل هپاتیت، هرپس سیمپلکس و تعدادی از گونه‌های ویروس پاپیلوم انسانی نیز واکسن مؤثر دارند. البته در صورت لزوم می‌توان برای تشخیص مبتلا بودن فرد به بیماری آمیزشی از تست‌های آزمایشگاهی مربوطه استفاده کرد. باید توجه داشت، بسیاری از عفونت‌ها بلافاصله پس از ابتلا قابل تشخیص نیستند.
بنابراین باید مدت زمانی مناسب اجازه داد تا تست مربوطه مثبت شود. حتی بعضی بیماری‌های آمیزشی مثل ویروس پاپیلوم انسانی را ممکن است نتوان با آزمایش‌های دقیق تشخیص داد.
دکتر محمد رضا صفری نژاد-جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری