اینها بخشی از صحبتهای گلایهآمیز یک خانم مبتلا به صرع است که بیماریاش از سوی دیگرانی که از آگاهی کافی برخوردار نیستند، نشانهای از جنون تلقی میشود .وجود چنین نگاهی از سوی بسیاری از افراد جامعه، نشان از آن دارد که اطلاعات مردم نسبت به بیماری صرع همچنان آمیخته با ناآگاهی و باورهای نادرست است . بسیاری از افراد همچنان نمیدانند صرع نه به معنای جنون بلکه یک بیماری مزمن و دومین علل بیماری سیستم عصبی مرکزی است که حدود نیم تا یک درصد مردم دنیا به آن مبتلا هستند. اگرچه درمان استاندارد 80 درصد حملههای تشنجی این بیماری را کنترل میکند، اما ناآگاهی کافی از صرع منجر به عدم پذیرش درمان میشود و این مساله باعث شده میلیونها نفر صرع کنترل نشده داشته باشند. نکته مهم این است که تشنجهای کنترل نشده منجر به تغییرات تخریبی بازگشتناپذیری در مغز بیمار میشود و بر کیفیت زندگی فرد و خانواده او اثر نامطلوبی میگذارد. ما پای صحبت دکتر جعفر بوالهری، روانپزشک، عضو هیات مدیره انجمن صرع ایران و رئیس انستیتو روانپزشکی تهران نشستیم تا مروری بر باورهای درست و اشتباه این بیماری داشته باشیم.
کودکان مبتلا به اوتیسم به صرع مبتلا میشوند
در بیماران مبتلا به اوتیسم، صرع شیوع بیشتری دارد و در بیماران صرعی نیز شیوع رفتارهای طیف اوتیسم بیشتر است. به بیان دیگر در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم، صرع چند برابر کودکان دیگر آنها را دچار مشکل میکند؛ چراکه این کودکان علاوه بر صرع مشکلات مختلف گوارشی، رژیمهای غذایی مانند رژیم غذایی بدون گلوتن، کاهش بهره هوشی، عقبماندگی ذهنی، اضطراب، بیش فعالی و… دارند. همچنین برخی دیگر از مشکلات رفتاری مانند لجبازی، پرخاشگری، مشکلات تمرکز و بیخوابی نیز درباره کودکان اوتیسمی وجود دارد که به آنها وضعیتی متفاوت با افراد عادی میبخشد.
البته ناگفته نماند خوشبختانه بین 50 تا 75 درصد کودکانی که بیماری آنان از یک تا ده سالگی آغاز میشود، پس از گذراندن دوره درمان مناسب بهبود مییابند.
صرع حتما از والدین مبتلا به ارث میرسد!
این باور غلطی است که فرزند مادر و پدر مبتلا به صرع حتما به این بیماری مبتلا میشود. برعکس بیشتر افراد مبتلا، دلیل صرعشان بدون علت است یا ژنتیک نیست. پس مبتلایان با خیال راحت میتوانند ازدواج کنند و نگران این که فرزندشان مبتلا به صرع میشود، نباشند.
البته برخی از انواع کمیاب صرع ارثی است و اگر مادر مبتلا به صرع باشد کودک در خطر بیشتری نسبت به کودکان دیگر قرار میگیرد بخصوص اگر مادر در دوران بارداری دچار تشنج شود و داروی ضد صرع مصرف نکند.
باید داروی ضد صرع در بارداری مصرف شود
قطع خودسرانه داروهای ضدصرع در بارداران مصروع موجب شیوع اختلالات مادرزادی در نوزادان میشود.به بیان دیگر،هرگونه کاهش یا قطع خودسرانه دارو در طول بارداری نه تنها خطر بروز اختلالات مادرزادی را در نوزاد کم نمیکند، بلکه موجب افزایش خطر تشنج در مادر و شیوع اختلالات مادرزادی ناشی از آن در نوزاد میشود.
داروی ضد صرع برای جنین ضرر دارد!
بهتر است قبل از آن که فرد مبتلا به صرع باردار شود، تحت نظر پزشک متخصص،داروی مصرفی را به دارویی که کمخطر است تبدیل کند که البته این کار بسیار حساس بوده و باید به آهستگی و با صبر و حوصله و زیر نظر پزشک متخصص انجام گیرد. به گفته متخصصان انجمن صرع ایران، نوزاد متولد شده از مادر مصروع، مشکل چندانی نخواهد داشت، اما از آنجا که مقدار کمی دارو از جفت رد میشود ممکن است کمی بیتحرکی و خوابآلودگی برای کودک پیش آید که این امر نگرانکننده نیست و حالتی موقتی دارد.
بدون دارو صرع را درمان کنید!
بیماری صرع بدون دارو درمان نمیشود، اما درمانهای غیردارویی از نظر کنترل حملات تشنجی دارای اهمیت زیادی هستند که شامل حذف عوامل خطرناک بخصوص برای پیشگیری از آسیبهای مغزی میشود .
به همین دلیل به بیماران صرعی خودداری از مصرف دخانیات، عدم مصرف الکل، خودداری از حضور در محیطهای آلوده مثل رادیواکتیو بشدت توصیه میشود. همچنین انجام ورزش و پیادهروی بهطور غیرمستقیم آمار تشنجها را پایین میآورد. برای جلوگیری از تشنج باید فرد خواب منظم و کامل داشته باشد و نیز باید به تغذیه خود نیز بسیار اهمیت بدهد و لبنیات، سبزیجات و پروتئین به مقدار کافی در برنامه غذایی اش گنجانده شود.
صرع با جراحی درمان میشود
بعضی انواع صرع مقاوم به درمان دارویی ممکن است کامل و دقیق با جراحی درمان شوند. اما این که پزشک و بیمار روند درمانی را بدرستی انتخاب و پیگیری کنند بسیار اهمیت دارد .
صرع با داروی گیاهی درمان میشود !
در ایران، مطالعات بالینی مناسبی درباره اثر داروهای گیاهی در صرع نشده و اگر هم شده چون انجمن صرع در آنها دخالتی نداشته یا به انجمن صرع ارائه نشده قابل اعتماد انجمن نیست و استفاده از آنها توصیه نمیشود. البته برخی متخصصان طب سنتی به اثر گیاهان در صرع اعتقاد دارند که توصیه میشود قبل از تجویز به بیماران، نتایج تحقیقات خود را به انجمن صرع ارائه کنند .
حمله صرعی با گرسنگی طولانی
گرسنگی و کمآبی طولانی بدن، روزه داری و بینظمی در ساعات توصیه شده مصرف دارو، ممکن است موجب حمله تشنجی و برگشت صرع بهبود یافته شود و بدون تردید، موجب صدمهزدن به بیماران صرعی میشود. افراد مبتلا به صرعی که به دیابت نیز مبتلا هستند نیز اگر بینظمی در مصرف دارو داشته باشند با خطر حمله تشنجی روبهرو خواهند شد.
درمانی برای صرع وجود ندارد!
این که صرع هرگز درمان نمیشود، درست نیست. بسیاری از افراد مبتلا به صرع بویژه اگر سریع و کامل،درمان دارویی را شروع کنند بهبود قطعی پیدا میکنند یا بیماریشان به طور کامل کنترل میشود و با مصرف دارو دچار حمله تشنجی نمیشوند. نسل جدید داروها صرع را کاملا درمان نمیکند و فقط کنترل میکند. به دلیل این که هنوز آزمایش خود را به طور قطعی پس ندادهاند باید خیلی مواظب عوارضشان روی جنین و شیردهی بود.
بیماران مصروع میتوانند هر شغلی داشته باشند
بیش از 80 درصد افراد مبتلا به صرع میتوانند به کار مشغول شوند. در واقع راهاندازی حرفهآموزی، کاریابی و اشتغال حمایتی از توصیههای جدی انجمن صرع، انجمنهای مددکاری و کاردرمانی به دولت است.
مبتلایان میتوانند فعالیت جنسی طبیعی داشته باشند
مبتلایان به صرع، مشکلی در ازدواج، رابطه جنسی، نقش پدری یا مادری، بارداری و زایمان و شیر دهی ندارند و فقط باید مرتب مشاوره پیش از ازدواج، زناشویی، بارداری و شیردهی داشته باشند.