بر اثر پارگی یا گرفتگی این عروق بخشی از مغز نمیتواند خون و اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کند. فقدان اکسیژن بر یاختههای عصبی آن بخش از مغز اثر گذاشته و ظرف چند دقیقه آنها را از بین میبرد یا به عبارتی زمانی که رگهای خون رسان به مغز به هر دلیلی پاره یا بسته شود بافتهای مغز از اکسیژن و غذا محروم میشود و بعد از چند دقیقه سلولهای مغز شروع به مردن میکنند. در این وضعیت فرد دچار سکته مغزی (Stroke) شده است. معمولاً قبل از بروز سکته مغزی علائم هشدار دهندهای وجود ندارد یا اینکه علائم بسیار جزئی هستند. بعد از بروز سکته مغزی بیمار باید بلافاصله در بیمارستان بستری شده تا از بروز صدمات دائمی به مغز جلوگیری شود. عوارضی که بعد از سکته مغزی ایجاد میشود بستگی به محل سکته و وسعت بافتهای گرفتار شده مغز دارد.
انواع سکته مغزی
سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی هموراژیک از انواع سکته مغزی هستند، حمله ایسکمیک گذرا و در واقع یک سکته مغزی ناقص است که در اثر گرفتگی رگ خونی رخ میدهد. اگر چه ایسکمیک گذرا باعث آسیب دائمی مغز نمیشود ولی باعث بروز علائم سکته مغزی میشود که چند دقیقه یا حتی چند ساعت طول میکشد. شما بهعنوان علامت سکته مغزی نباید از این حالت چشمپوشی کنید.
سکته مغزی ایسکمیک یا به عبارتی همان بسته شدن رگ، بر اثر لختههای خون یا سایر ذرات دیگر ایجاد میشود و حدود 70 تا 80 درصد کل سکتههای مغزی را تشکیل میدهد، اما سکته مغزی هموراژیک، وقتی یک رگ خونی در مغز پاره شود و باعث خونریزی در مغز شود رخ میدهد؛ علل سکته مغزی هموراژیک نیز خونریزی داخل مغزی، خونریزی زیر عنکبوتیه، آنوریسم مغزی و ناهنجاریهای شریانی وریدی است.
اثرات سکته مغزی
سکته مغزی روی افراد اثرات مختلفی میگذارد و این بستگی به نوع سکته و قسمتی از مغز که تحت تأثیر قرار گرفته و همچنین وسعت آسیب مغزی دارد. آسیب مغزی ناشی از سکته مغزی میتواند بر حواس، فعالیتهای حرکتی، تکلم و توانایی درک گفتار تأثیر گذارد و همچنین الگوهای رفتاری و تفکری، حافظه و عواطف را نیز با اختلال مواجه میکند. فلج یا ضعف بیش از حد یک طرف بدن نیز شایع است.
زنگ خطرهای سکته مغزی
کرختی یا ضعف ناگهانی در صورت، دست و پا بویژه در یک سمت بدن، گیجی ناگهانی، اختلال در تکلم و قوه ادراک، اختلال ناگهانی در دید یک یا هر دو چشم، اختلال ناگهانی در راه رفتن، سرگیجه، از دست دادن تعادل و هماهنگی بدن و سردرد شدید از جمله زنگ خطرهای سکته مغزی هستند، لازم به ذکر است عواملی وجود دارند که میتوانند در بروز سکته مغزی نقش داشته باشند اما میتوان آنها را کنترل کرد بهعنوان مثال فشار خون بالا، مصرف تنباکو و سیگار، سابقه بیماریهای قلبی، بیماری شریان کاروتید یا سایر شریانها.
فیبریلاسیون دهلیزی، حملات ایسکمیک موقتی (TIAs)، اختلالات خونی خاص،کلسترول بالای خون، بیتحرکی و چاقی، نوشیدن الکل و برخی داروهای غیرمجازعواملی هستند که ریسک بروز سکته مغزی را افزایش میدهند البته عواملی نیز در کنار اینها وجود دارند که نمیتوان آنها را کنترل کرد، افزایش سن و وراثت را میتوان از این دسته برشمرد. از طریق معاینه بدنی، آزمایش خون، سی تی اسکن، ام ار آی (MRI)، آنژیوگرام مغزی و اکوکاردیوگرام میتوان سکته مغزی را تشخیص داد و به وسیله روشهایی مانند جراحی، مصرف دارو، مراقبتهای ویژه پزشکی و بیمارستانی و توانبخشی میتوان آن را درمان کرد.
راههای پیشگیری از سکته مغزی
برای دور ماندن از سکته قلبی فشار خون خود را کنترل کنید اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک کنید، مقدار کلسترول و چربی اشباع را در رژیم غذایی کاهش دهید. برای این کار مصرف زنجبیل، سبزیها و میوهها را در برنامه غذایی روزانه قرار دهید، ورزش کردن منظم و کنترل وزن را فراموش نکنید و از مصرف داروهای غیر مجاز، الکل و نمک زیاد خودداری کنید، مصرف مواد غذایی سالم مثل ماهی، غلات و لبنیات کم چرب را فراموش نکنید، هر چه کمتر از غذاهای چرب، شکر و نوشابههای شیرین استفاده کنید از سکته مغزی هم دورتر خواهید بود، مدیریت استرس نیز از جمله عواملی است که شما را از خطر ابتلا به سکته مغزی در امان خواهد داشت. خوب است بدانید که سکته مغزی در افراد گیاه خوار بسیار کمتر از مصرفکنندگان گوشت قرمز است.