این توده در حقیقت آبسه کوچکی است که در اثر عفونت یا التهاب ریشه مژه‌ها یا غدد ترشح‌کننده چربی پلک ایجاد می‌شود. تماس دست آلوده با چشم (بخصوص اگر با ترشحات بینی آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلک (بلفاریت) از عوامل مهمی است که باعث بروز گل‌مژه می‌شود.
دکتر نفیسه رجایی، فوق‌تخصص و جراح چشم درباره این بیماری به ما توضیح داده است:
راه‌های درمان گل‌مژه
اکثر گل‌مژه‌ها ظرف چند روز بتدریج بهبود می‌یابند و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند. در چند روز اول، استفاده از کمپرس گرم باعث تسکین درد می‌شود و ممکن است به سرباز کردن گل‌مژه و تخلیه ترشحات چرکی کمک کند. برای این منظور یک حوله تمیز را با آب جوشیده گرم (نه داغ!) مرطوب کنید و برای مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشم مبتلا قرار دهید. ماساژ ملایم هم به تسکین درد و تخلیه ترشحات کمک می‌کند. ماساژ کمپرس گرم را می‌توان روزی 4ـ 3 بار انجام داد تا ترشحات تخلیه شود و گل‌مژه بهبود پیدا کند.
راه‌های پیشگیری
در برخی از افراد گل‌مژه در سال چند بار تکرار می‌شود یا به اصطلاح عود می‌کند. برای پیشگیری از عود گل‌مژه به نکته‌های زیر توجه کنید:
از تماس دست آلوده با چشم جلوگیری کنید.
بهداشت پلک را رعایت کنید. شستشوی منظم پلک‌ها با آب ولرم یا شستشوی لبه پلک با شامپو بچه رقیق شده می‌تواند به جلوگیری از عود گل‌مژه کمک کند.
در صورت بروز گل‌مژه‌های مکرر حتما به چشم‌پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات بیماری‌های چشمی دیگر مثل بلفاریت (التهاب لبه پلک) یا مشکلات غدد ترشح‌کننده چربی باعث بروز گل‌مژه مکرر می‌شود که تشخیص و درمان این بیماری‌ها توسط چشم‌پزشک باعث جلوگیری از عود گل‌مژه می‌شود، بعلاوه گاهی اوقات بعضی از بیماری‌های جدی پلک‌ها (مثلا تومورها) ممکن است به صورت گل‌مژه‌های مکرر تظاهر کند که در این موارد معاینه توسط چشم‌پزشک راهگشاست.
گل‌مژه چیست؟
گل‌مژه به طور کلی به یک آبسه کوچک با سر زردرنگ گفته می‌شود که بر اثر عفونت یا التهاب ریشه مژه‌ها یا غدد مترشحه چربی پلک ایجاد می‌شود.
گل‌مژه را نترکانید
هرگز سعی نکنید گل‌مژه را بترکانید یا به زور تخلیه کنید، این کار می‌تواند باعث گسترش عفونت به بافت‌های مجاور و یا حتی ورود عفونت به مغز شود. اگر پس از چند روز گل‌مژه بهبود پیدا نکرد حتما به چشم پزشک مراجعه کنید. چشم‌پزشک می‌تواند در صورت لزوم با یک جراحی کوچک گل‌مژه را تخلیه کند. تخلیه گل‌مژه با بی‌حسی موضعی با استفاده از قطره بی‌حس‌کننده انجام می‌شود و گل‌مژه از سمت پشت پلک تخلیه می‌شود.
در گل‌مژه‌های معمولی استفاده از قطره‌های آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌بیوتیک خوراکی فایده‌ای ندارد، اما در بچه‌های کوچک یا افرادی که گل‌مژه‌های شدید و ملتهب دارند ممکن است لازم باشد با نظر چشم‌پزشک آنتی‌بیوتیک خوراکی برای جلوگیری از گسترش عفونت به بقیه پلک و قسمت‌های مجاور استفاده شود.
علائم و نشانه‌ها
احساس سنگینی و درد پلک
ایجاد یک توده برجسته قرمزرنگ دردناک در لبه پلک
سوزش، خارش و اشکریزش
خروج ترشحات چرکی از گل‌مژه
تاری دید از عوامل معمول گل‌مژه نیست، اما اگر گل‌مژه نسبتا بزرگ باشد با فشار روی قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید می‌شود.
روش‌های درمان خانگی گل‌مژه
درمان‌های خانگی دیگری برای رفع بیماری گل‌مژه وجود دارد که بسیار ساده بوده و در دسترس است. این درمان‌ها عبارت است از:
چای کیسه‌ای در درمان گل‌مژه بسیار موثر است، به این طریق که یک کیسه‌ای گرم را در محل گل‌مژه قرار دهید تا زمانی که چای کیسه‌ای خنک شود. هم درد را کاهش می‌دهد و هم تورم را.
تخم گشنیز در درمان گل‌مژه بسیار موثر است. مقداری تخم گشنیز در آب جوش بریزید، سپس دانه‌ها را دور ریخته و از آب آن برای شستشوی چشم استفاده می‌کنیم. چند بار در روز این کار را انجام دهید.
-روغن کرچک به درمان گل‌مژه بسیار کمک می‌کند. چند قطره از روغن کرچک روی منطقه آسیب‌دیده زده و به آرامی مالش دهید. چند دقیقه بعد با آب ولرم بشویید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
-با یک پارچه تمیز شیر پاک‌کن زده و محل گل‌مژه را تمیز کنید.
-آب سیر دارای خواص ضدباکتری است که به درمان گل‌مژه کمک می‌کند، ولی مراقب باشید که به چشم وارد نشود و پس از استفاده چشم را با آب ولرم بشویید. هم درد و هم تورم را کاهش می‌دهد.
راهکارهای طبیعی برای درمان گل مژه