یکی از با شکوه ترین و البته سخت ترین مراحل رشدی هر فرد، دوران بلوغش می باشد. در این مرحله فرد نه در دوران خردسالی هست و نه در دوران بزرگسالی، کم کم از کودکی فاصله می گیرد تا بزرگ شود. کودک کم توان دیروز، حالا احساس قدرت می کند و خود را بزرگ می بیند. هر روز احساس های جدیدی را تجربه می کند و دوست دارد مستقل تر بشود. این درحالی هست که ممکن است والدینش جلوی استقلال او را بگیرند و همین امر باعث ایجاد خشم و پرخاشگری در او شود. والدینی که نوجوان در حال بلوغ دارند، باید سطح اطلاعات و آگاهی های خودشان را نسبت به بلوغ و تغییراتی که در نوجوان ایجاد می کند، بالا ببرند تا بتوانند ارتباط بهتری را با نوجوانشان برقرار کنند و همچنین با او همانند یک دوست باشند.
بلوغ به مجموعه ای از تغییرات رشدی جسمانی و عقلانی گفته می شود. رشد جسمانی زودتر از رشد عقلانی شروع می شود و به ناگهان نوجوان از نظر ظاهری تغییرات زیادی را نشان میدهد که ممکن است برایش خوش آیند نباشد. کافیست نوجوانی اعتماد به نفس پایین هم داشته باشد همین مساله باعث گوشه گیری و منزوی شدن نوجوان می شود.
بزرگ ترین کمک والدین به نوجوان در حال بلوغ
یکی از مهم ترین کارهایی که پدر و مادر باید برای فرزندشان از کودکی و به ویژه در نوجوانی انجام بدهند، بالا بردن اعتماد به نفس و عزت نفس نوجوان است. عزت نفس به معنای دوست داشتن خود است. والدین باید کاری کنند تا نوجوانشان خودش را دوست داشته باشد و در نهایت به اعتماد به نفس یعنی جرات ورزی، برسد. راهکارهای زیر می توانند در بالا بردن اعتماد به نفس نوجوانان کمک کننده باشد:
به فرزندتان بگویید همه ی افراد تغییرات دوران بلوغ راتجربه می کنند تا آنها کمتر از ظاهرشان ناراحت باشند.
1- در زمانی که نوجوانتان قصد صحبت کردن با شما را دارد، حتما با او تماس چشمی برقرار کنید.
2- هیچ گاه از ظاهر نوجوانتان، منفی نگویید. به او آرامش بدهید و بگویید که شما هم در دوران بلوغ چه تغییرات ظاهری را تجربه کرده اید. نشان دادن عکس هایتان در دوران بلوغ می تواند برای نوجوانتان خوشایند باشد.
3- محبت کردن را فراموش نکنید. با توجه به جنسیت فرزندتان و همچنین با توجه به نوع محبتی که فرزندتان نیاز دارد، حتما به او محبت کنید.
4- فراهم کردن امنیت نیز بسیار مهم است. هر زوجی ممکن است در زندگیشان با یکدیگر مشکلاتی را داشته باشند. اما مراقب باشید که مشکلات و تعارض هایتان را در حضور فرزندان مطرح نکنید و در مکانی به صورت خصوصی با یکدیگر راجع به تعارضتان صحبت کنید.
5- تشویق کردن اصل دیگری است. حتما نوجوانتان را به دلایل مختلف، و با توجه به موفقیت هایی که به دست آورده است، تشویق کنید و به او انگیزه پیشرفت بدهید.
6- به فرزندانتان مسئولیت های با توجه به تواناییشان بدهید. این کار می تواند اعتماد به نفس آنها را بسیار بالا ببرد.
7- اگر نوجوانتان کار نامناسبی را انجام داد، هیچ گاه نگویید که دوستش ندارید و یا از دستش ناراحت هستید بهتر است به او
8- والدین باید قبل از رسیدن فرزندشان به سن نوجوانی، سطح اطلاعات و آگاهی های خودشان را بالا ببرند.
9- بگویید که از کار یا رفتاری که انجام داده اید ناراحت شده اید.
برنامه ریزی کنید و زمان هایی را به فرزندانتان اختصاص بدهید
یکی دیگر از مسئولیت های والدین در قبال فرزندشان، این است که برای آنها وقت بگذارند. با توجه به شغلتان، جنسیت و سن فرزندتان حتما برنامه ریزی نمایید. راهکارهای زیر می تواند برای داشتن یک برنامه خوب با هم بودن به شما کمک کند:
1- زمان مشخصی را از قبل تعیین کنید و به فرزندتان بگویید که می خواهید با او باشید.
2- در تمام مدتی که در کنار فرزندتان هستید سعی کنید به هیچ چیز دیگری الا فرزندتان و فعالیتی که قرار است انجام بدهید، فکر نکنید.
3- نظر فرزندتان را بپرسید که بیشتر تمایل دارد که به چه کاری با یکدیگر بپردازید. سینما، تئاتر، ورزش و … .
والدین عزیز! گوش به زنگ باشید… شما یک الگو هستید
سعی کنید که الگوی رفتاری خوبی برای فرزندانتان باشید. طرز لباس پوشیدن، صحبت کردن، رفتار کردن شما به راحتی می تواند بر روی فرزندتان تاثیر گذار باشد. فرزندتان اگر ببیند که شما در موقعیت های خشم آور به راحتی خشم خود را کنترل می کنید، طبیعتا او هم می تواند با تکرار و تمرین به این مهارت دست پیدا کند.
معمولا نوجوانان از نقد شدن خوششان نمی آید. بهترین راهکار برای اینکه بتوانید رفتار نوجوانتان را نقد کنید این است که در ابتدا مهارت های انتقاد کردن را بیاموزید و در وهله بعدی اجازه دهید فرزندتان هم از شما انتقاد کند. هنگامی فرزند شما می بیند پدر و مادرش اجازه انتقاد شدن می دهند، اینجاست که نوجوان نیز راحت تر این مساله را می پذیرد. داشتن جلسات ماهیانه انتقاد می تواند کمک موثری باشد.
والدین حتما باید بدون کنایه با فرزندشان صحبت کنند و تمام انتظاراتشان را به صورت شفاف و واضح به فرزندشان بیان کنید.