زندگی روزمرهمان را میکنیم و طبق برنامهی همیشگی یا هر وقت که احساس گرسنگی کنیم غذا میخوریم. هر چیزی را که دوست داریم میخوریم و گاهی آگاهانه سعی میکنیم از فست فودها یا خوراکیهایی که ارزش غذایی ندارند اجتناب کنیم تا به سلامتیمان آسیبی نرسد. اما آیا واقعاً مطمئن هستیم که تغذیهی خوب و مناسبی داریم یا نه؟ چه علائمی وجود دارد که به ما میگوید انتخابهای غذاییمان درست هستند یا نادرست؟
در این مطلب چند سؤال را مطرح میکنیم که باید هر چند وقت یکبار از خودتان بپرسید تا از کیفیت و نحوهی تغذیهتان مطمئن شوید.
۱. آیا تمام وقت احساس خستگی و افت انرژی دارید؟
یکی از علائمی که نشان میدهد غذای مناسبی مصرف نمیکنید این است که بدنتان به اندازهی کافی احساس انرژی نمیکند. آیا وقتی از پلهها بالا میروید یا کارهای روزانهتان را انجام میدهید خیلی زود بنیه و توان خود را از دست میدهید؟ معنیاش میتواند این باشد که با فواصل درستی غذا نمیخورید و برای همین بدنتان با کمبود انرژی و مواد مغذی روبرو میشود. باید هر چه زودتر به فکر تأمین نیازهای روزانهی بدن خود به مواد مغذی باشید چون در غیر این صورت در آیندهای نه چندان دور، مشکلات جدی بروز خواهند کرد.
۲. آیا زیاد مریض میشوید؟
اگر کسی تغذیهی درستی داشته باشد، بدنش در وضعیت سالمی هم باقی میماند چون سیستم ایمنی قوی دارد و میتواند با بیشتر عوامل بیماریزا مقابله کند. اما اگر عادت داشته باشید مکرراً بیرون از خانه غذا بخورید (که احتمال آلودگی وجود دارد) یا نوع غذاهایی که انتخاب میکنید خوب نباشد، پس این احتمال وجود دارد که مشکلاتی چون تب و آنفلوآنزا و سرفه و سرماخوردگی و … مدام سراغتان بیاید. حتی ممکن است دچار کمبود کلسیم یا فقر آهن شوید و هزار و یک دردسر دیگر!
۳. آیا رژیم غذاییتان «متعادل» است؟
یکی از علائمی که نشان میدهد غذای مناسبی مصرف نمیکنید این است که بدنتان به اندازهی کافی احساس انرژی نمیکند
این سؤالی است که باید هشیارانه از خود بپرسید و بررسیاش کنید. آیا به میزان کافی و روزانه کربوهیدرات، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی دریافت میکنید؟ حتی اگر مواد غذایی هستند که دوستشان ندارید، چه چیزهایی را جایگزینشان کردهاید که از فوایدشان برای سلامتی خود بینصیب نمانید؟ اگر هم اصلاً نسبت به نیازهای بدن خود اطلاعی ندارید بهتر است به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا او برنامهی غذایی متناسب با سن و شرایط بدنیتان به شما ارائه بدهد و کمکتان کند رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
۴. آیا «احساس سلامتی» میکنید؟
البته این احساس، کاملاً ذهنی است اما نکتهی اصلی اینجاست که تمام وقت احساس شادابی و باانرژی بودن داشته باشید. صبح که از خواب بیدار میشوید، بدنتان باید احساس کند که استراحتش را کرده است و شما هم باید در طول روز احساس خوبی نسبت به بدن خود داشته باشید. فاکتور «احساس» نه تنها روی عملکرد فیزیکی و ذهنیتان در محل کار و آنهم به طور روزانه اثر میگذارد بلکه به شما کمک میکند زندگی شادی را در پیش بگیرید.
۵. آیا غذاهایی که میخورید، بهداشتی و پاکیزه هستند؟
آیا از بهداشت چیزهایی که در دهان خود میگذارید مطمئن هستید؟ یکی از جنبههای بسیار مهم تغذیهی درست این است که غذایی که میخورید، در محیطی بهداشتی تهیه و پخته شده باشد، به دور از هرگونه میکروب و قارچ. ضمناً متدهای درست پخت و پز و امادهسازی غذا، به شما این اطمینان را میدهد که مواد مغذی چیزی که می خورید کامل و سالم بوده و از دست نرفته است.
چند توصیه برای تغذیهی درست
به جای اینکه غذاها را به دستههای «خوب» و «بد» تقسیم کنید سعی کنید تمرکزتان روی مواد مغذی آنها باشد. بخش عمدهی تغذیهی شما باید حاوی ویتامینها، مواد معدنی، فیبر و سایر مغذیهای لازم و کم کالری باشد. انتخاب هوشمندانهی غذایی که میخورید غیر از سالم نگه داشتن شما، وزنتان را هم کنترل میکند.
تنوع غذایی را فراموش نکنید، از تمام گروههای غذایی استفاده کنید تا نیازی از بدنتان بدون پاسخ باقی نماند. میوهها و سبزیها را ترجیحاً تازه و یا منجمد مصرف کنید. از سبزیجات برگ تیره مانند بروکلی بیشتر استفاده کنید و سبزیجات نارنجی مانند هویج و سیب زمینی شیرین را حتماً در رژیم غذایی خود بگنجانید. انتخابهای پروتئینی خود را متنوع کنید، مثلاً ماهی و انواع حبوبات را فراموش نکنید. هر روز دست کم ۱۰۰ گرم غلات سبوسدار مصرف کنید.
بیشتر دنبال غذاهایی باشید که چربی اشباع و ترانس بسیار پایینی دارند تا ریسک ابتلا به بیماریهای قلبیتان کمتر شود. بیشتر چربیهایی که میخورید باید تک غیراشباع یا چند غیراشباع باشد، بنابراین حتماً برچسبهای مربوط به اطلاعات تغذیهای را روی محصولاتی که مصرف میکنید چک کنید.