مریم مظهری – کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و دارو اظهار داشت: هر ساله کارخانجات و واحدهای صنعتی و مراکز شهری با ورود فاضلاب‌ها و پسابهای خود به محیط های آبی و وارد شدن آنها به زمین‌های کشاورزی و همچنین استفاده از سموم و کودهای شیمیایی به منظور باروری خاک که حاوی فلزات سنگین هستند، باعث آلودگی زمین‌های کشاورزی می‌شوند.
وی افزود: از آنجایی که رابطه معنی داری بین فلزات سنگین خاک و میزان تجمع آنها در گیاه وجود دارد این فلزات سنگین پس از تجمع در گیاهان و حیوانات، علاوه بر آسیبهای جدی بر سلامت این موجودات، مصرف فراوده آنها را برای مصرف کننده نهایی یعنی انسان، مخاطره آمیز می کند. در نتیجه، یکی از دلایل اصلی مواجهه انسان به فلزات سنگین، مسیرخاک- دانه- غذا ( Soil-Crop-Food) است. از میان فلزات سنگین، فلزاتی مانند سرب و کادمیم و آرسنیک، زئوبیوتیک هستند به این مفهوم که این عناصر برای متابولیسم بدن، مورد نیاز نیستند و حتی مقادیر کم آنها نیز برای بدن، مضر است .
مظری گفت: فلزات سنگین پس از ورود به بدن، دیگر از بدن دفع نشده، بلکه در بافت‌هایی مانند چربی، عضلات، استخوان‌ها و مفاصل رسوب کرده و انباشته می‌شوند و باعث بروز بیماری‌ها و عوارض متعددی مانند اختلالات عصبی، انواع سرطان، سقط جنین، اختلالات تنفسی، آسیب به کبد و کلیه و مغز، التهاب مفاصل، ریزش مو و پوکی استخوان در بدن انسان می‌شوند. با توجه به این مسئله و نیز ماهیت بین المللی اهمیت روز افزون غذا در سالهای اخیر، توجه عموم مردم و ارگانهای نظارتی در بخش غذا، به خصوص سازمان تجارت جهانی، به صورت جدی به ایمنی غذا و تخمین کیفیت آن معطوف گشته است.
وی با اشاره به اینکه زنجیره ایمنی غذا در کشور باید از مرحله مزرعه تا سفره خانواده تعیین شود عنوان کرد: از اثرات مخرب فلز سرب ، می توان به آسیب جدی به سیستم عصبی مرکزی و محیطی اشاره نمود. از آنجایی که بیشتر مصرف کنندگان ایرانی بر شستشوی برنج و خیساندن آن قبل از پخت عادت دارند، هدف از این مطالعه، اندازه گیری میزان سرب در برنج خام و سپس در برنج شسته شده و خیسانده شده، در برنجهای وارداتی و داخلی با برند معروف، در سطح عرضه کرمانشاه می باشد. که پس از جمع آوری و نمونه برداری با روش استانداردهای موجود آسیاب شده و پس از هضم اسیدی بوسیله دستگاه جذب اتمی واریان اندازه گیری می شود.
مظهری به روش بکار رفته برای این تحقیق اشاره کرد و افزود: در این روش که به روش توصیفی مقطعی انجام شد 21 نمونه از برندهای معروف، از فروشگاههای زنجیره ای شهر کرمانشاه، از برنج بسته بندی و بازار فروشگاههای سطح شهر ، خریداری شد که 14 نمونه برنج وارداتی و 7 نمونه برنج داخلی بودند.
کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و دارو کرمانشاه گفت: در این مطالعه با بررسی میزان سرب، در برنجهای ایرانی و هندی موجود در بازار کرمانشاه 33/4 درصد کل نمونه‌ها، سربی بیش از مقدار تعیین شده استاندارد ملی ایران داشتند. بدلیل خاصیت تجمعی فلزات سنگین بر بافت‌های بدن و اثرات سوءِ آن بر بدن و همچنین افزایش آلودگی‌های محیطی و منابع غذایی به این فلز بهتر است در مصرف محصولات حاوی این فلز دقت بیشتری کرد و از محصولات پاک با درجه اطمینان بالایی استفاده کرد.
وی خاطرنشان کرد: در مطالعه ما به این نتیجه رسیدیم که به طور متوسط 3 بار شستن و 3 ساعت خیساندن، به میزان 15 درصد فلز سرب را در برنج کاهش می‌دهد. پس شستن و خیساندن که در اکثر فرهنگ ها وجود دارد به کاهش این فلز سنگین کمک می کند ولی باید مطمئن شد آبی که برای شستشو و خیساندن استفاده می شود خود دارای سرب بالایی نباشد.