اما هیچ فکر کرده‌اید این رنگ‌های سفید، آبی، سرمه‌ای، اکلیلی و… از کدام حنا یا حتی از کدام گیاه گرفته می‌شود؟! چطور رنگ گیاهی این همه وقت روی پوست می‌ماند و دوام می‌آورد؟! مگر حنا این‌قدر ماندگار است؟! تا حالا شک نکرده‌اید که شاید مواد دیگری در نقش حنای‌تان دست دارد؟ نکند این رنگ‌ها عواقب خوبی برای پوست‌تان نداشته باشند؟! اگر نگران سلامت پوست‌تان شده‌اید، صحبت‌های دکتر سیدمسعود داودی، متخصص پوست و مو، را از دست ندهید تا از چند و چون ماجرا آگاه شوید.
حنا و این همه ماندگاری؟!
دکتر سیدمسعود داودی، متخصص پوست و مو درباره نقش حنا و مواد اولیه‌اش می‌گوید: نقش حنای واقعی 3، 4روز و نهایتا یک هفته آثارش روی پوست باقی می‌ماند اما این نقش‌های حنا که رنگ‌هایی خارج از طیف حنا دارند، زمان زیادی روی پوست می‌مانند. به‌همین دلیل می‌توان گفت برای کشیدن این نقش و نگارها از موادی استفاده می‌شود که با قرار گرفتن روی پوست، جذب آن می‌شود و مهم‌ترین نگرانی ما، استفاده از فلزات سنگینی مثل سرب و کادمیوم است که این مواد اگر روی پوست قرار بگیرند، عوارضی برای فرد در پی دارند. همان‌طور که می‌دانید، فلزات سنگین موادی هستند که در زندگی روزمره جایگاهی ندارند و بدن‌مان برای عملکرد صحیح، نیازی به آنها ندارد. اما اگر به هر طریقی-چه از آلودگی هوا و چه در ترکیب با حنا- جذب بدن شوند، می‌توانند عوارض سخت و قابل‌توجهی برای بدن داشته باشند که مسمومیت با سرب، جیوه و کادمیوم از انواع خطرناک این مسمومیت‌ها به حساب می‌آیند. به‌خصوص اگر این نوع نقش حنای حرفهای در سطح وسیع انجام و فرد دچار آلرژی، حساسیت و گوشت اضافه شود، غیر از اینکه ظاهر بسیار زشتی دارد، واقعا درمانش سخت و طولانی‌مدت خواهد بود. البته درمان اسکارهای کلوییدی گاهی ممکن است با یک پماد از بین برود اما در بسیاری از موارد نیازمند تزریق و حتی لیزردرمانی است!
حنا خیلی هم خوب است!
حنا گیاهی است که گونه‌های مختلفی از آن در دنیا وجود دارد و طیف رنگ‌هایش از نارنجی شروع می‌شود و نهایتا تا قرمز تیره ادامه دارد. پس مسلما رنگ‌هایی خارج از این طیف، حنا نیست!
نقش حنا، اگر واقعا نقش حنا باشد، هیچ خطری ندارد؛ چراکه تا امروز نه‌تنها هیچ حساسیت و واکنش آلرژیکی نسبت به حنا گزارش نشده، بلکه ثابت شده خاصیت ضدمیکروبی و ضدقارچی هم دارد؛ چون کسانی که عادت دارند دست و پای‌شان را حنا بگذارند – به‌خصوص در روستاها و شهرستان‌ها که این کار متداول‌تر است- کمتر دچار مشکلات پوستی می‌شوند، بنابراین حنای واقعی اثرات خوبی دارد.
پس مشکل کجاست؟!
از آنجا که تنوع رنگ‌های گیاهی بسیار کم است و ماندگاری‌شان هم محدود، افرادی که با اسم «نقش حنا» می‌خواهند کار متفاوتی انجام دهند و تنوع بیشتری به کارشان بدهند، مجبورند سراغ رنگ‌های شیمیایی بروند. شاهد این مدعا هم آن است که از رنگ حنا توقع ایجاد حساسیت نداریم اما بیماران زیادی به مطب‌های متخصصان پوست مراجعه می‌کنند که به‌دلیل خالکوبی تحت عنوان «نقش حنا» دچار خارش، حساسیت و آلرژی‌های پوستی شده و برخی از این افراد با مشکلات بزرگ‌تری مثل «اسکارهای کلوییدی» یا همان «گوشت اضافه» دست به گریبان می‌شوند، بنابراین باتوجه به خواصی که برای حنا گفته شد، بروز چنین مشکلاتی نمی‌تواند صرفا به‌خاطر حنا باشد و قطعا رنگ‌های شیمیایی دیگری هم همراه با آن استفاده می‌شود.
حالا چه کنیم؟
بعد از انجام این نوع خالکوبی‌های موقت، اول پوست زخم می‌شود و بعد از چند هفته تا چند ماه تبدیل به اسکار کلوییدی می‌شود. با اینکه اگر ماده شیمیایی که در خالکوبی استفاده شده، جذب پوست شده باشد، با شست‌وشوی صابون و شامپو و… پاک نخواهد شد اما اگر فرد، بلافاصله بعد از ایجاد قرمزی و التهاب و زخم به متخصص پوست مراجعه کند، می‌توان با پماد و دارو آن را کنترل کرد تا زمان بگذرد و ماده از بدن دفع شود؛ به این ترتیب می‌توان از شکل گرفتن گوشت اضافه جلوگیری کرد.
البته این صحبت‌ها به این معنی نیست که همه افراد بعد از نقش حنا یا خالکوبی‌های تحت این عنوان، حتما دچار مشکلات آلرژیک و کلوییدی می‌شوند اما حتی اگر احتمال بروز این مشکل بسیار هم نادر باشد، می‌تواند برای فرد بسیار عذاب‌آور باشد و دردسر زیادی برایش ایجاد کند؛ به همین دلیل توصیه می‌کنیم حتما افراد از طبیعی بودن و بی‌خطر بودن موادی که روی پوست‌شان قرار می‌گیرد، مطمئن شوند. البته «نقش حنا» به‌خصوص اگر در شهرستان‌ها انجام شود، عموما چیزی جز حنا نیست اما چیزی که امروزه به‌عنوان «نقش حنا» به شکل حرفهای در حال گسترش است، مسلما از مواد شیمیایی و موادی غیر از حنا هم استفاده می‌شود که توصیه می‌کنیم افراد ریسک نکنند و سراغ این نوع خالکوبی‌ها نروند.
«نقش حنا» خاصیت درمانی ندارد!
دکتر نسرین بعیری، پزشک عمومی و دانشجوی سال آخر طب سنتی می‌گوید: از آنجا که نقش حنا به صورت موضعی در مناطقی از بدن مثل دست، پا یا کمر انجام می‌شود، نمی‌توان انتظار داشت خاصیت درمانی داشته باشد؛ چراکه وقتی می‌گویند کف دست و پا را بری رفع برخی ضایعات، حنا ببندید، منظور این بوده که برای 4-3روز متوالی و هر بار بین 3 تا 4ساعت، موضع درگیر را با حنا (مخلوط پودر حنا و آب) بپوشانند. بنابراین نمی‌توان از خطوط ظریفی که در «نقش حنا» روی پوست کشیده می‌شود و بعد از دقایقی هم خشک می‌شوند، انتظار درمان ضایعات پوستی داشت! البته این نقش‌های حنایی، تا حدی برای تقویت پوست آن موضع کمک‌کننده هستند اما اگر بخواهیم از خواص درمانی گیاهانی چون حنا بهره بگیریم، مسلما باید تحت شرایط خاصی که گفته شد، استفاده شود.
و اما خواص درمانی حنا
یکی از استفاده‌های حنا در گذشته، برای درمان بعضی از انواع سردردها بوده؛ به این ترتیب که مقدار مساوی از پودر برگ حنا با پودر برگ گردو را با مقداری آب ترکیب کرده و به شکل خمیر، روی سرشان قرار می‌دادند که غیر از درمان برخی سردردها، برای تقویت بینایی هم موثر است.
اما غیر از برگ حنا، روغن حنا هم یکی از مشتقات مفید این گیاه است که استفاده‌های درمانی زیادی دارد و حتی برای رنگ کردن مو هم می‌توان از آن استفاده کرد. روغن گل حنا برای رفع بیماری‌های پوستی مثل برخی ضایعات قارچی، انواع شدید اگزما کاربرد دارد.
مثلا اگر این روغن را با آب برگ گیاه کرچک مخلوط کنید، برای درمان زخم‌های مزمن پوستی و زخم‌های ناشی از اگزما مفید است. البته برای ضایعات پوستی و اگزمایی، می‌توان از کوبیده برگ حنا هم استفاده کرد و این نوع ضماد هم، برای ضایعات پوستی، مثل زخم‌های دور ناخن مناسب است.
نسخه زیبایی از حنای طبیعی
برای رنگ کردن مو هم می‌توان از ترکیب پودر برگ حنا با آب و هم از روغن گل آن استفاده کرد که در ترکیب با دیگر گیاهان، مثل وسمه و… رنگ‌های مختلفی ایجاد می‌کنند.
در ضمن، کسانی که کف دست و پای‌شان مدام احساس سوزش و داغی دارد، می‌توانند برگ حنا را با برگ شاه‌تره، گل ختمی و لعاب اسفرزه و به‌دانه ترکیب کرده و دو، سه ساعت روی پوست این مناطق بگذارند و این کار را دو، سه بار تکرار کنند تا این حالت از بین برود.
همه خواص روغن حنا
برای رفع خستگی و حتی دردهای مفصلی ناشی از خستگی و همین‌طور برای تقویت و رویش موها می‌توان از روغن حنا استفاده کرد. اما روش تهیه روغن حنا: برگ حنای خشک شده را با 6برابر آب، یک شبانه‌روز خیس کرده، بعد آن را می‌جوشانیم تا یک‌چهارم از آب باقی بماند. بعد از صاف کردن این آب، آن را با مقدار مساوی روغن کنجد مخلوط کرده و دوباره روی حرارت ملایم می‌جوشانیم تا تمام آب تبخیر شده و فقط روغن باقی بماند؛ به این ترتیب تمام خواص حنا از آب به روغن منتقل شده و آماده مصرف خواهد بود. حواس‌تان باشد شعله اجاق باید بسیار کم باشد که روغن نسوزد!
با اینکه تا به حال هیچ عارضه‌ای به‌دلیل مصرف حنا گزارش نشده، اما بهتر است از ضماد خانگی حنا برای درمان زخم‌های باز و عفونت‌دار استفاده نشود؛ چراکه حناهای موجود در بازار بسیار با هم متفاوت هستند و بعضی‌ها ممکن است تقلبی بوده یا آلودگی داشته باشند، بهتر است جانب احتیاط رعایت شود.
منبع:مجله ی سیب سبز