معمولا این خونمردگیها بعد از مدتی از بین میرود و جای نگرانی باقی نمیگذارد. اما هنگامی که خونمردگیهایی بدون دلیل زیر پوست ایجاد میشود و تعداد آنها زیاد میشود، باید با مراجعه به پزشک علت را جستوجو کرد. دکتر سیدمحمدرضا کلانتر معتمدی، فوقتخصص جراحی عروق و تروما، در مورد کبودیهایی که براحتی به وجود میآید پیشنهاد مشورت با پزشک را میدهد تا در صورت نیاز آزمایشهای لازم تشخیصی صورت گیرد.
کبودیهایی که ساده بروز پیدا میکند
در مواردی خونمردگی به دلیل پاره شدن مویرگهای ریز و ورود خون به داخل بافت زیر پوست به وجود میآید. در این شرایط اگر این اتفاق بر اثر ضربه و کوفتگی ناشی از آن نباشد، ممکن است مشکلات داخلی مثل مشکلات انعقادی مانع خروج خون به خارج از عروق و بروز خونمردگی شود.
دکتر کلانتر معتمدی، درباره علل شایع خونمردگیها به جامجم میگوید: شایعترین علت بروز خونمردگیهای بیدلیل، شکنندگی بیش از حد طبیعی مویرگها در افرادی است که به شکل ژنتیک این مشکل را دارند. این اتفاق ممکن است به دلیل بیماری خاصی نباشد و با یک ضربه بسیار خفیف که حتی فرد متوجه آن نشود، بروز پیدا کند. به این عارضه کبود شدن آسان (easy bruising) میگویند.
در واقع هنگامی به این کبودیها کبودی بیخطر یا آسان گفته میشود که بدون این که فرد ضربهای را به خاطر بیاورد، دچار کبودی شده باشد. بروز خونمردگی بیخطر، نشانه بیماری نیست و فقط در مواردی که بیش از حد معمول رخ دهد، نیاز به آزمایش و مراجعه به پزشک احساس میشود. این آزمایشها هم آزمایش شمارش پلاکت و میزان انعقاد خون است که اگر نتایج آن برای فرد طبیعی باشد، جای نگرانی نیست. اگر مشکل از انعقاد خون باشد نیاز به پیگیری و انجام روند درمانی دارد و در مواردی ممکن است عروق فرد شکننده باشد.
خون مردگی همراه با تب و درد
اگر فردی یک یا دوبار دچار خونمردگی بیدلیل زیر پوست میشود، میتوان آن را ناشی از فیزیک بدن و ایجاد کبودیهایی دانست که به آسانی روی میدهد. در حالتی که خونمردگی با عوارض و نشانههای دیگری همراه نباشد، معمولا جای نگرانی وجود ندارد. اما هنگامی که علاوه بر ایجاد خونمردگیهای ناگهانی و بیدلیل، علائم دیگری مثل تب، درد شدید در ناحیه کبود شده یا علائم غیرعادی دیگر مشاهده شود باید بیدرنگ به پزشک مراجعه کرد.
دکتر علی شهریاری، فوقتخصص خون و آنکولوژی، درباره علائمی که نشان میدهد باید به پزشک مراجعه شود به جامجم میگوید: کبود شدن بدن یا ایجاد خونمردگیهای بیدلیل، به تنهایی یک بیماری نیست، بلکه یک علامت است که ممکن است نشاندهنده بیماریهای مختلف باشد و ممکن است علت خاصی نداشته باشد. به همین دلیل ابتدا باید بیمار معاینه شود و علت مشخص شود .
در کسانی که این کبودیها به دفعات برای آنها رخ میدهد و در قسمتها و عمقهای مختلف بدن با اندازههای متفاوت دیده میشود، علل مختلفی جستوجو میشود.
گاهی کبودیها با خونریزی از بینی، دهان و لثه یا طولانی شدن عادت ماهانه در زنان هم ممکن است همراه شود که نشاندهنده وجود مشکل است. در شرایط دیگری فرد دچار عفونت، تب یا کم خونی میشود که ردههای دیگر سیستم خونی را درگیر میکند و در نهایت ممکن است نشاندهنده وجود مشکل خاصی در بدن نباشد.
کبودیهای خطرناک
اگر این خونمردگیها بر اثر مواردی مثل کمبود ویتامین سی C بروز پیدا کرده باشد، میتوان آنها را تا حدی مرتبط با مسائل تغذیهای دانست و با مصرف قرصهای مکمل این کمبود را در بدن جبران کرد. با این حال باز هم بهترین کار مشورت با پزشک در همه این موارد است. در موارد دیگری خونمردگی میتواند ناشی از بیماریهای التهابی باشد که پوست یا عروق را درگیر میکند. همچنین ممکن است بیماریهای عفونی مثل تیفوس عامل کبودی باشد یا کمبود ویتامینهایی مثل ویتامین C این عارضه را بروز دهد. افراد مسن هم عروق شکنندهتری دارند و ممکن است زیر پوستی که نازک شده کبودیهایی خود به خود ایجاد شود. برخی خانمها هم زمان عادت ماهانه دچار کبودیهایی میشوند که ممکن است همراه با درد هم باشد.
دکتر شهریاری درباره نشانههای دیگر بروز کبودیها ادامه میدهد: این کبودیها ممکن است یک بیماری خطرناک مثل سرطان خون در پس زمینه داشته باشد. از طرفی ممکن است مشکلات سیستم انعقاد، کبدی، کمبود ویتامین یا بیماریهای بافت همبند (نوعی بافت که از اندامها مراقبت میکند) در زمینه باشد و ممکن است علت خاصی هم نداشته باشد. در نهایت طیفی از علتها ممکن است باعث این کبودیها شود، اما این پزشک است که با انجام معاینات میتواند تصمیم بگیرد که این مشکل علت زمینهای دارد یا خیر و درمانهای لازم را انجام بدهد.
ردپای ضربهها
گاهی ممکن است ضربهای به قسمتهای حساس بدن وارد شود و حتی خود فرد هم تصور این که ضربه شدیدی بوده نداشته باشد، اما باعث کوفتگی و بروز خونمردگی زیر پوست شود. این خونمردگیها معمولا خیلی زود بهبود پیدا میکنند و جای نگرانی نیست. این فوقتخصص بیماریهای خون در پایان تاکید میکند: به هر حال طیفی از حالات و علائم ممکن است در هر شرایطی بروز پیدا کند. اگر این علائم در فرد تکرار و با علائم دیگری مثل کمخونی همراه شود، یا در جاهای مختلف بدن دیده شود، نشان میدهد حتما مشکلی در پس زمینه وجود دارد که باید بررسی شود. توصیه میکنیم اگر کسی خونمردگی و کبودیهای بیدلیل دارد به پزشک مراجعه کند و آزمایشهای اولیه را بدهد و معاینه شود تا علت مشخص شود. در اغلب موارد هم علت خطرناکی در پسزمینه نیست، اما توصیه به بررسی موردی برای هر شخص است.