مشکل بوی بد دهان یکی از معضلاتی است که حدود ۳۰ درصد جمعیت جهان با آن مواجه هستند و علاوه بر خود فرد، افراد دیگر را نیز درگیر می‌کند. در ایامی مثل ماه رمضان، رعایت بعضی نکات تغذیه‌ای و بهداشتی علاوه بر کمک به سلامت فرد در طول روزه‌داری، از بوی بد دهان نیز جلوگیری می‌کند.
بوی بد دهان می‌تواند از مشکل دندان، معده یا حتی سینوزیت‌ها ناشی شود. این مشکل در برخی افراد موقتی است و در برخی دیگر حالت مزمن پیدا می‌کند. اگر این بوی بد مربوط به دهان و دندان باشد ، می‌توان با رعایت بهداشت دهان به سادگی جلوی آن را گرفت، اما رفع بوی بد دهان هنگامی که ناشی از مشکلات داخلی است به سادگی امکان پذیر نیست.
رعایت بهداشت دهان و دندان در ماه رمضان ، اولین گام
حداقل دو بار مسواک زدن در فاصله افطار تا سحری و نخ دندان کشیدن تا حد زیادی از بروز بوی بد دهان جلوگیری می‌کند. بهتر است مسواک خود را هر سه ماه یک بار عوض کنید؛ مسواکی که مدت‌ها استفاده شده است خود عاملی برای ورود باکتری و عفونت به داخل دهان است.
باکتری‌هایی که باعث ایجاد بوی بد دهان می‌شوند در محیط اسیدی به‌خوبی رشد می‌کنند، بنابراین شستن دندان‌ها با جوش شیرین، راهکار طبیعی برای مختل کردن رشد این باکتری‌هاست. می‌توان از جوش شیرین یا دهانشویه آنتی‌باکتریال برای از بین بردن جرم‌ها و باکتری‌های مزاحم کمک گرفت. جوش شیرین را می‌توان یک بار در شبانه روز مثل خمیردندان به کمک مسواک استفاده کرد. شست‌وشوی دهان با آب نمک به روش قرقره کردن نیز باعث میشود علاوه بر دهان، میکروب‌های احتمالی گلو و لوزه نیز از بین بروند. همچنین تمیز کردن زبان با پشت بعضی از مسواک‌ها که به همین منظور طراحی شده‌اند نیز می‌تواند پرزهای زبان را از باکتری‌ها تمیز کند. در نهایت بهتر است هر چند وقت یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید و از سلامت دندان و لثه‌های خود مطمئن شوید.
مواد غذایی پر مصرف در وعده های سحر و افطار
تغذیه سالم می تواند موجب آن شود که تمامی بخش های بدن فعالیت خود را به درستی انجام دهند. برای پیشگیری از ایجاد بوی بد دهان، استفاده از میوه‌ها و سبزیجات دارای فیبر یکی از بهترین راهکارهاست. برای مثال خوردن یک سیب در فاصله افطار تا سحر به مرطوب ماندن دهان در طول روز کمک می‌کند. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین D مثل زرده تخم‌مرغ، ماهی، آب پرتقال، ماست و استفاده از میخک، رازیانه و هل که خواص ضدمیکروبی دارند در زمان روزه‌داری برای حفظ بوی خوش دهان توصیه میشود. علاوه بر این جویدن برگ نعناع، پونه و جعفری تازه، کرفس و خوردن انجیر به خوشبو شدن دهان کمک زیادی می‌کند. نوشیدن چای سیاه و سبز باکتری‌های دهانی و ترکیبات سولفوری را کاهش می‌دهد و دهان را هیدراته نگه می‌دارد. به همین دلیل نوشیدن چای بدون شیرینی بین افطار تا سحر توصیه میشود. نوشیدن آب و لیموی تازه و نمک همراه پالپ لیمو نیز دهان را خوشبو می‌کند، به خصوص این مورد ، بوی بد سیر و پیاز را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
مرطوب نگه داشتن فضای دهان ، راهکاری برای پیشگیری از بوی ناخوشایند
خشکی دهان به دلیل کاهش بزاق ترشح شده رخ می‌دهد و هنگامی که بزاق کافی در دهان ترشح نشود، مواد غذایی در دهان می‌ماند و بوی بد ایجاد می‌کند. ایجاد مشکلاتی برای غدد بزاقی، خوابیدن با دهان باز و مصرف برخی داروها مثل داروهای کاهش فشار خون و داروهایی که برای درمان آلرژی‌ها مصرف میشود، می‌تواند باعث خشکی دهان و در نتیجه ایجاد تنفس بدبو شود. همچنین سیگار کشیدن به دلیل خشک کردن فضای دهان در تنفس و ایجاد بوی بد تاثیرگذار است.
به طور کلی نوشیدن آب در طول روز خواص بسیاری برای حفظ سلامت بدن دارد. با این حال اهمیت نوشیدن آب به میزان کافی در ماه رمضان چند برابر میشود. دی‌هیدراته شدن بدن علاوه بر تهدید سلامت، باعث خشکی دهان و بروز بوی ناخوشایند میشود. باکتری‌ها برای رشد به محیطی با اکسیژن کمتر نیاز دارند. همچنین بزاق دهان آنزیم‌های طبیعی دارد که آنتی‌بادی‌ها را فعال می‌کند و مصرف آب زیاد می‌تواند این واکنش‌ها را کاهش دهد. هیدراته نگه داشتن بدن علاوه بر این که به حفظ سلامت کمک می‌کند، دهان را همیشه مرطوب نگه می‌دارد و از بروز بوی ناخوشایند جلوگیری می‌کند.
عفونت ، یک عامل تاثیر گذار در بوی بد دهان
دقت کنید که بعضی اوقات بوی بد دهان منشا پزشکی دارد ، در این صورت می بایست حتما با پزشک دهان و دندان مشورت کنید و یا عوامل دیگری را برای این مشکل خود مورد بررسی قرار دهید. در مواردی بیماری‌های کلیوی و دیابت کنترل نشده می‌تواند عامل بوی بددهان باشد. حساس شدن به بوی غیرعادی دهان و مراجعه به پزشک می‌تواند در تشخیص سرطان‌های زودرس مثل سرطان معده و ریه نیز کمک کند. در بیماران کلیوی عملکرد نامناسب کلیه‌ها روی سیستم تنفسی تاثیر می‌گذارد. در بیماران دیابتی نیز سطح قند خون ثبات ندارد و به همین دلیل بدن قادر به مبارزه با باکتری‌هایی که موجب بروز عفونت میشود، نخواهد بود.
عفونت‌های داخلی و خارجی سیستم تنفسی، عفونت‌های سینوسی، برونشیت مزمن، عفونت لوزه و ترشح مخاط از پشت حلق ممکن است از عوامل ایجاد بوی بد دهان باشد. در بسیاری از موارد هنگام بروز عفونت‌ها مخاط آلوده که در گلو انباشته میشود، بوی بدی را به دهان انتقال می‌دهد. اختلال رفلاکس معده به مری نیز یکی از رایج‌ترین علت‌های داخلی بوی بد دهان است. بازگشت اسید معده به سمت مری حتی باعث بروز مشکلاتی برای دندان و بیماری‌های سینوسی میشود و باید برای درمان حتما به پزشک مراجعه شود.
مصرف بعضی از موادغذایی را متوقف کنید
دقت کنید که سیر و پیاز می تواند در هنگام ماه رمضان به عنوان یکی از عوامل اصلی در ایجاد بوی بد دهان مطرح شود که متاسفانه بوی بد آن حتی با مسواک زدن هم برطرف نخواهد شد. درواقع هنگام مصرف این مواد غذایی، معده روغن طبیعی موجود در غذا را در فرآیند هضم جذب می‌کند. این روغن از جریان خون و ریه‌ها می‌گذرد تا به مقصد نهایی در بدن برسد و این فرآیند تا ساعت‌ها باعث ایجاد بوی بد هنگام تنفس میشود. استفاده از برگ یا قرص نعناع بعد از مصرف چنین مواد غذایی تاثیر زیادی در از بین بردن این بو دارد. در واقع نعناع بوی پیاز و سیر را از بین نمی‌برد، اما بوی آن به سایر بوهای تند مواد غذایی غالب است.
علاوه بر این بهتر است مواد خوراکی مثل نوشیدنی‌های گازدار، کیک، شیرینی و بستنی که حاوی کربوهیدرات زیادی هستند را پیش از سحر مصرف نکنید. مواد غذایی که حاوی فیبر زیاد هستند می‌توانند جایگزین این مواد شود و از بروز بوی بد دهان پیشگیری کنند. در افرادی که با هضم مواد لاکتوزدار مشکل دارند، احتمال بروز بوی بد دهان در ساعت‌های روزه‌داری بیشتر است. بهتر است مصرف مواد لبنی لاکتوزدار در طول روزه‌داری برای این افراد محدود شود. در نهایت تا جای ممکن داروهایی مثل آنتی‌هیستامین‌ها، مسکن‌ها و داروهای ضدافسردگی را در مدت روزه‌داری کمتر مصرف کنید تا از خشک شدن دهان جلوگیری کنید.
منبع: آشپزباشی